Κανείς δεν θα φανταζόταν ότι υπάρχουν σπονδυλωτά ζώα που συμβιώνουν με φυτά. Κι όμως, η πιτσιλωτή σαλαμάνδρα της Βορείου Αμερικής φιλοξενεί μέσα στα αβγά της μονοκύτταρα φύκη. Τα φυτά αυτά προσφέρουν στα έμβρυα πολύτιμο οξυγόνο, και αμοίβονται ως αντάλλαγμα με μια σταθερή ροή θρεπτικών συστατικών.

Οι βιολόγοι γνωρίζουν πολλά άλλα είδη οργανισμών που συμβιώνουν με φύκη. Οι λειχήνες, για παράδειγμα, είναι μύκητες που συμβιώνουν με φύκη. Το ίδιο συμβαίνει με τα κοράλλια, τα οποία είναι ζώα που φιλοξενούν στους πολύποδές τους μικροσκοπικά φύκια.

Η πιτσιλωτή σαλαμάνδρα Ambystoma maculatum (ένθετη αριστερά), η οποία ζει στη λάσπη και βγαίνει στην επιφάνεια μόνο για να τραφεί και να γεννήσει, φαίνεται ότι είναι το μόνο σπονδυλωτό ζώο που αποδέχεται αυτή τη συμβίωση.

Σπονδυλωτά είναι όλα τα ζώα που διαθέτουν κάποιου είδους σπονδυλική στήλη: από τα ψάρια και τα πουλιά, μέχρι τα ερπετά και τα θηλαστικά. Όλα αυτά τα ζώα αυτά έχουν εξειδικευμένα ανοσοποιητικά συστήματα, τα οποία επιτίθενται στους εισβολείς και κανονικά εμποδίζουν τη συμβίωση με άλλους οργανισμούς.

Περιέργως, η πιτσιλωτή σαλαμάνδρα μπορεί να κάνει κάποιες παραχωρήσεις στους αμυντικούς μηχανισμούς της. Τα αβγά που αφήνει να επιπλέουν σε μικρές λιμνούλες φαίνονται καταπράσινα λόγω των φυκιών που αναπτύσσονται μέσα τους.

Ουσιαστικά, ο ένας οργανισμός ωφελείται από τα παραπροϊόντα του άλλου: το έμβρυο παίρνει οξυγόνο, ενώ τα φύκη χρησιμοποιούν τα αζωτούχα απόβλητα του εμβρύου ως λίπασμα.

Το παράξενο συμβιωτικό ζευγάρι είχε ανακαλυφθεί πριν από περίπου έναν αιώνα, μέχρι σήμερα όμως οι βιολόγοι δεν γνώριζαν πώς τα φύκια καταφέρνουν να μπουν μέσα στα έμβρυα.

Τώρα, ερευνητές του Πανεπιστημίου Ντάλουσι στον Καναδά αναφέρουν ότι μάλλον βρήκαν τη λύση, η οποία μάλιστα είναι διπλή: αφενός, τα μονοκύτταρα φύκη μπορούν να διαπερνούν τη μεμβράνη του αβγού και να μπαίνουν στο εσωτερικό τους. Αφετέρου, όμως, τα φύκη φαίνεται ότι σε κάποιο βαθμό κληροδοτούνται στα έμβρυα από την ίδια τη μητέρα τους.

«Βρήκαμε φυτικό DNA στα αναπαραγωγικά όργανα των ενήλικων σαλαμανδρών, οπότε φαίνεται πιθανό [τα φύκη] να κληρονομούνται» αναφέρει στο BBC ο δρ Ράιαν Κέρνι, επικεφαλής της μελέτης.

«Αυτό το ονομάζουμε κάθετη μετάδοση. Πιθανότατα όμως υπάρχει ένας συνδυασμός κάθετης μετάδοσης και απορρόφησης από το περιβάλλον» επισημαίνει.

Η ανακάλυψή του δημοσιεύεται στο Proceedings of the National Academy of Sciences.