Κλασικές μεταφορές της τραγωδίας τόσο στην κινηματογραφική όσο και την τηλεοπτική οθόνη ελλήνων και ξένων δημιουργών αλλά και διάσημες παραστάσεις που κινηματογραφήθηκαν απαρτίζουν τις προβολές του «1ου Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Αθήνας – Οι Τραγικοί μύθοι σήμερα» που θα διεξαχθεί στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.

Αναλυτικότερα θα προβληθούν οκτώ ελληνικές και ξένες ταινίες οι οποίες είναι βασισμένες ή εμπνευσμένες από αρχαία ελληνικά έργα και γυρίστηκαν από το 1961 μέχρι το 1988.

Το ενδιαφέρον του αφιερώματος είναι ότι δεν θα προβληθούν μόνον γνωστές ταινίες όπως η εκσυγχρονισμένη μεταφορά του μύθου της «Φαίδρας» (1961) από τον Ζιλ Ντασέν με τη Μελίνα Μερκούρη ή η «Ηλέκτρα» του Μιχάλη Κακογιάννη (1962) με την Ειρήνη Παππά, αλλά και ταινίες λιγότερο γνωστές, όπως η «Αντιγόνη», η πιο παρεξηγημένη ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα που στην εποχή της (1961) επικρίθηκε στην χώρα μας και διακρίθηκε στο εξωτερικό.

Στην «Κραυγή Γυναικών» (1978) του Ντασέν συναντάμε και πάλι τη Μελίνα, που εδώ συνδιαλέγεται με την Έλεν Μπέρστιν σε μια ελεύθερη μεταφορά της «Μήδειας». Τα «Κορίτσια» (1968) της Σουηδής Μάι Ζεττερλινγκ βασίζονται στη Λυσιστράτη και πρωταγωνιστούν οι αγαπημένες ηθοποιοί του Ινγκμαρ Μπέργκμαν. Η συγκεκριμένη ταινία θα προβληθεί στην υψηλότερη ψηφιακή ανάλυση 2Κ σε συνεργασία με τη Europe’s Finest, την πρώτη διακρατική υπηρεσία «Cinema On Demand» για ψηφιακή κινηματογραφική διανομή σε ευρωπαϊκούς κινηματογράφους.

Σε διαφορετικό στυλ, το ντοκιμαντέρ «Σημειώσεις για μια Αφρικανική Ορέστεια» (1970) του Παζολίνι καταπιάνεται με την ιδέα του σκηνοθέτη για μια κινηματογραφική μεταφορά της Ορέστειας τοποθετημένη στην Αφρική της δεκαετίας του ’60. Η ταινία θα προβληθεί σε αποκατεστημένη κόπια από την Ταινιοθήκη της Μπολόνια. «Για την Ηλέκτρα» (1974) και η μεταφορά του Μίκλος Γιάντσο που συνδυάζει τον πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό με την αισθητική και εικαστική αρτιότητα. Αλλάζοντας και πάλι τόνο, καταλήγουμε στη «Μήδεια» που σκηνοθέτησε το 1988 ο Λαρς φον Τρίερ με βάση ένα σενάριο – διασκευή του Καρλ Ντραγιερ, προβολή η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία με την εταιρία διανομής New Star.

Κινηματογραφημένες παραστάσεις

Στο πλαίσιο του κινηματογραφικό αφιερώματος στην αρχαία τραγωδία και τους μύθους της που περιλαμβάνει ταινίες μυθοπλασίας βασισμένες στο αρχαίο δράμα, θα πραγματοποιηθούν προβολές ψηφιοποιημένου αρχειακού υλικού από κινηματογραφημένες ή βιντεοσκοπημένες παραστάσεις διεθνών σκηνοθετών. Μια από τις κινηματογραφημένες παραστάσεις που θα παρουσιαστούν είναι η πρωτοποριακή για την εποχή της παράσταση των «Βακχών» σε σκηνοθεσία του Κλάους Μίκαελ Γκρούμπερ από την Schaubühne του Βερολίνου. Η παράσταση αυτή του 1974 άνοιξε το δρόμο για νέους πειραματισμούς σε σχέση με την τραγωδία. Ο «Αγαμέμνων» του Πέτερ Στάιν αποτελεί το πρώτο μέρος της τριλογίας της Ορέστειας που παρουσιάστηκε από τη Schaubühne του Βερολίνου το 1983 ενώ μια άλλη σημαντική παράσταση της δεκαετίας του 1980 είναι η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή από το Theatre National de Chaillot σε σκηνοθεσία Αντουάν Βιτέζ, με σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Κόκκου.

