H Ευρώπη έχει κάνει λάθη στη βιομηχανική της πολιτική και αυτό είναι από καιρό προφανές: η μία μετά την άλλη οι μεγάλες ευρωπαϊκές βιομηχανικές μονάδες μετεγκαθίστανται σε ασιατικές χώρες όπου το εργατικό κόστος είναι υποπολλαπλάσιο ενώ οι εταιρείες που επιμένουν… ευρωπαϊκά πασχίζουν να ανταγωνιστούν (με άνισους όρους) το μεγαλύτερο εργοστάσιο του πλανήτη που ονομάζεται Κίνα. Οι διαπιστώσεις αυτές αποτελούν κοινό τόπο για τους οικονομικούς αναλυτές και τον ευρωπαϊκό Τύπο.
Ομως το ενδιαφέρον είναι ότι στα ίδια συμπεράσματα έχουν καταλήξει πλέον και οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών που χαράσσουν τους (νέους) άξονες της βιομηχανικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Μιλώντας στο συνέδριο για την «Αναγέννηση της Βιομηχανίας» που διοργανώθηκε την περασμένη εβδομάδα στην έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο αρμόδιος επίτροπος και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Αντόνιο Ταγιάνι παρουσίασε το σχέδιο για την αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας μέσω της στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ο ίδιος κατέστησε βέβαια σαφές ότι οι άμεσες επιχορηγήσεις αποτελούν πια παρελθόν.
Στο εξής η στήριξη συνεπάγεται μόνο εγγυήσεις για την άντληση τραπεζικών πιστώσεων, μέτρα για την προώθηση προϊόντων υψηλής ποιότητας εκτός ευρωπαϊκής αγοράς αλλά και δράσεις για την εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζόμενων σε τομείς με προοπτικές ανάπτυξης.
Το στρατηγικό πλαίσιο της Κομισιόν με ορίζοντα το 2020 ανέρχεται σε 80 δισ. ευρώ τα οποία θα διοχετευθούν σε έξι άξονες με στόχο την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής στις 27 χώρες της ΕΕ από το 15,6% που βρίσκεται σήμερα στο 20% (ως ποσοστό επί του ΑΕΠ). Βέβαια ο στόχος αυτός μοιάζει υπεραισιόδοξος αν όχι ανέφικτος με βάση την καταγραφόμενη κάμψη της βιομηχανικής παραγωγής στο σύνολο των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών οικονομικών (πλην της Γερμανίας) τους τελευταίους μήνες. Η παρατεταμένη ύφεση έχει καταστρέψει περισσότερες από τρία εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον βιομηχανικό κλάδο καθώς η παραγωγή έχει μειωθεί σωρευτικά κατά 10% τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Κατασκευές με «έξυπνα υλικά»
Στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η τάση μπορεί να αναστραφεί άμεσα με την υιοθέτηση στοχευμένων πολιτικών που διαπερνούν οριζόντια κάθε τομέα οικονομικής δραστηριότητας. Οι έξι τομείς περιλαμβάνουν την προώθηση «έξυπνων υλικών» στις κατασκευές, τα «πράσινα» αυτοκίνητα, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη νανοτεχνολογία, τις βιολογικές καλλιέργειες και τη βελτίωση των τεχνικών παραγωγής «φιλικών» προς το περιβάλλον.
Ο ιταλικής καταγωγής επίτροπος Βιομηχανίας και Επιχειρηματικότητας Ταγιάνι δήλωσε ότι οι τομείς αυτοί συνθέτουν το πλέγμα των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της Ευρώπης έναντι των άλλων αναδυόμενων οικονομιών.

Διότι αν το «οικονομικό θαύμα» της Κίνας βασίζεται στους χαμηλούς μισθούς και την έλλειψη (ή συστηματική καταστρατήγηση) κανόνων υγιεινής και ασφάλειας, τότε η «ευρωπαϊκή αναγέννηση» μπορεί να στηριχθεί στα ποιοτικά χαρακτηριστικά μιας «πράσινης» βιομηχανίας που επενδύει στην καινοτομία και στην εξειδίκευση. Αλλωστε το 35% της παγκόσμιας αγοράς «καθαρών» ή «ανανεώσιμων» τεχνολογιών παραγωγής προέρχεται από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ενώ το 50% των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (πατέντες) σε «πράσινα προϊόντα» έχει κατοχυρωθεί εντός των ευρωπαϊκών συνόρων.

