Μικρή κάμψη της αισιοδοξίας μεταξύ των CEOs καταγράφηκε το τρίτο τρίμηνο του 2013, ενώ επτά στους δέκα CEOs συμφωνούν ότι θα απαιτηθεί νέο «κούρεμα» ή ανάλογης επίπτωσης μέτρα για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, σύμφωνα με 3μηνιαία έρευνα που διεξάγεται σε δείγμα 2.340 Διευθυνόντων Συμβούλων/Γενικών Διευθυντών των μεγαλυτέρων ελληνικών επιχειρήσεων από την Εταιρία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) σε συνεργασία με την ICAP Group. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο 18/09/2013 έως 03/10/2013.
Ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index) το τρίτο τρίμηνο του 2013 διαμορφώθηκε στις 135 μονάδες παρουσιάζοντας στασιμότητα μετά από 7 τρίμηνα συνεχούς ανοδικής πορείας. Η εξέλιξη αυτή αποτυπώνει την κάμψη αισιοδοξίας που εκφράστηκε στα προηγούμενα τρίμηνα από τους ηγέτες των επιχειρήσεων. Θα φανεί στις επόμενες περιόδους αν η επιβράδυνση των θετικών προσδοκιών θα είναι παροδική, ή θα έχει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανά τάξη μεγέθους δείχνει βελτίωση του οικονομικού κλίματος στις μεγάλες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ αντίθετα στις μικρομεσαίες σημειώθηκε επιδείνωση. Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης (ΕΑΣΕ-CEO Current status Index) παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ ο δείκτης προσδοκιών παρουσίασε μικρή μείωση.
Αναλυτικά, οι επιμέρους δείκτες καταγράφουν τις παρακάτω εξελίξεις για το 3ο τρίμηνο του 2013:
-Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της χώρας σημείωσε επιβράδυνση και διαμορφώθηκε στις 193 μονάδες, έναντι 196 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που θεωρεί ότι βελτιώθηκε η οικονομική κατάσταση της χώρας έναντι του περασμένου έτους ανήλθε σε 35%. Θετικές είναι οι προσδοκίες του 46% των CEOs για την οικονομική κατάσταση της χώρας ένα έτος μετά. Ο δείκτης σημείωσε μικρή κάμψη στις 200 μονάδες έναντι 203 του προηγούμενου τριμήνου. Περισσότερο αισιόδοξοι έναντι των λοιπών μεγεθών εμφανίζονται οι CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων, το 60% των οποίων θεωρούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα βελτιωθεί στο επόμενο έτος.
-Ο δείκτης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις σημείωσε πτώση έναντι του προηγούμενου τριμήνου και διαμορφώθηκε στις 131 μονάδες. Το ποσοστό των CEOs που πιστεύουν ότι η τρέχουσα κατάσταση του κλάδου τους είναι καλύτερη έναντι του περασμένου έτους διαμορφώθηκε σε 14%. Οι CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων διαφοροποιούνται έναντι των υπολοίπων, αφού μόνο το 6% αυτών πιστεύουν ότι τρέχουσα κατάσταση του κλάδου τους είναι καλύτερη σε σχέση με ένα έτος πριν. Ο δείκτης προσδοκιών για την οικονομική κατάσταση του κλάδου δραστηριοποίησης σημείωσε ελαφρά κάμψη στις 170 μονάδες. Οι CEOs των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών και των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων εμφανίζονται περισσότερο αισιόδοξοι έναντι των λοιπών κλάδων και μεγεθών.
Αντίθετα από την γενική εικόνα στασιμότητας, συνεχίζεται το θετικό κλίμα που επικρατεί μεταξύ των CEOs σχετικά με την τρέχουσα πορεία των επιχειρήσεων που διοικούν, με τον δείκτη να αυξάνεται στις 101 μονάδες. Τέσσερις στους δέκα CEOs δηλώνουν ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση των εταιριών τους είναι καλύτερη σε σχέση με ένα έτος πριν. Στασιμότητα καταγράφεται στον δείκτη προσδοκιών των CEOs για την οικονομική κατάσταση της εταιρίας τους το επόμενο έτος. Ο δείκτης διαμορφώθηκε στις 143 μονάδες. Το 56% των CEOs θεωρούν ότι η μελλοντική πορεία των επιχειρήσεων που διοικούν θα είναι καλύτερη από την τρέχουσα, ποσοστό που αυξάνεται στο 66% στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις.
