Πριν από μερικούς μήνες είδαμε με έκπληξη τη θρασύτατη εισβολή των εξοργιστικά πλουσιοπάροχα αμειβομένων υπαλλήλων της Βουλής στην αίθουσα του Κοινοβουλίου με σκοπό να αποτρέψουν την ένταξή τους στο ενιαίο μισθολόγιο. Πριν από λίγες εβδομάδες είχαμε την απεργία των καλοπληρωμένων εργαζομένων στα μέσα μαζικής μεταφοράς με το ίδιο αίτημα. Μετά την απεργία των ναυτεργατών.
Μας έχει πλέον γίνει συνήθεια να διεκδικούμε ό,τι νομίζουμε ότι μας ανήκει και ό,τι μας συμφέρει, αγνοώντας το τι συμβαίνει γύρω μας, αδιαφορώντας για τους άλλους και να εκβιάζουμε με όποιον τρόπο έχουμε στη διάθεσή μας. Αν τολμήσεις να πεις σε απεργούς ότι η απεργία τους είναι άδικη, αδικαιολόγητη ή καταχρηστική και ότι βλάπτει το γενικό συμφέρον, έχουν έτοιμο το τσιτάτο που με υπεροψία σου πετούν στα μούτρα: «Ο αγώνας έχει θύματα και θυσίες», εννοώντας, φυσικά, τις θυσίες των άλλων. Αν τολμήσεις να πεις σε καταληψία ότι η κατάληψη είναι παράνομη και ότι καταπατάει τα δικαιώματα των άλλων, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να ακούσεις επιχειρήματα που αποδεικνύουν ότι η παρανομία είναι νόμιμη.
Η οικονομική θεωρία και η εμπειρία διδάσκουν ότι η αξιοπιστία της κυβέρνησης είναι αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία της εκάστοτε ασκούμενης πολιτικής. Η κυβέρνηση Σαμαρά, με κόπους και με βάσανα για όλους μας, έχει καταφέρει να αποκτήσει κάποια αξιοπιστία. Στην πραγματικότητα αυτό είναι το μόνο περιουσιακό της στοιχείο. Η νεοαποκτηθείσα αξιοπιστία. Είναι τεράστιας σημασίας να τη διατηρήσει. Οποιαδήποτε υποχώρηση θα είναι καταστρεπτική.
Με άλλα λόγια, ο Στουρνάρας δεν πρέπει να δεχθεί καμία εξαίρεση και δεν πρέπει να υποχωρήσει ούτε μία ίντσα. Ακόμη και μία μικρή εξαίρεση θα ανοίξει την όρεξη, δικαιολογημένα πλέον, για νέες διεκδικήσεις και θα είναι αδύνατον να αποφύγει νέες υποχωρήσεις κ.ο.κ. Σε μια τέτοια περίπτωση, η κυβερνητική πολιτική θα μοιάζει με πουλόβερ που του έφυγε ένας πόντος και αρχίζει να ξηλώνεται ολόκληρο.
Ομως, η αξιοπιστία της κυβέρνησης εξαρτάται και από το αν θα πραγματοποιήσει αυτά τα οποία έχει υποσχεθεί. Μία υπόσχεση της κυβέρνησης, που πρέπει σύντομα να πραγματοποιηθεί, είναι η κατάρτιση και παρουσίαση ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος που δεν θα αλλάξει έπειτα από μερικούς μήνες. Αυτή τη στιγμή κανένας πολίτης δεν ξέρει τι φόρους έχει να πληρώσει και γιατί. Μόνο οι φοροφυγάδες έχουν βεβαιότητα, δηλαδή ξέρουν ότι δεν θα πληρώσουν.
Μία άλλη υπόσχεση που έχει δώσει προεκλογικά ο κ. Σαμαράς έχει σχέση με αλλαγές στο ταλαιπωρημένο πολιτικό μας σύστημα. Ο κ. Σαμαράς είχε υποσχεθεί μείωση του αριθμού των βουλευτών, αλλαγές στον τρόπο καταλογισμού ευθυνών των υπουργών και εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς. Ισως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για συνταγματικές αλλαγές, αλλά οι υποσχέσεις είναι ηθικά δεσμευτικές.
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
tplianos@aueb.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