Το 2011 θα είναι αναμφίβολα ακόμα πιο δύσκολο- για όλους μας – απ΄ ό,τι ήταν το 2010. Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν εφέτος- άλλα δίκαια και σωστά, άλλα άδικα και λανθασμένα- «πέρασαν» σε γενικές γραμμές στους πολίτες. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι οι πολίτες ξαφνιάστηκαν από ορισμένα μέτρα, όπως οι περικοπές στους μισθούς και στις συντάξεις και το Ασφαλιστικό, και δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν. Πέρασαν επίσης διότι όλοι γνώριζαν το οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, με εξαίρεση τις αντιδράσεις των «φορτηγατζήδων», οι οποίες εκδηλώθηκαν με ανεπίτρεπτους τρόπους, η κυβέρνηση δεν αντιμετώπισε καταστάσεις κρίσης.
Αλλωστε, και στο υπόλοιπο χρονικό διάστημα ως τη λήξη του τρέχοντος έτους δεν αναμένονται εκπλήξεις. Ο προϋπολογισμός θα ψηφιστεί στη Βουλή και η τρίτη δόση του δανείου θα χορηγηθεί από τους πιστωτές μας.
Θα συμβεί όμως το ίδιο και το 2011; Κατά πάσα πιθανότητα όχι, διότι η κατάσταση θα χειροτερέψει σε όλα τα επίπεδα. Οι προοπτικές για ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας είναι ελάχιστες, για να μην πούμε μηδαμινές, οι ξένες επενδύσεις για να αρχίσουν να υλοποιούνται θα περάσει χρόνος, έστω και αν επισπευτούν όλες οι διαδικασίες, ενώ ελάχιστες επιχειρήσεις θα κατορθώσουν να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Και έπεται συνέχεια. Η ακρίβεια θα αποθαρρύνει τους τουρίστες να επισκέπτονται την Ελλάδα και ο δανεισμός θα γίνει δυσκολότερος, όπως και η αποπληρωμή των χρεών. Ετσι, όπως υποστηρίζουν όλοι οι αρμόδιοι, το 2011 θα μειωθεί η απασχόληση και θα αυξηθεί η ανεργία· και όταν συμβαίνουν αυτά αυξάνεται και η αδήλωτη εργασία. Και όταν αυξάνεται η αδήλωτη εργασία, μειώνονται οι καταβολές εισφορών και όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει μια τέτοια εξέλιξη. (Οσο για τη φτώχεια, που φθάνει το 20%, κανείς δεν ασχολείται τώρα τελευταία.)
Τι θα γίνει λοιπόν το 2011; Από τη μία θα έχουμε μείωση του ελλείμματος και ως ένα βαθμό περαιτέρω νοικοκύρεμα στο Δημόσιο, οι διαρθρωτικές αλλαγές θα προχωρήσουν- και οπωσδήποτε η απελευθέρωση των υπηρεσιών και των επαγγελμάτων-, αλλά από την άλλη θα έχουμε να κάνουμε με την ύφεση, με «λουκέτα» και με καταχρεωμένες επιχειρήσεις, αλλά και με πρωτοφανή αριθμό ανέργων. Πώς θα αντιμετωπιστούν οι καταστάσεις αυτές; Υπάρχει ή θα υπάρξει σχέδιο αντιμετώπισης; Και δεν εννοούμε φυσικά σχέδιο για την καταβολή των επιδομάτων ανεργίας, αλλά ένα σχέδιο για να μην επαληθευθούν οι δυσμενείς προβλέψεις για αύξηση των ανέργων ως και στις 750.000 το 2011 από τους 600.000 του 2010. Οι κίνδυνοι που συνεπάγεται μια τέτοια εξέλιξη είναι μεγάλοι, τόσο μεγάλοι ώστε μπορούν να ανατρέψουν ακόμα και τη γενικότερη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης.