-Ο δείκτης τρεχουσών δαπανών για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσε καθοδική πορεία και διαμορφώθηκε στις 96 μονάδες, έναντι 99 του προηγούμενου τριμήνου. Ένας στους πέντε CEOs δήλωσε ότι η τρέχουσα επενδυτική δαπάνη της επιχείρησης που διοικεί ήταν υψηλότερη σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ποσοστό που αυξάνεται στο 34% για τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις. Ο δείκτης επενδυτικών προσδοκιών ακολούθησε και αυτός καθοδική πορεία και διαμορφώθηκε στις 122 μονάδες, ωστόσο ένας στους τέσσερις CEOs δηλώνει ότι η επενδυτική δαπάνη στην επιχείρηση που διοικεί θα είναι υψηλότερη κατά τον επόμενο χρόνο.
-Ο δείκτης για την τρέχουσα απασχόληση αυξήθηκε στις 75 μονάδες, έναντι 71 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δήλωσε ότι αυξήθηκε η απασχόληση των επιχειρήσεων τους ανήλθε σε 27%. Ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης παρέμεινε στα ίδια επίπεδα, στις 120 μονάδες. Σχεδόν ένας στους τέσσερις CEOs δηλώνει ότι το επόμενο έτος η απασχόληση στην εταιρία που διοικεί θα είναι αυξημένη, ποσοστό που αυξάνεται στο 34% όταν πρόκειται για πολύ μεγάλες επιχειρήσεις.
Εκτός των βασικών ερωτήσεων που υποβάλλονται κάθε τρίμηνο στους CEOs, ζητήθηκε επιπλέον η γνώμη τους σχετικά με την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Θα απαιτηθεί νέο «κούρεμα» ή ανάλογης επίπτωσης μέτρα; Το 71% των CEOs συμφωνούν με την άποψη αυτή, ποσοστό που αυξάνεται στο 83% για τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ μόνο το 11% διαφωνεί. Το υπόλοιπο 18% δεν μπορεί να τοποθετηθεί με βεβαιότητα.
Ένα άλλο σημαντικό γεγονός είναι η πρόσφατη απόφαση μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων για μεταφορά της έδρας τους σε άλλες χώρες για χρηματοδοτικούς ή άλλους παράγοντες. Το 24% των CEOs πιστεύουν ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και θα αποχωρήσουν αρκετές ακόμη εταιρίες από την Ελλάδα. Ένας στους δύο CEOs θεωρεί ότι είναι λίγες οι εταιρίες που θα ακολουθήσουν. Τέλος, το 29% δηλώνει ότι οι περιπτώσεις αυτές ήταν μεμονωμένες και δεν θα δημιουργήσουν γενικότερες τάσεις φυγής.
Ο κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος, πρόεδρος Δ.Σ. ΕΑΣΕ και διευθύνων σύμβουλος ομίλου ICAP ανέφερε ότι «Ο δείκτης οικονομικού κλίματος το 3ο τρίμηνο του 2013 εμφάνισε στασιμότητα και διαμορφώθηκε στις 135 μονάδες έναντι 136 του προηγούμενου τριμήνου, ανακόπτοντας την ανοδική του πορεία για επτά συνεχόμενα τρίμηνα, γεγονός που προβληματίζει. Η απροσδόκητη εξέλιξη του δείκτη σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ερμηνευτεί ως κόπωση ή επιβράδυνση των προσπαθειών που καταβάλλουν οι CEOs για το ξεπέρασμα των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, το τέλος της οποίας είναι ορατό πλέον. Περισσότερο αποτυπώνει τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και σκέψεις για την μελλοντική αντιμετώπιση του συσσωρευμένου χρέους, γεγονός με σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση του επιχειρηματικού τοπίου κατά τα επόμενα χρόνια, όταν η οικονομία επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Σχετικά με το θέμα αυτό, επτά στους δέκα CEOs πιστεύουν ότι θα απαιτηθεί «κούρεμα» του χρέους ή ανάλογης επίπτωσης μέτρα. Παράλληλα, είναι θετικό το γεγονός ότι έξι στους δέκα CEOs πιστεύουν ότι μετά από ένα χρόνο η οικονομική κατάσταση των εταιριών που διοικούν θα είναι καλύτερη από την τωρινή. Επιπλέον, τρεις στους τέσσερις CEOs κρίνουν ότι οι πρόσφατες αποφάσεις μεταφοράς έδρας μεγάλων επιχειρήσεων στο εξωτερικό δεν κλονίζουν την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, αφορούν δε μικρό αριθμό επιχειρήσεων που πιθανόν να ακολουθήσει και δεν συνιστούν μονιμότερη τάση φυγής από την Ελλάδα.»