Παρά τις συνεχιζόμενες προς το αντίθετο διαβεβαιώσεις των αξιωματούχων σε Ελλάδα, Ευρώπη και ΔΝΤ, που τονίζουν σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα πως μία αναδιάρθρωση θα είχε πιθανότατα μεγαλύτερες συνέπειες από την κατάρρευση της Lehman Brothers αγορές και αναλυτές δείχνουν να προεξοφλούν ότι η χώρα μας θα αναδιαρθρώσει το χρέος της μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Η απόδοση του ελληνικού 2ετούς ομολόγου βρέθηκε εξάλλου σε νέο ιστορικό υψηλό στο 23,65%, με την αντίστοιχη απόδοση του 10ετούς να κινείται στο απαγορευτικό 15,06%.
«Από πιστωτικής πλευράς, ίσως η Ελλάδα είναι μια «κακή» εταιρεία με κακή κεφαλαιακή δομή. Κανονικά, μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι τέτοιες εταιρείες χρεοκοπούν. Ωστόσο, δεν σημαίνει πάντα ότι έτσι συμβαίνει», εκτίμησε η JP Morgan επισημαίνοντας όμως ότι υπάρχει ένας αξιόπιστος ισχυρισμός ότι η αναδιάρθρωση «δεν σε πάει πολύ μακριά και ότι όσο η Ελλάδα συνεχίζει να έχει ένα τεράστιο πρωτογενές έλλειμμα, το χρέος της παραμένει σε εκρηκτικό μονοπάτι». Η αναδιάρθρωση παρατηρεί, έχει κάποιο ρόλο να παίξει σε ένα περιβάλλον όπου οι γραμμές μεταξύ του ρίσκου ρευστότητας και του ρίσκου χρεοκοπίας έχουν μπερδευτεί εντελώς.
Οι περισσότεροι αναμένουν ότι η Ελλάδα θα επιδιώξει την επιμήκυνση του χρέους της, ορισμένοι αναμένουν περικοπή χρέους (‘haircut’) ή μείωση του κεφαλαίου που οφείλεται στους δανειστές, ενώ άλλοι εξετάζουν ηπιότερες μορφές, όπως την ανταλλαγή ελληνικών ομολόγων σε τιμές αγοράς με αξιόγραφα που θα εκδίδονται με εγγύηση της ευρωζώνης, θεωρώντας συνολικά πως μία «αναδιάρθρωση λάιτ» ίσως να αποτελεί αυτή τη στιγμή την μόνη πολιτικά εφικτή λύση.
Η Ελλάδα χρειάζεται είτε νέο δάνειο από ΕΕ και ΔΝΤ είτε αγορές ομολόγων από το EFSF, σύμφωνα με την BNP Baribas, καθώς είναι «υπερβολικά απίθανο» να βρεθεί σε θέση να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές στο α΄ τρίμηνο του 2012, ενώ οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη, έχουν οδηγήσει τις αγορές να τιμολογούν μια αναδιάρθρωση, ως το πλέον πιθανό σενάριο.
«Για να αντιμετωπίσει την κρίση η ελληνική κυβέρνηση, έχει αρκετά όπλα στη διάθεσή της: περισσότερη λιτότητα, επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, χαμηλότερα επιτόκια, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων και σίγουρα ένα haircut. Ο καλύτερος συνδυασμός για να επιτευχθεί ένα βιώσιμο χρέος επί του ΑΕΠ, είναι μέσω συνδυασμού μέτρων και haircut 40%», εκτίμησε και η Citigroup.
Εθελοντική αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας πιθανότατα το 2012, προβλέπει η Goldman Sachs, παρατηρώντας πως η εκτίναξη των ελληνικών ασφαλίστρων κινδύνου (CDS), αποτυπώνει την εκτίμηση της αγοράς για την αυξημένη πιθανότητα αναδιάρθρωσης του χρέους. Εκτιμά δε ότι ενδεχόμενο haircut 20%-60% του ελληνικού χρέους, αντιστοιχεί σε πλήγμα 13-41 δισ. ευρώ στα κεφάλαια των ευρωπαϊκών τραπεζών, ενώ η επίδραση στις ελληνικές τράπεζες θα ήταν της τάξης των 8-25 δισ. ευρώ.
Για την UBS, η Ελλάδα θα ξεκινήσει με την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους για να καταλήξει σε μια πιο δραστική προσέγγιση, δηλαδή μία συμφωνία με τους πιστωτές της με πιο επιθετική αναδιάρθρωση που θα περιλαμβάνει haircut στα ομόλογα. Σύμφωνα πάντως με αναλυτές της ελβετικής τράπεζας η Ευρώπη θέλει τελικά η Ελλάδα να τα καταφέρει για λόγους που σχετίζονται περισσότερο με την επιτυχία του εγχειρήματος του ευρώ και του ευρωπαϊκού οικονομικού μπλοκ, παρά με την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στο ελληνικό χρέος. Η τελευταία είναι πολύ χαμηλότερη από ό,τι πολλοί πιστεύουν, και εκτιμάται σε 15 δισ. ευρώ για τις γαλλικές τράπεζες και σε 12 δισ. ευρώ για τις γερμανικές, τη στιγμή που οι κατά πολύ μικρότερες ελληνικές τράπεζες κατέχουν περίπου 60 δισ. ευρώ του ελληνικού χρέους.
Αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους πάντως είναι απίθανο να συμβεί «τους επόμενους μήνες», εκτίμησε η Credit Suisse, θεωρώντας πως επίσημοι φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο «έχουν ισχυρά κίνητρα» για να την αποτρέψουν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφέρει, υπολογίζει ότι το πρωτογενές έλλειμμα της Ελλάδας θα έχει σχεδόν εξαλειφθεί έως τα τέλη του 2012, ενώ η Ελλάδα θα μπορούσε να αντλήσει από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων από 40 δισ. έως 50 δισ. ευρώ, ενώ σημειώνει ότι «με κανένα τρόπο δεν είναι δεδομένη κάποια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση». Σε κάθε περίπτωση η απόφαση για την όποια αναδιάρθρωση θα έχει περισσότερο πολιτική παρά οικονομική χροιά.
Για την Nomura, σε κάθε περίπτωση οι δομικές αλλαγές και η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων θα συνεχίσουν να αποτελούν το ζητούμενο για την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τα σενάριά της, θα μπορούσε π.χ. το ισχύον πρόγραμμα να επιμηκυνθεί και να παρασχεθεί νέα οικονομική βοήθεια. Πέραν τον 53 δισ. ευρώ που έχουν εκταμιευθεί και των 67 δισ. ευρώ που δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί, θα χρειαστούν τουλάχιστον 140 δισ. ευρώ σε νέα δάνεια ώστε να μηδενίσουν την ανάγκη της Ελλάδας να δανείζεται από τις αγορές έως το 2015.
Ένα άλλο σενάριο αναφέρεται σε νέο πρόγραμμα, σε συνδυασμό με επαναγορές ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, με discount που θα οδηγούσε στη μείωση του συνολικού ονομαστικού χρέους. ένας εθελοντικός χρονικός αναπρογραμματισμός της αποπληρωμής του χρέους, χωρίς haircut, είναι η αμέσως πιο φιλική προς τις αγορές επιλογή. Τέλος υπάρχει και το «κούρεμα» αν και η σύνθεση του ελληνικού χρέους έχει αλλάξει τον τελευταίο χρόνο, με αποτέλεσμα σημαντικά μεγαλύτερο μέρος του να βρίσκεται στα «χέρια» των Ε.Ε. και ΔΝΤ και στην κατοχή της ΕΚ, ενώ ένα haircut θα επηρεάσει και τους εγχώριους ομολογιούχους (τράπεζες, ταμεία και αμοιβαία κεφάλαια) θα έχει στην καλύτερη περίπτωση εξαιρετικά αμφίβολα αποτελέσματα.
Αν και η αναδιάρθρωση θα είναι τελικά μία πολιτική απόφαση, ωστόσο σε ορίζοντα 12 μηνών κάτι τέτοιο δεν μοιάζει να είναι πιθανό, εκτίμησε και η Deutsche Bank. Με βάση τα σημερινά δεδομένα πάντως για τη βιωσιμότητα του χρέους απαιτείται ένα κούρεμα (haircut) της τάξης του 50%, αλλά η μείωση των χρεών μπορεί να επιτευχθεί μέσω του συνδυασμού επιμήκυνσης της διάρκειας ωρίμανσης, του haircut των υφιστάμενων ομολόγων και των ιδιωτικοποιήσεων.
Όπως εκτιμά μία «μαλακή» αναδιάρθρωση μέσω «εθελοντικής» αντικατάστασης (roll-over) του χρέους ή επαναγορών με τη βοήθεια της Ε.Ε. και του ΔΝΤ φαίνεται πιο πιθανή τελικά, εξέλιξη η οποία θα περιόριζε το ενδεχόμενο μετάδοσης της κρίσης αλλά και τον κίνδυνο ενός πιστωτικού γεγονός. Παράλληλα, όπως εκτιμά το 2012, ενδεχόμένος το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) θα μπορούσε να αγοράσει ελληνικά ομολόγα, ώστε να βοηθήσει τη χώρα να ξεπεράσει την κρίση χρέους.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Focus περιμένει ότι η Ελλάδα πιθανόν θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της το 2012, καθώς οι μεγάλες αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά δείχνουν ότι οι επενδυτές «δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στο πρόγραμμα (της τρόικας)». Ενώ η θέση του μεγαλύτερου θεσμικού επενδυτή ομολόγων της Pimco, παραμένει υπέρ μίας αναδιάρθρωσης, η άποψη στελεχών της Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, είναι πάντως πως η όποια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή.
Εάν λάβει κανείς υπ’ όψιν του το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημοσίου χρέους, τότε δεν διακρίνει κανένα δρόμο που να βγάζει την Ελλάδα από το αδιέξοδο των χρεών εκτός από την αναδιάρθρωση, σχολιάζουν πάντως ορισμένοι αναλυτές ενώ άλλοι θεωρούν «κλειδί» το μέγεθος του haircut, εκτιμώντας πως όσο νωρίτερα επιβάλει η Ελλάδα «κούρεμα», τόσο το καλύτερο για όλους.
