Φανταστείτε μια μορφή ζωής η οποία τρώει ένα άκρως τοξικό δηλητήριο, το αρσενικό, για πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό και παρ΄ όλα αυτά χαίρει άκρας υγείας! Μπορεί να φαίνεται απίστευτο, ωστόσο είναι άκρως αληθινό, όπως έδειξε μια δημοσίευση την εβδομάδα που έληξε στην επιθεώρηση «Science». Η… απόκοσμη, αλλά άκρως γήινη αυτή μορφή ζωής είναι ένα βακτήριο που βρέθηκε αρχικώς στη λίμνη Μόνο της Καλιφόρνιας. Οπως αποδείχθηκε, το βακτήριο αυτό, που είναι γνωστό ως GFΑJ-1, έχει αντικαταστήσει τον φώσφορο, ένα από τα έξι βασικά «συστατικά» της ζωής (τα υπόλοιπα πέντε είναι ο άνθρακας, το υδρογόνο, το άζωτο, το οξυγόνο και το θείο) με το τοξικό «ξαδελφάκι» του, το αρσενικό, κάτι που έως σήμερα ήταν πρωτάκουστο. Και αυτό διότι, σύμφωνα με την «παραδοσιακή» συνταγή της χημείας των οργανισμών, κάθε είδος ζωής στη Γηαπό τους ελέφαντες ως τα μικρόβια και τους ανθρώπους- ακολουθεί το ίδιο γενετικό μοντέλο, το οποίο περιέχει απαραιτήτως «φώσφορο» στο μενού. Η νέα δημοσίευση έρχεται να ανατρέψει αυτή την κρατούσα θεωρία και όχι μόνο: μαρτυρεί ότι η ζωή μπορεί τελικώς να υπάρξει σε πολύ πιο εχθρικά περιβάλλοντα από ό,τι πιστεύαμε, γεννώντας σκέψεις για… συγκατοίκους μας σε άλλους πλανήτες.
Η νίκη της ζωής
Στο πλαίσιο της νέας μελέτης, που χρηματοδοτήθηκε από τη ΝΑSΑ και διεξήχθη με βάση βακτήρια που συνελέγησαν σε δείγματα λάσπης της λίμνης Μόνο, αποδείχθηκε ότι οι συγκεκριμένοι οργανισμοί όχι μόνο τρέφονται με αρσενικό, αλλά έχουν ενσωματώσει το δηλητήριο στο γενετικό υλικό τους. Οι ερευνητές έστρεψαν εξαρχής το βλέμμα τους στην καλιφορνέζικη λίμνη καθώς περιείχε υψηλά επίπεδα αρσενικού. Το αρσενικό και ο φώσφορος μοιάζουν από χημικής απόψεως και έτσι οι επιστήμονες υπέθεταν ότι ένα μικρόβιο που θα εξετίθετο και στα δύο στοιχεία θα μπορούσε να αντικαταστήσει το ένα με το άλλο. Ωστόσο αυτό, σύμφωνα με την κοινή επιστημονική λογική, θα οδηγούσε στον θάνατο του μικροβίου αφού, παρά τις ομοιότητες μεταξύ των δύο στοιχείων, το αρσενικό είναι πιο ασταθές, με αποτέλεσμα τα κύτταρα στα οποία εισέρχεται να μην μπορούν να λειτουργήσουν φυσιολογικά και να πεθαίνουν.
