Ο άνθρωπος και η πόλη

Είναι μόνος. Περπατά σιωπηλός στους δρόμους του Οσλο. Μαθαίνουμε ότι πλησιάζει τα 35. Δεν θα το παραδεχθεί ποτέ ανοιχτά, αλλά αναζητεί τη στήριξη. Και κανένας από τους ανθρώπους που συναντά δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για εκείνον. Κοιτάζει γύρω του με βλέμμα απορημένο, χαμένο, αφηρημένο, ίσως και λίγο φοβισμένο, αλλά, το χειρότερο, διακρίνεις μέσα του την παραίτηση.

Δεν θα δούμε ποτέ από πρώτο χέρι τους λόγους και τις αιτίες που τον έχουν φέρει σε αυτή την κατάσταση, αλλά θα μάθουμε τα πάντα γι’ αυτόν κατά τη διάρκεια μιας και μόνο ημέρας και ενώ τον βλέπουμε με μοναδικό πραγματικό σύντροφο τον εαυτό του να περιπλανιέται ανάμεσα σε γνωστούς που του είναι πια άγνωστοι.

Δεν ξέρω κατά πόσον ήταν απαραίτητο να διασκευαστεί εκ νέου και εκσυγχρονισμένο για τον κινηματογράφο το μυθιστόρημα «Η φλόγα που τρεμοσβήνει» του Πιερ Ντριέ λα Ροσέλ, που εκδόθηκε το 1931 και έγινε για πρώτη φορά ταινία από τον Λουί Μαλ το 1963. Μπορώ να πω όμως ότι εξεπλάγην από το δημιουργικό ενδιαφέρον του άγνωστου εν Ελλάδι δανού σκηνοθέτη Γιοακίμ Τρίερ (καμία σχέση με τον Λαρς) απέναντι στην αδιαμφισβήτητη διαχρονική αξία του πρωτότυπου κειμένου. Το βιβλίο, όπως και η ταινία του Μαλ, αναφέρεται σε έναν πρώην αλκοολικό που αναζητεί με κάποιον τρόπο την επανασύνδεσή του με τη ζωή και την κοινωνία μετά την υποτιθέμενη θεραπεία του. Στο φιλμ του Τρίερ ο ήρωας είναι πρώην τοξικομανής, άρα το πρόβλημά του μεγεθύνεται, όπως και η πιθανότητα να βρεθεί μπροστά στο πλήρες αδιέξοδο.

Μαζί όμως με το πορτρέτο του ανθρώπου ο Τρίερ πλάθει και το πορτρέτο μιας ολόκληρης πόλης. Μιας πόλης πολύ μικρότερης απ’ όσο θα περίμενε κανείς για ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, μιας πόλης στην οποία η μελαγχολία ταιριάζει περισσότερο από τη νοσταλγία, όπως ακούμε στην αρχή αυτής της πράγματι μελαγχολικής ταινίας που αξίζει κανείς να ανακαλύψει.

Πολύ κοντά στο ύφος του ντοκυμαντέρ, αλλά την ίδια ώρα βυθισμένη σε μιαν αδιόρατη ποιητική διάθεση, η συμπαγής αυτή ταινία δεν αφήνει τίποτε στο κενό ή στην τύχη και χάρη στη ρεαλιστική ερμηνεία του Αντερς Ντάνιελσεν Λίε ξεφεύγει από την επικίνδυνη παγίδα της μονοτονίας και σου επιτρέπει να μείνεις μαζί της ως το τέλος για να δεις από πρώτο χέρι την εξέλιξη του ήρωα. Οσο προβλέψιμη και αν νιώθεις ότι είναι.