Το ωραιότερο και μεγαλύτερο τζαμί της Γερμανίας, το οποίο άρχισε να κατασκευάζεται τον Νοέμβριο του 2009 στην Κολονία από τον γερμανό αρχιτέκτονα Πάουλ Μπεμ και κάποιους φωτισμένους μουσουλμάνους της πόλης, «είναι το σύμβολο της ενσωμάτωσης των ξένων» λέει στο «Βήμα» ο επικοινωνιολόγος Τόμας Μίλερ.Θα χωράει 1.200 πιστούς. Ηδη κατά την προετοιμασία της κατασκευής του, το 2007, η μεγάλη πλειοψηφία των ντόπιων κατοίκων (61%) χαιρέτιζε, όπως έδειξε δημοσκόπηση, την κατασκευή του τζαμιού (εναντίον: 31,4%). Και το υψηλό ποσοστό υποστηρικτών διατηρήθηκε και τα επόμενα χρόνια, παρά την καμπάνια των ακροδεξιών.
Το θαυμαστό αυτό πείραμα πολυπολιτισμικής συνύπαρξης δεν θα προκαλούσε ίσως μεγάλη περιέργεια αν οι «θαυματοποιοί», ήτοι ο κ. Μπεμ και η παραγγελιοδόχος του, η Τουρκική-Ισλαμική Ενωση Θρησκευτικών Ιδρυμάτων DITIB, δεν έρχονταν τελικά στα χέρια. Η DITIB άρχισε ξαφνικά να κατηγορεί τον κ. Μπεμ για περίπου 2.000 διαχειριστικά λάθη, μεταξύ των οποίων και την υπέρβαση του προϋπολογισμού κατά το διπλάσιο (από 17 σε 34 εκατ. ευρώ), ενώ ο τελευταίος, με τη σειρά του, απαντούσε ότι η DITIB φυτρώνει συνεχώς εκεί που δεν τη σπέρνουν.
Τα αίματα άναψαν περισσότερο όταν η DITIB «ανακάλυψε» ότι ο κ. Μπεμ εισήγαγε λαθραία στην πρόσοψη του τζαμιού χριστιανικά σύμβολα, όπως σταυρούς, καθώς και τα γράμματα Χ και Ρ, που κατά τις Γραφές αποδίδουν το όνομα του Χριστού. «Αλίμονό μας!» ήταν η αντίδραση συνεργάτη του παγκοσμίου φήμης αρχιτέκτονα. «Πέσαμε σε μουσουλμάνους… θρησκόληπτους!».
Το αποκορύφωμα του καβγά ήταν όταν μια ωραία πρωία η DITIB διαπίστωσε ότι το χρώμα της πρόσοψης δεν ήταν πάλλευκο, όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί, αλλά απλώς «φωτεινό λευκό». «Αυτή η απόχρωση προσβάλλει τη θρησκευτική αισθητική μας» διαμαρτυρήθηκε εκπρόσωπός της.
Το αποτέλεσμα ήταν η απόλυση του κ. Μπεμ από τη θέση του εργολάβου (Οκτώβριος του 2011) και η μεταφορά της διένεξης στα δικαστήρια.
Κατά παράδοξο τρόπο ωστόσο, η οικοδόμηση του έργου δεν σταμάτησε ούτε τότε ούτε ποτέ. Εκτός απροόπτου, θα είναι έτοιμο τον Αύγουστο του 2012. Η κατασκευή του διευκολύνεται και από τον συμβιβασμό που πέτυχαν οι δύο αντίδικοι στις αρχές Φεβρουαρίου: ο κ. Μπεμ χάνει οριστικά την εργολαβία, παραμένει όμως «καλλιτεχνικός σύμβουλος».
Τέλος καλό, όλα καλά; Οχι ακριβώς. Οι λόγοι που οδήγησαν στη διένεξη παραμένουν σε ισχύ. Και αυτοί συμπυκνώνονται σε έναν και μοναδικό: στη συχνή αλλαγή της πολιτικής γραμμής της DITIB. «Οταν το 2006 έγινε η πρώτη συμφωνία για το έργο, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος ήταν φιλελεύθερο» λέει γνώστης του θέματος. «Η κατάσταση άλλαξε ριζικά το 2008, όταν το Συμβούλιο έπεσε στα χέρια σκληροπυρηνικών ισλαμικών οργανώσεων και έγινε ταυτόχρονα όργανο της κυβέρνησης του πρωθυπουργού της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Και αυτό άλλαξε πάλι στις αρχές του 2012, όταν στο ΔΣ επανήλθαν τα άτομα με φιλελεύθερο προσανατολισμό – κάτι που εξηγεί και τον συμβιβασμό με τον κ. Μπεμ».
Για τους επόμενους μήνες, τα πράγματα θα κυλήσουν μάλλον ομαλά. Ωστόσο ο κίνδυνος ελλοχεύει. Η Αγκυρα, σύμφωνα με έγκυρους παρατηρητές, προετοιμάζει την επάνοδο των «σκληροπυρηνικών» στην ηγεσία του Ιδρύματος. Αυτή, αν επιτύχει, δεν θα κοστίσει πλέον τίποτε στον κ. Μπεμ. Θα κάνει όμως πιο δύσκολη τη ζωή στους προσαρμοσμένους στη Δύση «διαφωτισμένους» πιστούς. Και θα ανάψει νέες φωτιές στη σχέση των μουσουλμάνων με τους άλλους κατοίκους της παραδοσιακά ανεκτικής και φιλελεύθερης Κολονίας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
