Η ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια χρειάστηκε να συνηθίσει στην κατάσταση να έχει στην Προεδρία της χώρες που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είχαν να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρά προβλήματα.
Το 2009, όταν την Προεδρία είχε η Τσεχία, έπεσε η κυβέρνηση. Το 2011 η Ουγγαρία βρέθηκε αντιμέτωπη με την ΕΕ εξαιτίας ενός περιοριστικού νόμου για τα ΜΜΕ. Η Ιρλανδία το πρώτο εξάμηνο του 2013 ήταν η πρώτη υπερχρεωμένη χώρα, η οποία ανέλαβε την Προεδρία.
Στις αρχές της επόμενης χρονιάς αναμένεται μία ακόμα δύσκολη αλλαγή σκυτάλης: από την 1η Ιανουαρίου η Προεδρία της ΕΕ θα περάσει σε εκείνο ακριβώς το κράτος, από το οποίο ξεκίνησε η ευρω-κρίση και το οποίο χτυπήθηκε πιο σκληρά από οποιοδήποτε άλλο από αυτήν, την Ελλάδα. Το ότι η Προεδρία έχει τα τελευταία χρόνια αναληφθεί από τόσα πολλά αδύναμα κράτη είναι απλά θέμα σύμπτωσης, καθώς υπάρχει ένα σύστημα εναλλαγής, το οποίο έχει χρόνια πριν προβλεφθεί.
Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει την σημασία των θεμάτων που θα τεθούν στην διάρκεια της Προεδρίας της. Αυτήν την περίοδο αποστέλλει υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη στις Βρυξέλλες, προκειμένου να γνωστοποιήσει το νωρίτερο δυνατό τα σημαντικότερα σχέδια.
Το κεντρικό μήνυμα θα λειτουργήσει καθησυχαστικά και για τους αλλοδαπούς δανειστές αλλά και για τους ίδιους τους Έλληνες: σχεδιάζεται μία πολύ φθηνή Προεδρία. 50 εκατομμύρια ευρώ έχουν προβλεφθεί στον εξαντλημένο τους προϋπολογισμό και ελπίζουν στο τέλος να ξοδέψουν ακόμα λιγότερα. Οι προκάτοχοί τους τα προηγούμενα χρόνια είχαν ξοδέψει μεταξύ 60 και 80 εκ. Ευρώ. Τα μεγαλύτερα έξοδα προκύπτουν για κάθε Προεδρία από την διοργάνωση συναντήσεων στην χώρα. Αυτό οι Έλληνες θέλουν να το περιορίσουν στο ελάχιστο. Πέρα από τις 13 ανεπίσημες συναντήσεις Υπουργών, θα οργανωθούν συνέδρια, μόνον αν υπόσχονται πραγματικά να δώσουν κάτι. «Δεν θέλουμε γραφειοκρατικό τουρισμό», δηλώνει ένα μέλος της ελληνικής κυβέρνησης. Επιπλέον, προκειμένου να μειωθεί το κόστος, όλες οι συναντήσεις θα λάβουν χώρα στην Αθήνα, ενώ μέχρι τώρα συνηθιζόταν πολλές να οργανώνονται ανά την επικράτεια, προκειμένου να αναδειχθούν οι ομορφιές της χώρας.
Όσον αφορά την Αθήνα βέβαια τίθεται το ερώτημα της ασφάλειας. Μία συνάντηση για την αλιεία ασφαλώς δεν θα ενδιέφερε την γνωστή ομάδα διαδηλωτών της ελληνικής πρωτεύουσας, αλλά μία συνάντηση των υπουργών οικονομικών θα έμπαινε στο στόχαστρό της, ειδικά αν σε αυτήν συμμετάσχει ο γερμανός αρμόδιος υπουργός. Η ελληνική κυβέρνηση επισημαίνει ότι οι διαμαρτυρίες στην Αθήνα δεν είναι εδώ και πολύ καιρό τόσο βίαιες, όσο ήταν το 2010 και το 2011. Επιπλέον, η αστυνομία γνωρίζει τι να κάνει για να τις αντιμετωπίσει. Η αλήθεια είναι ότι και η Ανγκελα Μέρκελ, αλλά και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στις πρόσφατες επισκέψεις τους στην Αθήνα δεν ενοχλήθηκαν από τους διαδηλωτές, λόγω των μέτρων ασφαλείας που είχαν ληφθεί.
