Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ενημερώνει την Τετάρτη το Εθνικό Συμβούλιο για τα αποτελέσματα των επαφών του στις ΗΠΑ σε σχέση με το Κυπριακό και ιδιαίτερα για τη συμφωνία Βενιζέλου – Νταβούτογλου για επαφές της Αθήνας με τον Τουρκοκύπριο διαπραγματευτή και της Άγκυρας με τον Ελληνοκύπριο.
Η επανέναρξη των συνομιλιών είναι προγραμματισμένη να γίνει μέσα στον Οκτώβριο και θα γίνει με συνάντηση των ηγετών των δύο κοινοτήτων, Αναστασιάδη- Έρογλου.
Στόχος είναι να εκδοθεί κοινή διακήρυξη, η οποία θα θέτει τη βάση και τους όρους της διαπραγμάτευσης για να έχει αυτήν τη φορά θετική κατάληξη.
Το έργο αυτό έχουν αναλάβει οι δύο διαπραγματευτές, Ανδρέας Μαυρογιάννης, και Οσμάν Ερτούγ, οι οποίοι θα συναντηθούν την Τετάρτη.
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες από έγκυρη πηγή, η Λευκωσία υποστηρίζει ότι η κοινή διακήρυξη θα πρέπει να:
- Καθορίζει τη βάση των συνομιλιών που θα αναφέρει καθαρά ότι μοντέλο είναι η διζωνική- δικοινοτική ομοσπονδία με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια.
- Δίνει έμφαση στην πιστή τήρηση του κοινοτικού κεκτημένου. Με την αναφορά αυτήν ο Ν. Αναστασιάδης θέλει να αποφύγει τις μόνιμες παρεκκλίσεις.
- Κάνει αναφορά σε ευρωπαϊκές αρχές και αξίες που στην ουσία θα προβάλει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Επίσης, επιδιώκεται «ολιστική προσέγγιση» στη συζήτηση των σημαντικών πτυχών. Τα ζητήματα πρέπει να συζητούνται βάσει της αλληλεξάρτησής τους. Το εδαφικό με το περιουσιακό, το περιουσιακό με τη διζωνικότητα κλπ.
Η τουρκοκυπριακή πλευρά θεωρεί ότι η κοινή διακήρυξη δεν πρέπει να είναι λεπτομερής και αντιδρά στην ταυτόχρονη συζήτηση πτυχών που έχουν σχέση μεταξύ τους όπως το εδαφικό και οι περιουσίες.
Επίσης, μεταξύ άλλων προβάλει αντιρρήσεις σε καθαρή αναφορά στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, αφού επιδιώκει μόνιμες παρεκκλίσεις.
Μείζον θέμα είναι αυτό της επιστροφής της περίκλειστης περιοχής (Βαρώσια) της Αμμοχώστου στους Ελληνοκυπρίους νόμιμους κατοίκους της.
Ο Νίκος Αναστασιάδης, σύμφωνα και με την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θεωρεί ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις συνολικής λύσης. Αντίθετα, η θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς είναι ότι το θέμα πρέπει να συζητηθεί στο τέλος και εφόσον οι διαπραγματεύσεις θα έχουν θετικά αποτελέσματα.
Η θέση του Κυπρίου Προέδρου συνοπτικά είναι:
- Επιστροφή των Βαρωσίων υπό την εποπτεία του ΟΗΕ και έναρξη ανοικοδόμησης με προοπτική επιστροφής της πόλης στους νόμιμους κατοίκους της.
- Άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου για διεθνές εμπόριο υπό την εποπτεία της ΕΕ.
- Εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας και «ξεπάγωμα» των οκτώ βασικών κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσειςΤουρκίας- ΕΕ που παραμένουν στο «ψυγείο» από το 2006.
- Άνοιγμα τουρκικού λιμανιού και αεροδρομίου σε κυπριακά πλοία και αεροσκάφη.
- Άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24 της διαπραγμάτευσης Τουρκίας- ΕΕ τα οποία έχει «παγώσει» μονομερώς η Κυπριακή Δημοκρατία.