Εκατοντάδες είναι τα ερωτήματα που δέχονται καθημερινά οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών για την υποβολή των εντύπων Ε9 (δήλωση στοιχείων ακινήτων) καθώς κάθε χρόνο χιλιάδες φορολογούμενοι υποχρεούνται να συμπληρώσουν το σύνθετο αυτό έντυπο.
Το υπουργείο Οικονομικών κατέγραψε τα συνηθέστερα ερωτήματα των πολιτών και δίνει απαντήσεις μέσω ενός χρηστικού οδηγού. «Το Βήμα» παρουσιάζει τα 22 πιο σημαντικά ερωτήματα που αφορούν τη σωστή συμπλήρωση, τα δικαιολογητικά και τις διαδικασίες για την υποβολή του εντύπου Ε9.

1. Ποιοι έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων έτους 2011;

Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων για το έτος 2011 είναι:

– Όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και αποκτήθηκαν εντός του έτους 2010.

– Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που την 1η Ιανουαρίου 2011 έχουν οποιαδήποτε μεταβολή στα ακίνητά τους, τα οποία έχουν δηλωθεί στο έντυπο Ε9 προηγουμένων ετών.

– Ο υπόχρεος που στις δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών συμπεριέλαβε σύζυγο ή λοιπά προστατευόμενα μέλη, εφόσον έχουν επέλθει μεταβολές στην οικογενειακή του κατάσταση όπως έχει απεικονισθεί στις δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών (έτη 2005 έως 2010), ανεξάρτητα από το αν έχει μεταβληθεί η κατάσταση των ακινήτων.

– Το προστατευόμενο μέλος που σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος υποχρεούται σε δήλωση φορολογίας εισοδήματος, εφόσον έχει επέλθει μεταβολή στην περιουσιακή του κατάσταση εντός του 2010.

2. Πότε υποβάλλεται η δήλωση στοιχείων ακινήτων φυσικών προσώπων έτους 2011;

Σύμφωνα με το ν. 3842/2010 άρθρο 51, η δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011 φυσικών προσώπων υποβάλλεται μέχρι την 15η Φεβρουαρίου 2011. Όμως σύμφωνα με την ΠΟΛ.1022/3.2.2011 Υπουργική Απόφαση η δήλωση Ε9 φυσικών προσώπων, υποβάλλεται στις ίδιες ημερομηνίες με τη δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος. Επίσης παρέχεται και δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης μέχρι την 30η Ιουνίου 2011.

3. Πότε υποβάλλεται η δήλωση στοιχείων ακινήτων νομικών προσώπων έτους 2011;

Σύμφωνα με το ν. 3842/2010 άρθρο 51, η δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011 νομικών προσώπων υποβάλλεται μέχρι την 15η Μαΐου 2011. Όμως σύμφωνα με την ΠΟΛ.1022/3.2.2011 Υπουργική Απόφαση η δήλωση στοιχείων ακινήτων νομικών προσώπων υποβάλλεται μόνο ηλεκτρονικά μέχρι 30 Ιουνίου 2011. Η έναρξη ισχύος της Υπουργικής Απόφασης είναι από τη δημοσίευση της απόφασης στο Φ.Ε.Κ., δηλ. από την 7-2-2011.

4. Υπάρχει δυνατότητα ταχυδρομικής υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων φυσικών προσώπων;

ΝΑΙ. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων φυσικών προσώπων έτους 2011 μπορεί να αποστέλλεται και ταχυδρομικά στις ίδιες ημερομηνίες, με αυτές των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.

5. Ποιος είναι υπόχρεος να συμπεριλάβει στη δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011 ακίνητα που ανεγείρονται με το σύστημα της αντιπαροχής και από το εργολαβικό προσύμφωνο, συμφωνήθηκε να πάρει ο εργολάβος ;

Από το έτος 2011 υπόχρεος σε δήλωση στοιχείων ακινήτων για τα ακίνητα που συμφωνήθηκε να μεταβιβαστούν και δεν έχουν μεταβιβαστεί από τον οικοπεδούχο στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα, είναι ο εργολάβος εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τριών ετών από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας ή έχουν εκμισθωθεί ή με οποιονδήποτε τρόπο χρησιμοποιηθεί από τον εργολάβο εντός των τριών αυτών ετών.

