Το τοπίο της κρίσης μοιάζει με εγκαταλελειμμένο reality show. Οι σκηνοθέτες έχουν κλείσει τις κάμερες, η παραγωγή έχει κατεβάσει τους διακόπτες, η εταιρεία έχει πτωχεύσει και οι παίκτες που μέχρι πρότινος προσδοκούσαν κέρδη, φήμη και το μερίδιό τους από την παγκόσμια αναγνώριση των 15 λεπτών του Άντι Γουόρχολ ανακαλύπτουν ότι βρίσκονται μόνοι στο έλεος της ζούγκλας. Κάπου σε ένα αχαρτογράφητο ερημονήσι του Ατλαντικού, στην Ίσλα Μπόα (Πόλις, 2012) του Χρήστου Αστερίου, θα συντελεστεί η συνάντηση της απληστίας των αγορών με την κατάρρευση των κοινωνικών βεβαιοτήτων.
Οι δέκα πρωταγωνιστές της πολυπρόσωπης αφήγησης προσέρχονται στη σκηνή του μυθιστορήματος ως τομή της σημερινής κοινωνίας: άνθρωποι ποικίλων τάξεων, πολιτισμών, φυλών, θρησκειών, με ικανότητες, ταλέντο ή επιχειρηματικό πνεύμα, που αναζητούν τη θέση τους σε ένα θεωρητικά αξιοκρατικό σύστημα. Έχοντας απωλέσει την πρώτη ευκαιρία τους στη ζωή ως θύματα της ιδιοτροπίας των αγορών, ψάχνουν μια δεύτερη στο πιο πρόσφατο όνειρο της βιομηχανίας της διασκέδασης: επιδιώκουν να πουλήσουν τον εαυτό τους ως τηλεοπτικό θέαμα, διαβιώντας σε ένα ακατοίκητο νησί με έπαθλο 1 εκατομμύριο δολάρια. Η αιφνίδια κατάρρευση της αμερικανικής εταιρείας παραγωγής λόγω της κρίσης, σε συνδυασμό με τη μυστικότητα του όλου σχεδίου για το φόβο των ανταγωνιστών, αποκόπτει τη μικρή κοινότητα από τον υπόλοιπο κόσμο. Τιθέμενη εκτός ορίων, θα παραμείνει η μυστηριώδης νήσος Νησί των Μακάρων ή θα μετατραπεί σε σπουδή της φράσης του Ζαν-Πολ Σαρτρ για την κόλαση και τους άλλους;
Το Ίσλα Μπόα παραπέμπει σε γνωστούς τόπους της λογοτεχνίας και της ποπ κουλτούρας, τους συσχετίζει με το αφήγημα της κρίσης, τους σχολιάζει υπαινικτικά, ενίοτε τους αντιστρέφει ευρηματικά. Το εξωτικό νησί λειτουργεί ταυτόχρονα ως υπενθύμιση ριάλιτι σαν το Survivor, σειρών όπως το Lost, της μυθοπλασίας περί ουτοπικής κοινωνίας. Εδώ όμως δεν θα θριαμβεύσει το live ξεκατίνιασμα ούτε τα αλλεπάλληλα τηλεοπτικά cliffhangers. Υπονομεύοντας τη μεγάλη παράδοση της νησιωτικής λογοτεχνίας που θέλει τους χαρακτήρες να υπερνικούν τις δυσκολίες καταβάλλοντας τη φύση δια της νόησης, ο Αστερίου θα αναδείξει το γεγονός ότι η αλληλεγγύη έχει τα όριά της – που είναι αυτά του ανθρώπινου σώματος: αδύναμοι, χωρίς εφόδια ή άλλους πόρους, οι επιζήσαντες θα υποστούν αρχικά τους καταναγκασμούς της φύσης, για να υποκύψουν έπειτα στους καταναγκασμούς των συνανθρώπων τους. Η απομάκρυνση από τον πολιτισμό στο επίπεδο των αγαθών θα οδηγήσει στο τέλος στην εξάλειψή του στο επίπεδο των εννοιών: στη λύση των δεσμών της κοινωνίας, στην επικράτηση της βίας, στην κατίσχυση της γυμνής ισχύος.
Μικρή σημασία έχει το ερώτημα αν τελικά οι χαρακτήρες σώζονται ή όχι ως άτομα, αν η ακροτελεύτια διήγηση αποτελεί πραγματικότητα ή πυρετώδες παραλήρημα. Όταν το τίμημα της επιβίωσης είναι η κατάργηση της συλλογικότητας και η υποχώρηση των ανθρώπινων αξιών, αυτό που απομένει είναι μια ελάχιστα συγκαλυμμένη επιστροφή στη βαρβαρότητα.
