Η νέα πραγματικότητα, που δημιουργεί η ανάγκη πιστής και απόλυτης εφαρμογής του Προγράμματος Σταθερότητας και συμμόρφωσης με τους κανόνες της ΕΕ και του ΔΝΤ, αναγκάζει την κυβέρνηση να βελτιώσει την απόδοσή της και τους ρυθμούς του κυβερνητικού έργου. Και αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, στο οποίο τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και οι επιτελείς του έχουν ήδη διαπιστώσει προβλήματα, όπως η αδυναμία συνεννόησης μεταξύ των υπουργών, οι συγκεχυμένες αρμοδιότητες και οι προσωπικές αντιπαραθέσεις. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Γ. Παπανδρέου καλείται να επιδείξει και στην κυβέρνησή του την ίδια αποφασιστικότητα που έδειξε ήδη την Πέμπτη στον έλεγχο της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας, αλλά και στην κοινωνία με την άμεση λήψη νέων οικονομικών μέτρων.

Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι φήμες ανασχηματισμού επανήλθαν στα υπουργικά γραφεία, καθώς και οι πιέσεις ορισμένων υπουργών προς τον Πρωθυπουργό να μην αναβάλει άλλο τις κυβερνητικές αλλαγές. «Να αξιοποιήσουμε τη θετική συγκυρία που δημιουργούν η υπερψήφιση της συμφωνίας για ευρωπαϊκή βοήθεια από τη Βουλή και οι τρεις διαγραφές, της κυρίας Σοφίας Σακοράφα και των κκ. Ι. Δημαρά και Β. Οικονόμου » τονίζουν χαρακτηριστικά συνεργάτες του κ. Παπανδρέου.

Γκρίνιες και ανεπάρκειες
Τις τελευταίες εβδομάδες εντάθηκε η φημολογία περί ανασχηματισμού, με τις συνήθεις αφορμές:

– Από τη μία πλευρά βουλευτές του ΠαΣοΚ άρχισαν να διατυπώνουν κριτική για υπουργούς και υφυπουργούς υπαινισσόμενοι τη δική τους προθυμία να αναλάβουν πόστα την κρίσιμη αυτή στιγμή για τη χώρα.

– Από την άλλη, κάποια πρόσωπα στο κυβερνητικό σχήμα με τον έναν ή τον άλλον τρόπο δείχνουν ή υπονοούν ότι δεν είναι πλέον σε θέση να σηκώσουν το βάρος που προκύπτει από τα πιεστικά χρονοδιαγράμματα και τους σχεδόν εξωπραγματικούς στόχους που επιβάλλει το σχέδιο της ΕΕ και του ΔΝΤ για την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας.

Τα στοιχεία αυτά λαμβάνονται ήδη υπόψη, ενώ μια άλλη παράμετρος για το σχήμα που θα επιλέξει ο κ. Παπανδρέου θα είναι οι επερχόμενες εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση και η μεταπήδηση κάποιων μελών της κυβέρνησης σε περιφέρειες ή δήμους. Είναι π.χ. γνωστή η επιθυμία του υφυπουργού Οικονομίας κ. Στ. Αρναουτάκη να είναι υποψήφιος περιφερειάρχης στην Κρήτη, δεδομένου και του μόνιμου βραχυκυκλώματος στη συνεργασία του με την κυρία Λούκα Κατσέλη, η οποία βρίσκεται στο στόχαστρο σχεδόν όλων των υπουργών.

Αναποτελεσματικό κρίνεται και το δίδυμο των κυριών Ξενογιαννακοπούλου- Γεννηματά στο υπουργείο Υγείας, όπου η υφυπουργός έχει ήδη εκδηλώσει την επιθυμία της να επιστρέψει στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Στις κλειστές συσκέψεις του Μεγάρου Μαξίμου συζητείται εδώ και ημέρες ότι δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο απόκλισης από τους στόχους που έχουν τεθεί. Υπό την έννοια αυτή, ακόμη και η μέθοδος παρακολούθησης του έργου των υπουργών από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Θ. Πάγκαλο κρίνεται πλέον ως ανακόλουθη με τα νέα δεδομένα καθώς τα κριτήρια αποτελεσματικότητας βασίζονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο όμως έχει αντικατασταθεί από το σκληρό «πακέτο» λιτότητας που επέβαλαν ΕΕ και ΔΝΤ.

Η άποψη που κυριαρχεί και εκφράζεται από κορυφαία κυβερνητικά στελέχη είναι ξεκάθαρη: «Δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο για πειραματισμούς με πρόσωπα και ατελέσφορα σχήματα. Η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή υπολείπεται της περίστασης και απαιτούνται επειγόντως αλλαγές και επιτάχυνση ρυθμών». Στο πλαίσιο αυτό οι εισηγήσεις που έχει δεχθεί τις προηγούμενες ημέρες και επεξεργάζεται ο Πρωθυπουργός, έπειτα και από την επιστροφή του από τη σύνοδο κορυφής του Εurogroup της προηγούμενης Παρασκευής, κινούνται σε δύο άξονες:

α) Αλλαγές προσώπων σε υπουργεία υψίστης σημασίας, όπως π.χ. τα Οικονομίας και Υγείας, και διάρθρωσης στο υπουργείο Οικονομικών, με την τοποθέτηση δεύτερου υφυπουργού, αρμοδίου για τα έσοδα.

β) Δημιουργία ενός θεσμοθετημένου οργάνου λήψης αποφάσεων και συντονισμού, είτε αυτό ονομαστεί Κυβερνητική Επιτροπή είτε αλλιώς, το οποίο θα έχει την πολιτική ευθύνη να φέρει σε πέρας την απαρέγκλιτη εφαρμογή του προγράμματος που συνοδεύει τον μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τη διεθνή βοήθεια.

Θέμα ημερών οι αποφάσεις
Το σκεπτικό πίσω από αυτές τις εισηγήσεις είναι σχετικά απλό: με τις διαφοροποιήσεις που έχουν εκδηλωθεί στο εσωτερικό του ΠαΣοΚ και τους τριγμούς που παρουσιάζει ήδη το πολιτικό σκηνικό- στην κυβέρνηση θεωρούν καταλύτη εξελίξεων την αποχώρηση της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη από τη ΝΔ- μοναδική επιλογή είναι η επιτυχία του υπάρχοντος σχεδίου. Οπως παρατηρούν έμπειρα κοινοβουλευτικά και κομματικά στελέχη, το ενδεχόμενο λήψης επιπλέον μέτρων δεν μπορεί καν να συζητηθεί και η αντίδραση των βουλευτών και των πολιτών θα είναι μάλλον απρόβλεπτη, ενώ το ΠαΣοΚ δεν έχει την πολυτέλεια της περαιτέρω εξασθένησης της κοινοβουλευτικής του δύναμης.

Με βάση όλα αυτά οι συνομιλητές του κ. Παπανδρέου επιβεβαιώνουν ότι στη σκέψη του Πρωθυπουργού υπάρχει το σενάριο των αλλαγών, χωρίς κανείς όμως να δηλώνει βέβαιος για τον χρόνο. Συμπεραίνουν όμως όλοι ότι οι αποφάσεις δεν πρέπει και δεν μπορεί να αργήσουν και υπ΄ αυτή την έννοια εκτιμούν ότι πρόκειται για θέμα ημερών.