Η επιστήμη στο περιβάλλον της κρίσης

Τα τελευταία χρόνια ειδικά οι βιοεπιστήμες βρίσκονται σχεδόν καθημερινά στο προσκήνιο της επικαιρότητας είτε με ανακαλύψεις, είτε με λύσεις για θεμελιώδη προβλήματα του πολιτισμού μας. Θα συνεχίσουν να το κάνουν και στο περιβάλλον της κρίσης και ακόμα μπορούν να συμβάλλουν να ξεπεραστεί;

Στην ανοιχτή συζήτηση που διοργανώθηκε την Παρασκευή, 2 Μαρτίου, από το τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα «Έρευνα και Βιολογικές Επιστήμες σε περίοδο οικονομικής κρίσης» και συμμετείχαν οι πρόεδροι των τμημάτων Βιολογίας, των τμημάτων Βιοεπιστημών και εκπρόσωποι των Ερευνητικών Ιδρυμάτων, συζητήθηκαν οι ιδέες και οι μηχανισμοί που θα κρατήσουν ζωντανή την έρευνα και στον καιρό της κρίσης. Και όχι μόνο. Προτάθηκαν νέες έρευνες, οι οποίες μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας και στην διάκρισή της.

«Πήραμε την απόφαση ν’ ανταποκριθούμε στο αίτημα της κοινωνίας για να καταφέρουμε να βγούμε απ’ αυτή την κατάσταση. Έτσι καλέσαμε Βιολόγους απ’ όλα τα κέντρα της Ελλάδας σε μια συζήτηση, που έχει ως στόχο την εύρεση μηχανισμών για την μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα ανάπτυξης των βιοεπιστημών», ανέφερε ο κ. Εμμανουήλ Φραγκούλης πρόεδρος του Βιολογικού τμήματος της Αθήνας.

Ολοι οι παριστάμενοι, καθηγητές σε πανεπιστήμια της χώρας, σημείωσαν ότι τα κονδύλια που δίνονται για την έρευνα κάθε χρόνο μειώνονται. Αλλά την ίδια ώρα, όπως παραδέχτηκαν, το άλλο πρόβλημα, που δεν να κάνει τόσο με τα χρήματα, είναι ότι «ενώ είμαστε από τις πρώτες χώρες σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, βρισκόμαστε στην προτελευταία θέση στην παραγωγή γνώσης πριν την Αίγυπτο».

Οι καθηγητές εξήγησαν ότι αυτό δεν σημαίνει ότι στην Ελλάδα παράγουμε φθηνή γνώση, αλλά ότι δαπανούμε λίγα χρήματα για την παραγωγή της. Ενα αντιστάθμισμα γι’ αυτή την κατάσταση, όπως είπαν, θα μπορούσε να είναι η συνεργασία μεταξύ των πανεπιστημίων για την δημιουργία κοινών ερευνητικών προτάσεων αλλά και για την χρησιμοποίηση από κοινού νέων τεχνολογιών.

«Στο πανεπιστήμιο της Κρήτης απέκτησαν πρόσφατα ένα μηχάνημα, το οποίο σκανάρει οργανισμούς και τους κατηγοριοποιεί. Ένα τέτοιο μηχάνημα δεν θα μπορούσε να αποκτήσει το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης γιατί το κόστος του είναι υπέρογκο. Όμως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε μαζί τους» υποστηρίζει ο κ. Χαρίτων Χιντήρογλου, πρόεδρος του τμήματος βιολογίας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μάλιστα οι συνεργασίες δεν πρέπει να μείνουν μόνο σε κεντρικό επίπεδο μεταξύ πανεπιστημίων αλλά και μεταξύ τμημάτων.

Οι καθηγητές τάχθηκαν υπέρ της ανανέωσης και των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών με την επικέντρωσή τους πάνω σ’ αυτό που ζητάει η αγορά εργασίας. Με αυτό τον τρόπο οι φοιτητές θα καταρτίζονται πληρέστερα και θα είναι πιο αποδοτικοί στις έρευνες τους, εκτίμησαν.

Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με τους επιστήμονες του κλάδου, πρέπει να προχωρήσει πέρα από την αξιοποίηση της ομορφιάς της φύσης στην «αξιοποίηση της ευφυΐας της», όπως είπαν χαρακτηριστικά. Ως παράδειγμα αναφέρθηκε η αξιοποίηση της βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας, από την οποία μπορεί να παραχθούν νέα προϊόντα, όπως βιοχρωστικές ή νέα πρόσθετα για τα τρόφιμα, με τη συμβολή της Βιολογίας.

Οι προτάσεις που κατατέθηκαν στη συζήτηση θα αποσταλούν σε αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες, ώστε να αξιοποιηθούν στην κατεύθυνση της αναβάθμισης και της συνέχισης της έρευνας και στις σημερινές συνθήκες. «Υπάρχουν τρόποι με ελάχιστες δαπάνες να αναπτυχθεί η χώρα μας και οι επιστήμονες είναι εδώ να μας δείξουν τον δρόμο», παρατήρησε ο κ. Φραγκούλης.