ΤΟ ΒΗΜΑ – ΝΕW YORK TIMES
Είναι πλέον σαφές ποιος εισέβαλε στο Ιράκ. Αντίθετα προς την επικρατούσα άποψη, ήταν το Ιράν. Αλλωστε αν θέσουμε το ερώτημα «ποιος κέρδισε από αυτό;» δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ιράν είναι ο μεγαλύτερος ωφελημένος από την εκδίωξη του Σαντάμ Χουσεΐν και την άνοδο των Σιιτών στην εξουσία στη Βαγδάτη.
Ξέρω ότι φαίνεται σαν οι ΗΠΑ να βρίσκονταν πίσω από την εισβολή. Χα! Η εισβολή στο Ιράκ αποδυνάμωσε τις ΗΠΑ, τον παλαιό εχθρό του Ιράν, συνεπώς η Τεχεράνη είναι ο πανούργος εγκέφαλος. Πρόκειται για μια θεωρία συνομωσίας στην οποία καταφεύγουν οι αδύναμοι επειδή αποτελεί το τελευταίο καταφύγιό τους. Δεν μπορείς να αλλάξεις την ζωή σου γιατί μια μεγαλύτερη δύναμη ελέγχει τον κόσμο.
Βρισκόμουν πρόσφατα στη Βηρυτό όπου η συνομωσιακή θεώρηση του κόσμου κάνει θραύση. Η θεωρία που κυκλοφορεί είναι ότι οι πρόσφατες επιθέσεις καρχαριών στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ-ελ-Σεΐχ ήταν έργο της Μοσάντ, της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας. Κάποιος είδε μια ηλεκτρονική συσκευή τοποθετημένη σ’ ένα καρχαρία ώστε να τον κατευθύνουν από το Τελ Αβίβ για να καταβροχθίσει το πόδι ενός ρώσου τουρίστα.
Αιγύπτιος κυβερνητικός αξιωματούχος υπονόησε ότι η θεωρία αυτή είναι πιθανή. Αλλωστε το πλήγμα στην τουριστική βιομηχανία της Αιγύπτου ικανοποιεί το Ισραήλ. «Ποιος κέρδισε από αυτό;».
Στο βιβλίο του «Το αιχμάλωτο μυαλό» ο Τσέσλαου Μίλος περιέγραψε την σχέση του διανοούμενου με τον σταλινικό απολυταρχισμό: «Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ο φόβος του να σκεφτεί μόνος του».
Ο Λίβανος είναι απόλαυση ελευθερίας στην επιφάνεια _ καμία σχέση με τη Σοβιετική Ενωση _ όμως γίνεται εμφανές το δουλικό μυαλό των ανίσχυρων ανθρώπων που είναι πεπεισμένοι πως δεν αποτελούν παρά μαριονέτες. Ο πρωθυπουργός Ραφίκ Χαρίρι, που δολοφονήθηκε το 2005, ήταν φιλοδυτικός και κατά της Συρίας. Οι υποψίες για την δολοφονία του βαρύνουν σύρους πράκτορες. Δικαστήριο του ΟΗΕ στήθηκε για να την ερευνήσει.
Πέντε χρόνια αργότερα, η έρευνα είναι μολυσμένη από συνομωσιολογικό πυρετό. «Ποιος κέρδισε από τη δολοφονία;» με ρώτησε ο πολιτικός αναλυτής Ταλάλ Ατρίσι. «Οχι οι Σύροι, αποσύρθηκαν μετά από τον Λίβανο. Οι ΗΠΑ ωφελήθηκαν». Χα!
Περισσεύουν οι θεωρίες ότι το Ισραήλ εισχώρησε στο σύστημα κινητής τηλεφωνίας του Λιβάνου για να συντονίσει τη δολοφονία. Γιατί, ρωτάνε, στήθηκε διεθνές δικαστήριο για τον Χαρίρι όχι όμως και για τη δολοφονία της Μπεναζίρ Μπούτο; Γιατί δεν ανακρίθηκε η CIA; Αυτά τα ερωτήματα κερδίζουν τόσο πολύ έδαφος στον Λίβανο που συμπέρανα ότι δικαιοσύνη και αλήθεια στην περίπτωση του Χαρίρι είναι αδύνατα _ θύματα του αιχμάλωτου αραβικού μυαλού.
Στο σύμπαν του «Ποιος κέρδισε από αυτό;» δεν μπορεί να υπάρξει λύτρωση διότι τα γεγονότα διαδέχονται αέναα το ένα το άλλο, ανοίγοντας απεριόριστες δυνατότητες για θεωρίες.
Ο Μίλος έγραψε για την «παρηγοριά της ονειροπόλησης» στους καταπιεστικούς κόσμους. Βρήκα πολλή παρηγοριά στον Λίβανο όμως ελάχιστες αποδείξεις για το ότι η Μέση Ανατολή είναι έτοιμη να απομακρυνθεί από την συνομωσιολογική θυματοποίηση και να προχωρήσει προς τα εμπρός.