Η παράσταση των «Αχαρνέων» από το Θέατρο Τέχνης το 1975 έχει μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις σκηνοθεσίες του Καρόλου Κουν και αποτυπώνει τον θίασο σε ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του, ενώ ταυτόχρονα πρόκειται για την πρώτη είσοδο του Θεάτρου Τέχνης στην Επίδαυρο. Η δημιουργία του κλίματος λαϊκού πανηγυριού συνδυάζεται με την κωδικοποίηση ενός σκηνικού παιγνίου που εμπλουτίζεται και με στοιχεία που προέρχονται από το θέατρο σκιών. Η κινηματογράφησή της έγινε από τον μαθητή του Κουν και διάδοχό του στο Θέατρο Τέχνης Μίμη Κουγιουμτζή.

Η «Μήδεια» του Γιούκο Νιναγκάουα από το θέατρο Τόχο αποτελεί επίσης μια σημαντική παράσταση στην οποία ο ιάπωνας σκηνοθέτης αντλεί στοιχεία από τις σκηνικές συμβάσεις δύο μορφών του παραδοσιακού ιαπωνικού θεάτρου: του καμπούκι και του κουκλοθέατρου μπουνράκου. Ο Νιναγκάουα έγινε ιδιαίτερα γνωστός στη χώρα του με παραστάσεις που εξέφραζαν έντονη αντίθεση προς την αυταρχική πολιτική που είχε επιβληθεί στην Ιαπωνία στη δεκαετία του 1960. Η συγκεκριμένη παράσταση είναι μαγνητοσκοπημένη από την ΕΡΤ στο Ηρώδειο το 1984. Τέλος το αφιέρωμα περιλαμβάνει και την πιο πρόσφατη παράσταση της «Ορέστειας» από τον Μίκαελ Θαλμάιερ που ανέβηκε στο Deutsches Theater του Βερολίνου το 2006. Η παράσταση θα προβληθεί στα γερμανικά χωρίς υπότιτλους.

Το Φεστιβάλ διοργανώνει ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, από τις 2 έως τις 7 Σεπτεμβρίου 2011 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Οι κινηματογραφικές ταινίες θα προβληθούν στον θερινό κινηματογράφο Λαις και οι μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις στην χειμερινή αίθουσα σε συνεργασία με το Τμήμα Θεάτρου του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Έρευνα και Τεκμηρίωση Παραστάσεων Αρχαίου Δράματος.

Πρόγραμμα Προβολών

Προβολές μαγνητοσκοπημένων παραστάσεων

Είσοδος: 4€

Παρασκευή 2/9, ώρα 20.00 & Τετάρτη 7/9, ώρα 22.00

Αγαμέμνων, του Αισχύλου, σκηνοθεσία Peter Stein, Shaubühne am Hallischen Ufer Berlin, 1983, 160′

Σάββατο 3/9, ώρα 22.00 & Τετάρτη 7/9, ώρα 20.00

Ορέστεια, του Αισχύλου, σκηνοθεσία Michael Talheimer, Deutsches Theater Berlin, 2006, 100′

Κυριακή 4/9, ώρα 20.00

Αχαρνής, του Αριστοφάνη, σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, Θέατρο Τέχνης, 113′

Δευτέρα 5/9, ώρα 20.00

Ηλέκτρα, του Σοφοκλή, σκηνοθεσία Antoine Vitez, Théâtre National de Chaillot, 1987,105′

Δευτέρα 5/9, ώρα 22.00

Μήδεια, του Ευριπίδη, σκηνοθεσία Yuko Ninagawa, Θέατρο Τόχο, 1984, 97′

Τρίτη 6/9, ώρα 20.00

Βάκχες, του Ευριπίδη, σκηνοθεσία Klaus Michael Grueber, Shaubühne am Hallischen Ufer Berlin, 1974, 207′

Προβολές ταινιών

Είσοδος: 7€, 4€ φοιτητικό

Παρασκευή 2/9, ώρα 23.00

Μήδεια, του Lars von Trier, 1988, 76′

Σάββατο 3/9, ώρα 20.00

Αντιγόνη, του Γιώργου Τζαβέλλα, 1961, 93′

Κυριακή 4/9, ώρα 22.00

Τα κορίτσια, του Mae Zetterling, 1968, 100′

Δευτέρα 5/9, ώρα 21.00

Φαίδρα, του Jules Dassin, 1962, 115′

Δευτέρα 5/9, ώρα 23.00 & Τετάρτη 7/9, ώρα 23.00

Κραυγή γυναικών, του Jules Dassin, 1978, 110′

Τρίτη 6/9, ώρα 21.00

Σημειώσεις για μια Αφρικανική Ορέστεια, του Pier Paolo Pasolini, 1970, 63′

Τρίτη 6/9, ώρα 23.00

Ηλέκτρα, του Μιχάλη Κακογιάννη, 1962, 110′

Τετάρτη 7/9, ώρα 21.00

Για την Ηλέκτρα, του Miklós Jancsó, 1974, 71′