Αν όμως δεν έχει παρέλθει η τριετία ή το ακίνητο δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον εργολάβο καθ’ οιονδήποτε τρόπο, υπόχρεος να το δηλώσει είναι ο οικοπεδούχος

6. Σε τι ενέργειες πρέπει να προβεί ο οικοπεδούχος προκειμένου να διαγράψει από τη δήλωση Ε9 ακίνητα που ανεγείρονται με το σύστημα της αντιπαροχής και από το εργολαβικό προσύμφωνο συμφωνήθηκε ότι θα τα πάρει ο εργολάβος;

Ο οικοπεδούχος, επί των ακινήτων των οποίων ανεγείρονται κτίσματα από εργολάβο, οφείλει να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011 για να διαγράψει τα ακίνητα που συμφωνήθηκε να μεταβιβαστούν και δεν έχουν μεταβιβαστεί στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα, εφόσον έχουν παρέλθει τρία έτη από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας ή έχουν χρησιμοποιηθεί ή εκμισθωθεί από τους εργολάβους μέσα στα τρία έτη. Επίσης, οφείλουν να συνυποβάλουν φωτοαντίγραφο της οικοδομικής άδειας και του εργολαβικού προσυμφώνου.

7. Σε τι ενέργειες πρέπει να προβεί ο εργολάβος προκειμένου να δηλώσει στη δήλωση Ε9 ακίνητα που ανεγείρονται με το σύστημα της αντιπαροχής που από το εργολαβικό προσύμφωνο συμφωνήθηκε ότι θα τα πάρει ο εργολάβος και έχουν περάσει τρία χρόνια από την έκδοση της οικοδομικής αδείας;

Από το έτος 2011 υπόχρεος σε δήλωση στοιχείων ακινήτων είναι ο εργολάβος για τα ακίνητα που συμφωνήθηκε να μεταβιβαστούν και δεν έχουν μεταβιβαστεί από τον οικοπεδούχο στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα, εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τριών ετών από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας ή έχουν εκμισθωθεί ή με οποιονδήποτε τρόπο χρησιμοποιηθεί από τον εργολάβο εντός των τριών αυτών ετών.

Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή οι εργολάβοι οφείλουν να υποβάλλουν δήλωση Ε9 έτους 2011, αναγράφοντας τα ακίνητα που θα λάβουν ως αντάλλαγμα, σύμφωνα με το εργολαβικό προσύμφωνο.

Ακόμη, οφείλουν να συνυποβάλουν φωτοαντίγραφο της οικοδομικής άδειας και του εργολαβικού προσυμφώνου.

8. Από πότε είναι απαραίτητη η προσκόμιση πιστοποιητικού φόρου ακίνητης περιουσίας κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου;

Το πιστοποιητικό φόρου ακίνητης περιουσίας είναι απαραίτητο για συμβολαιογραφικά έγγραφα που συντάσσονται από 1ης Ιανουαρίου 2012 και έπειτα.

9. Οι σύζυγοι υποβάλλουν κοινό έντυπο Ε9;

ΝΑΙ. Οι σύζυγοι υποβάλλουν υποχρεωτικά κοινό έντυπο Ε9.

10. Σε περίπτωση γάμου εντός του 2010 υποχρεούται οι σύζυγοι να υποβάλλουν κοινό Ε9;

Σε περίπτωση γάμου εντός του 2010 υποχρεούται ο υπόχρεος-σύζυγος να υποβάλλει Ε9 έτους 2011 μόνο εφόσον η σύζυγος έχει εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα τα οποία έχουν αναγραφεί στις δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών.

11. Τι ενέργειες πρέπει να γίνουν για υπόχρεο σε δήλωση Ε9 που απεβίωσε εντός του 2010;

Σε περίπτωση θανάτου του υπόχρεου μέχρι 31-12-2010 υποχρεούνται οι κληρονόμοι του αποβιώσαντος να υποβάλλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) έτους 2011 στο όνομα του αποβιώσαντος συμπληρώνοντας στην πρώτη σελίδα του εντύπου τα στοιχεία του θανόντος σημειώνοντας «Χ» στην ένδειξη «διαγραφή λόγω θανάτου» καθώς και τα στοιχεία των λοιπών μελών όπως είχαν δηλωθεί στις δηλώσεις προηγουμένων ετών του αποβιώσαντος, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο» και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή -άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφεί κανένα ακίνητο. Υπόχρεοι να δηλώσουν τα ακίνητα αυτά στη δήλωση στοιχείων ακινήτων είναι οι εξ’ αδιαθέτου κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι τις 31-12-2010 ή από τους εκ διαθήκης κληρονόμους κατά το ποσοστό τους εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι τις 31-12-2010.

