Ο «Σάμιουελ Μπέκετ του σινεμά»

Για κάποιους η δημιουργική διαδρομή, δηλαδή η απόσταση που πρέπει να διανύσει ένας καλλιτέχνης προκειμένου να φτάσει στο αποτέλεσμα, έχει μεγαλύτερη σημασία από το ίδιο το αποτέλεσμα. Για κάποιους άλλους όχι. Στην περίπτωση του πορτογάλου σκηνοθέτη Πέδρο Κόστα και τα δύο παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, κάτι που μπορεί κανείς να διαπιστώσει παρακολουθώντας τις ταινίες του κατά τη διάρκεια του 7ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Ταινιοθήκης της Ελλάδος που θα αρχίσει τη μεθεπόμενη Πέμπτη 17 Οκτωβρίου και θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 27. Η Ταινιοθήκη πραγματοποιεί αναδρομικό αφιέρωμα στον «Σάμιουελ Μπέκετ του κινηματογράφου» (όπως τον αποκάλεσε ο βρετανός κριτικός Πίτερ Μπράντσοου) και έναν από τους πιο πολυσυζητημένους auteurs των τελευταίων χρόνων. Ο Κόστα θα δώσει το παρών.

Θα προβληθεί σχεδόν η πλήρης φιλμογραφία του πενηντατετράχρονου σκηνοθέτη: πέντε μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας, δύο ντοκυμαντέρ και τέσσερις μικρού μήκους ταινίες.

Γεννημένος το 1959 στη Λισαβόνα, ο Πέδρο Κόστα εγκατέλειψε τις σπουδές του στην Ιστορία για να σπουδάσει στη Σχολή Κινηματογράφου και Θεάτρου της Λισαβόνας. Μαθήτευσε στο πλευρό του Αντόνιο Ρέις και στο τέλος της δεκαετίας του 1980 σκηνοθέτησε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, «Αίμα», καθοριστική για το στυλ του. Στην αρχή οι ταινίες του Κόστα διακρίνονται από την ενθουσιώδη κινηματογραφοφιλία του με απόηχους από Ρομπέρ Μπρεσόν, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Γιασουζίρο Οζου, Χάουαρντ Χοκς και Τζον Φορντ. Η ταινία «Το αίμα» αναφέρεται στην ιστορία δυο αδελφών και του εξαφανισμένου πατέρα τους και φέρει στοιχεία που συναντάμε στις επόμενες δουλειές του: το φως και το σκοτάδι, ο τρόπος που κοιτάζουν ή αγκαλιάζονται οι άνθρωποι…

Με την προβολή του στο τμήμα Ενα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ των Καννών, το συμπαραγωγής Πορτογαλίας/ Γαλλίας/ Γερμανίας «Σπίτι από λάβα» που γυρίστηκε στο Πράσινο Ακρωτήρι τοποθέτησε τον Κόστα στον διεθνή χάρτη των σημαντικών νέων ευρωπαίων κινηματογραφιστών Τέχνης. Τρία χρόνια αργότερα, τα «Οστά» κέρδιζαν το βραβείο Osella d’ Oro στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1997 και το 2000 το ντοκυμαντέρ «Στο δωμάτιο της Βάντα» απέσπασε το βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στο Λοκάρνο το 2000. Αλλες ταινίες μυθοπλασίας που θα προβληθούν είναι οι «Colossal youth» (2006), «Ταραφάλ» (μικρού μήκους), «Ο άνθρωπός μας» (μικρού μήκους).

Θα προβληθούν επίσης τα ντοκυμαντέρ «Ντανιέλ Ουιγέ, Ζαν-Μαρί Στρομπ: Σκηνοθέτες» (2001 – επεισόδιο της σειράς Cineastes de notre temps) και «Πού βρίσκεται το κρυμμένο σου χαμόγελο» (2002), «6 μπαγκατέλες» (μικρού μήκους), «Μην αλλάξεις τίποτα» (ντοκυμαντέρ), η σπονδυλωτή ταινία «Ιστορικό κέντρο» (έχει σκηνοθετήσει το επεισόδιο «Γλυκός εξορκιστής») αλλά και ένα ντοκυμαντέρ με θέμα τον Κόστα, το «Ολα ανθίζουν ξανά: Πέδρο Κόστα, σκηνοθέτης» σε σκηνοθεσία Ορελιέν Γκέρμπολτ.

Το αφιέρωμα προέκυψε από τη συνεργασία της Ταινιοθήκης της Πορτογαλίας (Cinemateca Portuguesa) με την Ταινιοθήκη της Ελλάδας και εκτός από τον Πέδρο Κόστα, στην Αθήνα θα παρευρεθεί ως επίσημος προσκεκλημένος του Φεστιβάλ και ο Ζοζέ Μανουέλ Κόστα (Jose Manuel Costa), αναπληρωτής διευθυντής της Ταινιοθήκης της Πορτογαλίας, για να παρουσιάσει στο κοινό τον σκηνοθέτη.

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 7 Οκτωβρίου 2013