Ηταν στα τέλη του περασμένου χρόνου όταν πληροφορίες από μυστικές συναντήσεις και δείπνα κερδοσκόπων στη Νέα Υόρκη έκαναν λόγο για πιθανότητα χρεοκοπίας της Ελλάδας. Περίπου τρεις μήνες μετά, τα ίδια σενάρια συζητούνταν πλέον ανοικτά και περιλαμβάνονταν στις επίσημες εκθέσεις επενδυτικών οίκων και τραπεζών. Την περασμένη εβδομάδα, μετά την ανακοίνωση από τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου ότι η Ελλάδα ξεκινά διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για να κάνει χρήση του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, τα σενάρια αυτά φούντωσαν. Οι αγορές θεώρησαν ότι η προσφυγή της χώρας στον μηχανισμό στήριξης ουσιαστικά ισοδυναμεί με χρεοκοπία, δηλαδή με αδυναμία αποπληρωμής των πιστωτών της, και ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα ομόλογα ύψους 8,8 δισ. ευρώ που λήγουν στις 19 Μαΐου και θα αναγκαστεί να επαναδιαπραγματευθεί με τους πιστωτές της.
Εισηγήσεις για αναδιάρθρωση
Σύμφωνα μάλιστα με διασταυρωμένες πληροφορίες του «Βήματος», τον τελευταίο καιρό εκπρόσωποι επενδυτικών τραπεζών πρότειναν στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε επιμήκυνση του δημόσιου χρέους. Οι ίδιοι θα αναλάμβαναν το εγχείρημα με την ανάλογη αμοιβή. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η κυβέρνηση «δεν μπήκε καν στον πειρασμό να συζητήσει μαζί τους». Παρ΄ όλα αυτά δεν εγκατέλειψαν. Είχαν λοιπόν κάθε λόγο να δίνουν τροφή και «πληροφορίες» στον ξένο Τύπο ότι η Ελλάδα προχωρεί σε επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της. Δεν ήταν δύσκολο να καταλάβει κανείς από πού εκπορεύονταν τα σενάρια αυτά. Την περασμένη Κυριακή οι «Νew Υork Τimes» δημοσίευσαν εκτενέστατο άρθρο για τις επιλογές αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, όπως είναι ο ήπιος χαρακτηρισμός της χρεοκοπίας που μπορεί να γίνει είτε με την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής είτε με τη μείωση της ονομαστικής αξίας των ομολόγων, ή και με συνδυασμό των δύο. Μάλιστα η Standard & Ρoor΄s δημοσιοποίησε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Βloomberg την εκτίμηση ότι σε περίπτωση που η Ελλάδα κηρύξει χρεοκοπία, οι κάτοχοι ομολόγων της χώρας θα χάσουν ως και 265 δισ. δολάρια, υποστηρίζοντας ότι οι κάτοχοι ομολόγων θα ανακτήσουν από 30% ως 50% των κεφαλαίων που έχουν επενδύσει.
Τα σενάρια αυτά και η υποβάθμιση της Ελλάδας από την S&Ρ προκάλεσαν πανικό στη χώρα, εκτόξευσαν τα spreads στα ύψη και έστειλαν τους καταθέτες στα τραπεζικά γκισέ να σηκώσουν τις καταθέσεις τους. Τα σενάρια χρεοκοπίας συντήρησαν και πολλοί από τους κατόχους ελληνικών ομολόγων. Ηταν αυτοί που είχαν ασφαλίσει την επένδυσή τους αγοράζοντας CDS, οι οποίοι προσδοκούν σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδος να πάρουν πίσω το κεφάλαιό τους από την επενδυτική τράπεζα στην οποία έχουν ασφαλίσει τους τίτλους τους και, παράλληλα, ενδεχομένως να κερδίσουν ποντάροντας στο φαινόμενο ντόμινο.
Παραμένουν οι ανησυχίες
Αν και προς το παρόν οι ανησυχίες για χρεοκοπία της Ελλάδας κάμφθηκαν μετά τη διεύρυνση της βοήθειας από τα 45 δισ. ευρώ στα 120-135 δισ. ευρώ, δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η πιθανότητα να προχωρήσει η Ελλάδα σε αναδιάρθρωση χρέους στο μέλλον είναι υπαρκτή. Ισχυρίζονται ότι η κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να εφαρμόσει σε βάθος χρόνου το πρόγραμμα εξυγίανσης των δημoσίων οικονομικών της και να περάσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Η φημολογία για το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της χώρας απέκλεισε την Ελλάδα από τις αγορές ομολόγων. Το Δημόσιο δεν μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από την αγορά και ο μόνος τρόπος να καλύψει τις δανειακές ανάγκες του είναι η προσφυγή στον μηχανισμό. Η επιστροφή στην αγορά θα εξαρτηθεί από την υλοποίηση των μέτρων.
AΠΟΚΛΕΙΟΥΝ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Ή ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΧΡΕΟΥΣ
Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας κ. Απ. Ταμβακάκης θεωρεί εκτός πραγματικότητος τα σενάρια χρεοκοπίας της χώρας και αποκλείει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο.«Δεν υπάρχει θέμα χρεοκοπίας της Ελλάδας, ούτε θέμα αναδιάρθρωσης ή επιμήκυνσης του δημοσίου χρέους.Είναι ανόητοι όσοι υποστηρίζουν κάτι τέτοιο»αναφέρει μιλώντας προς «Το Βήμα».Οπως εξηγεί,η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα άφηνε τη χώρα να χρεοκοπήσει.Τη διαβεβαίωση ότι η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει έδωσε και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Χέρμαν βαν Ρομπάι, ο οποίος την περασμένη Τετάρτη τόνισε ότι«δεν τίθεται θέμα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους» . Ανάλογες δηλώσεις έκανε και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, τονίζοντας πως«η ΕΕ θα ανταποκριθεί εγκαίρως στις ανάγκες της Ελλάδας».