12. Όταν επέλθει μεταβολή εντός του έτους 2010 στην οικογενειακή κατάσταση λόγω θανάτου της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών ποιος υποχρεούται να το δηλώσει στο Ε9;

Σε περίπτωση θανάτου της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών του υπόχρεου μέχρι 31-12-2010, ο υπόχρεος-σύζυγος θα υποβάλει έντυπο Ε9 έτους 2011 συμπληρώνοντας τα στοιχεία τους, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο» καθώς και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή –Λόγω θανάτου». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφούν στοιχεία των ακινήτων του θανόντος.

13. Σε περίπτωση διακοπής σχέσης των συζύγων εντός του έτους 2010, ποιος υποχρεούται να υποβάλει Ε9;

Σ’ αυτή την περίπτωση ο υπόχρεος-σύζυγος που τα προηγούμενα έτη είχε αναγράψει τα ακίνητα της συζύγου του στο κοινό έντυπο Ε9, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2011 και να αναγράψει στην πρώτη σελίδα του εντύπου την σύζυγο, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο –σύζυγος» και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή -άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων της συζύγου. Η σύζυγος δε θα υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2011, εφόσον δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων της.

14. Τέκνο που δεν είναι πλέον προστατευόμενο την 1η Ιανουαρίου 2011 σύμφωνα με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος, υποχρεούται σε υποβολή Ε9 για το έτος 2011;

Ο Υπόχρεος-γονέας που στις δηλώσεις Ε9 των προηγουμένων ετών συμπεριέλαβε τα ακίνητα τέκνου του, το οποίο το 2011 δεν είναι προστατευόμενο μέλος, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2011 και στην πρώτη σελίδα του εντύπου αναγράφει το τέκνο, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο –τέκνο» και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή -άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου που θα υποβληθεί από τον υπόχρεο-γονέα δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων του τέκνου. Το τέκνο οφείλει να υποβάλει έντυπο Ε9 έτους 2011 με το οποίο δηλώνει μόνο τις μεταβολές των ακινήτων του. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων του, δε θα υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2011.

15. Ανήλικο που σύμφωνα με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και έχει τροποποιήσεις στα ακίνητά του, πως θα δηλώσει τις μεταβολές αυτές;

Με δήλωση στοιχείων ακινήτων στο όνομα του (δηλαδή η δήλωση θα υποβληθεί στο όνομα του ανηλίκου).

16. Ακίνητο που μεταβιβάστηκε μέσα στο έτος 2010 και είχε αναγραφεί στις δηλώσεις Ε9 των προηγουμένων ετών πως θα διαγραφεί;

Στην περίπτωση αυτή θα υποβληθεί από τον υπόχρεο δήλωση Ε9 έτους 2011, και στην πρώτη σελίδα του εντύπου στις ενδείξεις «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005 έως 2009» και «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2010» θα διαγραμμιστούν οι αντίστοιχες επιλογές, δηλαδή «ΝΑΙ» εφόσον έχουν δηλωθεί ακίνητα ή «ΟΧΙ» εφόσον δεν έχουν δηλωθεί ακίνητα για τα έτη αυτά. Στο εσωτερικό της δήλωσης θα αναγραφούν όλα τα στοιχεία του ακινήτου που μεταβιβάστηκε και στη στήλη «κωδ. μεταβολής» (24 του πίνακα 1 και 22 του πίνακα 2) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 3 (διαγραφή ακινήτου).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ως αύξων αριθμός του ακινήτου, σε περίπτωση που έχει αποσταλεί το εκκαθαριστικό σημείωμα ενιαίου τέλους ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.) έτους 2008 θα αναγραφεί υποχρεωτικά ο αριθμός Α.Τ.ΑΚ. που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα και όχι ο αύξων αριθμός ακινήτου. Μόνο στην περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί το εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. ως αύξων αριθμός θα αναγραφεί εκείνος της δήλωσης Ε9 με τον οποίο δηλώθηκε το ακίνητο για πρώτη φορά.