Σε επίπεδο ουσίας, οι Έλληνες θέλουν να πραγματοποιήσουν μία «νέα Προεδρία», όρος με τον οποίο νοείται η ανάσταση της ίδιας τους της χώρας. Επιδιώκουν να προχωρήσουν την μεταρρύθμιση της Νομισματικής Ένωσης και να κάνουν κάτι και για την ανάπτυξη στην Ευρώπη. Τι όλα αυτά σημαίνουν στην πράξη, είναι κάτι που δεν μπορεί κανείς να πει ακόμα με ακρίβεια, καθώς αναμένονται τα αποτελέσματα της λιθουανικής Προεδρίας. Οι Έλληνες δεν θα έχουν πολύ χρόνο στην διάθεσή τους, καθώς στα τέλη του Μαΐου του 2014 θα διεξαχθούν Ευρωεκλογές. Έτσι, για την νομοθετική εργασία θα απομείνουν μόνον τρεις με τρεισήμισι μήνες.
Προτάσεις για θέσπιση νομοθεσίας δεν μπορεί να επεξεργαστεί το κράτος που έχει την Προεδρία. Αυτό είναι αποστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και οι Έλληνες θα πρέπει να ακολουθήσουν την πορεία των τρεχόντων φακέλων. Σε σχέση με την Νομισματική Ένωση θέλουν να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην κοινωνική διάσταση, τονίζουν όμως ότι δεν θα δημιουργηθούν και νέα ταμεία στις Βρυξέλλες. Αντ’ αυτού επιδιώκεται η ταχύτερη εκταμίευση των δισεκατομμυρίων της ΕΕ που προβλέπονται για την νεανική ανεργία. Σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις για την Τραπεζική Ένωση, ελπίζουν, όπως άλλωστε και πολλοί άλλοι εντός της ΕΕ, ότι μετά τις εκλογές στην Γερμανία τα πράγματα θα κινηθούν πιο γρήγορα.
Μία ιδιαίτερη κατάσταση θα προκληθεί από το γεγονός ότι στις αρχές του 2014 θα αποφασιστεί αν η Ελλάδα θα λάβει και τρίτο πακέτο βοήθειας. Κανείς δεν μπορεί ακόμα να πει με βεβαιότητα, αν κάτι τέτοιο θα είναι αναγκαίο, απαντά ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της ελληνικής κυβέρνησης. Το επιχείρημα ότι η Ελλάδα θα πλεονεκτεί, καθώς θα διαθέτει την Προεδρία, το απορρίπτει παραπέμποντας στην νομική κατάσταση: στα αποφασιστικής σημασίας Συμβούλια, το Eurogroup και την Σύνοδο Κορυφής, άλλοι θα έχουν την Προεδρία. Πρόκειται για μεταρρύθμιση που προβλέφθηκε στην Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία και σε άλλα θέματα σχετιζόμενα με την ευρω-κρίση έχει λειτουργήσει σταθεροποιητικά. Έτσι, ο Χέρμαν βαν Ρομπάι προΐσταται των Συνόδων Κορυφής και ο Γιέροεν Ντίσενμπλουμ του Eurogroup.
Το τρίτο πολύ σημαντικό ζήτημα για την Αθήνα θα είναι η μεταναστευτική πολιτική. Όπως και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, έτσι και αυτή θεωρεί ότι πρέπει να αντιμετωπίσει το κύριο βάρος της μεταναστευτικής πίεσης από την Αφρική, την Αραβία και την Ασία. Γι’ αυτό και ζητούνται «πανευρωπαϊκές λύσεις». Κατά την διάρκεια της ελληνικής Προεδρίας αναμένεται να μπορούν, μεταξύ άλλων, να εφαρμοστούν καλύτερα οι ήδη ισχύουσες συμφωνίες επαναπροώθησης με την Τουρκία και το Πακιστάν. Επιπλέον, αναμένεται ο διάδοχος του «Προγράμματος της Στοκχόλμης», με τον οποίο τα κράτη της ΕΕ από το 2010 έως το 2014 εμβάθυναν την συνεργασία τους συνολικά σε θέματα εσωτερικής πολιτικής και πολιτικής σε θέματα Δικαιοσύνης.
