Το γραφείο που είχε ψυχή

Το ξύλινο γραφείο της Νάντιας, μιας μεσόκοπης μοναχικής συγγραφέως που ζει στη Νέα Υόρκη, έχει δεκαεννέα συρτάρια διαφόρων μεγεθών, κάποια κάτω από την επιφάνεια εργασίας, ορισμένα πάνω από αυτήν και ένα μονίμως κλειδωμένο. Στη διάρκεια 25 ετών η ίδια έγραψε σε αυτό τα επτά μυθιστορήματά της και τη στιγμή που αρχίζει να μας αφηγείται τη δική της ιστορία στο πολυφωνικό αυτό μυθιστόρημα της Αμερικανίδας Νικόλ Κράους αδυνατεί να ολοκληρώσει το όγδοο. Βρίσκεται αντιμέτωπη με μια «ανεπάρκεια νοήματος, γεννημένη από ψυχική ανεπάρκεια».

Το γραφείο που, όπως ισχυρίζεται η ίδια, κατέληξε να συμβολίζει μια «μυστηριώδη τάξη» για τη ζωή της, το «κληρονόμησε» από έναν νεαρό χιλιανό ποιητή, ονόματι Ντάνιελ Βάρσκι, ο οποίος εξαφανίστηκε μετά τη σκοτεινή μεσολάβηση της μυστικής αστυνομίας του Πινοσέτ. Μια μέρα ένα κορίτσι, η Λία Βάιζ, που ισχυρίζεται ότι είναι κόρη του ποιητή, έρχεται να το διεκδικήσει και η συγγραφέας τής το δίνει χωρίς πολλές επιφυλάξεις.

Στα πράσινα προάστια του Λονδίνου, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο καθηγητής της Οξφόρδης Αρθουρ Μπέντερ φροντίζει την ετοιμοθάνατη γυναίκα του (αυτή έδωσε το γραφείο στον Βάρσκι), η οποία πάσχει από Αλτσχάιμερ. Ανάμεσα στα χαρτιά της ανακαλύπτει μια μπούκλα που θα φέρει στο φως ένα τρομερό μυστικό που τη συνδέει με τις ναζιστικές θηριωδίες.

Στην Ιερουσαλήμ ο γερασμένος δικηγόρος Ααρον, η πιο παράταιρη αλλά και πιο αυθεντική φωνή σε αυτό το βιβλίο, που μετατρέπει την αβεβαιότητα σε καταστασιακή συνθήκη της ζωής και της λογοτεχνίας, έχει χάσει προσφάτως τη γυναίκα του και παλεύει με την αδυναμία του να καταλάβει τον γιο του. Στην ίδια πόλη η Λία και ο αδελφός της ο Γιόαβ προσπαθούν να ξεπεράσουν ένα καθεστώς φρικιαστικού υπαρξιακού ευνουχισμού που τους φόρτωσε ο πατέρας τους, ένας κοσμογυρισμένος αντικέρ γεννημένος στη Βιέννη, μαζί με το γραφείο που καταλήγει να κρέμεται στο ταβάνι του σπιτιού τους.

Η Νικόλ Κράους (1974) είναι σύζυγος του συγγραφέα Τζόναθαν Σάφραν Φόερ και τα μυθιστορήματά της θυμίζουν πολύ τον Πολ Οστερ. Εγινε ευρύτερα γνωστή με το δεύτερο βιβλίο της Η ιστορία του έρωτα (εκδόσεις Διόπτρα, 2006) και τέθηκε σε καθεστώς «λογοτεχνικής παρακολούθησης» από το περιοδικό «The New Yorker» ως μία εκ των 20 καλύτερων συγγραφέων κάτω των 40 ετών. Το «Οταν όλα καταρρέουν» ήταν υποψήφιο στη μικρή λίστα για το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ το 2010 και το Βραβείο Orange της ίδιας χρονιάς. Ενα μυθιστόρημα για τον εμμονικό και συντριπτικό τρόπο με τον οποίο μας καθορίζουν η απώλεια και η μνήμη.