Αναλύσεις βακτηρίων GFΑJ-1 που καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο απέδειξαν ότι η κρατούσα επιστημονική άποψη ισχύει, πάντα μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Οι επιστήμονες καλλιέργησαν τα βακτήρια και άρχισαν σταδιακώς να αντικαθιστούν τα άλατα του φωσφόρου με τα οποία τα έτρεφαν με τοξικό αρσενικό. Κάποια στιγμή τα βακτήρια έφθασαν να εκτίθενται αποκλειστικώς σε αρσενικό, ενώ υπήρχε παντελής έλλειψη φωσφόρου. Με βάση την έως σήμε ρα επιστημονική γνώση αυτό θα μεταφραζόταν σε… θάνατο των οργανισμών. Και όμως συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Οπως ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου η δρ Φελίσα ΓουλφΣάιμον , βιοχημικός από το Ινστιτούτο Αστροβιολογίας της ΝΑSΑ, τα μικρόβια που εκτέθηκαν σε αρσενικό όχι μόνο άντεξαν το δηλητήριο, αλλά κατάφεραν να πολλαπλασιαστούν, να… ζουν και να βασιλεύουν τρεφόμενα αποκλειστικώς με το τοξικό στοιχείο. Το «αγάπησαν» μάλιστα τόσο που το έκαναν… δικό τους, κομμάτι του γενετικού προφίλ τους. Με τα μάτια στο Διάστημα
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ότι αποδεικνύεται πως ένας οργανισμός μπορεί να ζει με αρσενικό μαρτυρεί τις δυνατότητες που υπάρχουν για εντοπισμό και άλλων τέτοιων «απίστευτων» με τα έως σήμερα δεδομένα μορφών ζωής τόσο στη Γη όσο και σε άλλους πλανήτες, όπως η Σελήνη όπου το αρσενικό αποτελεί ένα πολύ κοινό στοιχείο. «Τα ευρήματα μας υπενθυμίζουν ότι η ζωή όπως την ξέρουμε μπορεί να είναι πολύ πιο “ευέλικτη” από αυτό που υποθέτουμε ή φανταζόμαστε» ανέφερε χαρακτηριστικά η δρ Γουλφ-Σάιμον και προσέθεσε: «Αν κάτι που εντοπίστηκε εδώ στη Γη μπορεί να έχει τόσο αναπάντεχη συμπεριφορά που σπάει τη γνωστή στους επιστήμονες ενότητα της βιοχημείας, τότε τι άλλο μπορεί να κάνει η ζωή που δεν το έχουμε δει ακόμη;». Προφανώς πολλά. Οψόμεθα με… διαστημικό ενδιαφέρον.
ΑΡΣΕΝΙΚΟ Ο…ΘΗΣΑΥΡΟΣ
Παγκόσμια φρενίτιδα προκάλεσε η είδηση αρκετά 24ωρα πριν από τη δημοσίευσή της στο «Science».Ο μεγάλος θόρυβος ξεκίνησε όταν την περασμένη Τετάρτη η ΝΑSΑ ανακοίνωσε ότι την επόμενη ημέρα θα δινόταν ειδική συνέντευξη Τύπου σχετικά με τα αποτελέσματα της μελέτης όπου θα συζητούνταν«μια ανακάλυψη στην αστροβιολογία που θα έχει συνέπειες στην αναζήτηση αποδείξεων για την εξωγήινη ζωή». Και μόνο αυτή η ανακοίνωση ήταν αρκετή για να αρχίσουν να δημιουργούνται απίστευτα σενάρια από τους λάτρεις του Διαστήματος και των εξωγήινων.Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες,μάλιστα,ακόμη και τηλεφωνήματα από τον Λευκό Οίκο και το Κογκρέσο έλαβαν οι υπεύθυνοι της ΝΑSΑ προκειμένου να αποκαλύψουν αν βρέθηκε εξωγήινη ζωή.Οι εικασίες που παρουσιάζονταν,κυρίως στην μπλογκόσφαιρα, έκαναν λόγο ακόμη και για εντοπισμό του…ΕΤ του εξωγήινου! Ενας γνωστός μπλόγκερ κυκλοφόρησε μέσω του ιστολογίου του ότι πιθανώς η ανακάλυψη αφορά την ύπαρξη βακτηριακής ζωής στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου.Ωστόσο επιστήμονες που είχαν δει το άρθρο στο περιοδικό «Science» άφηναν να διαρρεύσει ανωνύμως ότι η ανακοίνωση δεν θα αφορούσε ύπαρξη ζωής σε άλλον πλανήτη.Πάντως,μεταξύ των σεναρίων που κυκλοφόρησαν ήταν και εκείνο του «δηλητηριώδους» βακτηρίου της λίμνης.Σε κάθε περίπτωση, παρά τη σημασία της ανακοίνωσης σε ό,τι αφορά τη βιολογία της ζωής,οι «θιασώτες» των εξωγήινων μάλλον απογοητεύθηκαν αφού δεν άκουσαν ότι βρέθηκαν τα…αδέλφια μας σε άλλους πλανήτες.