Για παράδειγμα, τα «πράσινα κτίρια» μπορούν να μετατραπούν σε μοχλό ανάκαμψης των ευρωπαϊκών οικονομιών καθώς μόνο από τη μετατροπή των ενεργοβόρων κατοικιών και γραφείων σε βιοκλιματικά κτίρια εξοικονόμησης ενέργειας μπορούν να δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας που θα αναθερμάνουν με τη σειρά τους μεγάλο μέρος της οικονομικής παραγωγής. Και αυτό διότι οι κατασκευές αντιστοιχούν σε ευρωπαϊκή κλίμακα στο 10% του παραγόμενου πλούτου και του εργατικού δυναμικού.
Ετσι μέσω της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Πληροφόρησης Κατασκευαστών (CrIP) οι εταιρείες και οι επαγγελματίες του κλάδου μπορούν να ενημερωθούν για τα προγράμματα προώθησης των «πράσινων κτιρίων» μέσω εγγυοδοτήσεων και κατάρτισης των εργαζομένων. Επιπλέον, αντίστοιχο σχέδιο παρουσιάστηκε και για την ενίσχυση της βιομηχανίας χάλυβα. Ο ευρωπαίος επίτροπος σημείωσε ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική θα πρέπει εστιάσει στην τόνωση της ζήτησης και πιο συγκεκριμένα στους κλάδους της αυτοκινητοβιομηχανίας και των κατασκευών που αποτελούν τους μεγαλύτερους πελάτες προϊόντων χάλυβα.


Το μεγάλο αγκάθι η καλπάζουσα ανεργία
Νέα προγράμματα στήριξης των μεσαίας και μικρής δυναμικότητας επιχειρήσεων

Οι αξιωματούχοι της Κομισιόν γνωρίζουν ότι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα στην Ευρώπη είναι σήμερα η καλπάζουσα ανεργία και ειδικότερα η ανεργία των νέων κάτω των 30 ετών. Για τον λόγο αυτόν κατανοούν ότι τα μεγαλόπνοα «στρατηγικά σχέδια» που καταστρώνουν από τα γραφεία τους στις Βρυξέλλες ηχούν περισσότερο ως δήλωση προθέσεων στα αφτιά των εκατομμυρίων νέων στην Ευρώπη που δεν μπορούν να βρουν μια αξιοπρεπή (και αμειβόμενη) δουλειά. Ετσι, εκτός από τις στρατηγικές για την τόνωση των μεγάλων επιχειρήσεων, προετοιμάζονται νέα προγράμματα στήριξης των μεσαίας και μικρής δυναμικότητας επιχειρήσεων οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά όχι μόνο της ελληνικής αλλά και συνολικά της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εurostat στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις απασχολείται το 67% του εργατικού δυναμικού της ΕΕ ενώ το 85% των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια αντιστοιχούσαν σε απασχόληση σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Αλλωστε μέσω του προγράμματος Ανταγωνιστικότητας και Καινοτομίας της περιόδου 2007-2013 δανειοδοτήθηκαν περισσότερες από 200.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις με συνολικά κεφάλαια 12,5 δισ. ευρώ. Το νέο πρόγραμμα για την περίοδο 2014-2020 είναι πολύ πιο περιορισμένης εμβέλειας (ύψους μόλις 2,5 δισ. ευρώ) όμως απευθύνεται ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις. Το ενδιαφέρον για τους επιχειρηματίες του ευρωπαϊκού Νότου είναι ότι στο νέο πλαίσιο έχουν ενταχθεί και οι τουριστικές επιχειρήσεις καθώς οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι τουλάχιστον το 50% των ευρωπαϊκών προϊόντων υψηλής ποιότητας αγοράζονται από τουρίστες.
Κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό για την καταπολέμηση της ανεργίας έχει η σύνδεση της επιχειρηματικότητας με την εκπαίδευση είτε μέσω σύμπραξης πανεπιστημίων με τον ιδιωτικό τομέα είτε μέσω εισαγωγής υποχρεωτικών προγραμμάτων μαθητείας των τελειόφοιτων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου για την «Αναγέννηση της Βιομηχανίας» έγινε ειδική αναφορά στο πρόγραμμα ανταλλαγής νέων επιχειρηματιών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Το Erasmus των αυτοαπασχολούμενων και των ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων έχει ξεκινήσει μόλις τα τελευταία δύο χρόνια. Η Κομισιόν σχεδιάζει την επέκτασή του τα επόμενα πέντε χρόνια προκειμένου να ενταχθεί σε αυτό όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των 29 εκατ. μικρομεσαίων επιχειρήσεων της Ευρώπης.
Στον κατάλογο των προτεραιοτήτων της Κομισιόν βρίσκεται ασφαλώς και η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας. Ο επίτροπος Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε στις Βρυξέλλες ότι «στόχος είναι να μπορεί κάθε ευρωπαίος πολίτης να ιδρύσει τη δική του επιχείρηση μέσα σε τρεις μέρες και με κόστος μικρότερο από 100 ευρώ». Στην κατεύθυνση αυτή ο ίδιος έχει εισηγηθεί την επιβολή χρηματικών ποινών στις δημόσιες αρχές σε περίπτωση που οι κοινοτικές επιδοτήσεις (προς τις επιχειρήσεις) δεν βρίσκουν τον προορισμό αλλά σκονίζονται για μήνες πάνω σε γραφεία διοικητικών υπαλλήλων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