17. Πως γίνεται η μεταβολή ακινήτου που έχει ήδη δηλωθεί στο έντυπο Ε9 προηγουμένων ετών;

Στην περίπτωση αυτή θα υποβληθεί από τον υπόχρεο δήλωση Ε9 έτους 2011, και στην πρώτη σελίδα του εντύπου στις ενδείξεις «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005 έως 2009» και «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2010» θα διαγραμμιστούν οι αντίστοιχες επιλογές, δηλαδή «ΝΑΙ» εφόσον έχουν δηλωθεί ακίνητα ή «ΟΧΙ» εφόσον δεν έχουν δηλωθεί ακίνητα για τα έτη αυτά. Στο εσωτερικό του εντύπου αναγράφονται όλα τα στοιχεία του ακινήτου που μεταβάλλεται, στην κατάσταση που είναι την 1η Ιανουαρίου 2011 και στη στήλη «κωδ. μεταβολή» (24 του πίνακα 1 και 22 του πίνακα 2) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 2 (μεταβολή στοιχείων ακινήτου που έχει ήδη δηλωθεί).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ως αύξων αριθμός του ακινήτου, σε περίπτωση που έχει αποσταλεί το εκκαθαριστικό σημείωμα ενιαίου τέλους ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.) έτους 2008 θα αναγραφεί υποχρεωτικά ο αριθμός Α.Τ.ΑΚ. που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα και όχι ο αύξων αριθμός ακινήτου. Σε περίπτωση όμως που έχει εκδοθεί εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2009 και ο Α.Τ.ΑΚ. σε αυτό είναι διαφορετικός από τον αντίστοιχο του 2008, τότε αναγράφεται υποχρεωτικά ο Α.Τ.ΑΚ. από το εκκαθαριστικό έτους 2009.

Μόνο στην περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί το εκκαθαριστικό Ε.Τ.ΑΚ. ως αύξων αριθμός θα αναγραφεί εκείνος της δήλωσης Ε9 με τον οποίο δηλώθηκε το ακίνητο για πρώτη φορά.

18. Πως δηλώνεται ακίνητο που αποκτήθηκε εντός το έτους 2010;

Στην περίπτωση αυτή θα υποβληθεί από τον υπόχρεο δήλωση Ε9 έτους 2011, και στην πρώτη σελίδα του εντύπου στις ενδείξεις «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005 έως 2009» και «Δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2010» θα διαγραμμιστούν οι αντίστοιχες επιλογές, δηλαδή «ΝΑΙ» εφόσον έχουν δηλωθεί ακίνητα ή «ΟΧΙ» εφόσον δεν έχουν δηλωθεί ακίνητα για τα έτη αυτά. Στη στήλη «κωδ. μεταβολής» του εσωτερικού του εντύπου (24 του πίνακα 1 και 22 του πίνακα 2) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 1 (δήλωση νέου ακινήτου).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ως αύξων αριθμός του νέου ακινήτου, στο εσωτερικό του εντύπου, θα αναγραφεί ο επόμενος αριθμός που ακολουθεί τον τελευταίο αύξοντα αριθμό της τελευταίας υποβληθείσας δήλωσης Ε9 προηγουμένων ετών.

19. Με το Ε9 υποβάλλονται και οι τίτλοι κυριότητας;

ΟΧΙ, υποχρεούται όμως ο υπόχρεος στις σημειώσεις φορολογουμένου να αναγράψει τον αριθμό παραστατικού και την ημερομηνία αυτού που αποδεικνύει τη μεταβολή, (π.χ. συμβόλαιο, άδεια οικοδομής κλπ).

20. Ποια ακίνητα γράφονται στον πίνακα 1 και ποια στον πίνακα 2 του εντύπου Ε9;

Στον πίνακα 1 γράφονται όλα τα κτίσματα που βρίσκονται στην Ελλάδα, ανεξάρτητα αν είναι εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.

Επίσης στον ίδιο πίνακα γράφονται τα στοιχεία των εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού οικοπέδων είτε έχουν κτίσματα είτε όχι.

Στον πίνακα 2 αναγράφονται όλα τα γήπεδα-εκτάσεις που είναι εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.

21. Ακίνητο που αποκτήθηκε μέσα στο έτος 2010 και μεταβιβάστηκε το ίδιο έτος υποχρεούται ο υπόχρεος να το αναγράψει στο Ε9 έτους 2011;

Στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η αναγραφή του συγκεκριμένου ακινήτου στη δήλωση στοιχείων ακινήτων.

22. Νομικό πρόσωπο που διέκοψε τις εργασίες του μέχρι την 31-12-2010 υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων;

ΝΑΙ, όλα τα νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν υποβάλλει δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών και διέκοψαν τις εργασίες τους μέχρι 31-12-2010, υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων, συμπληρώνοντας στην πρώτη σελίδα του εντύπου τα στοιχεία τους, σημειώνοντας «Χ» στην αντίστοιχη ένδειξη «διαγραφή λόγω διακοπής εργασιών».