ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ, ΜΑΡΤΙΟΣ
ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ μετά την πρώτη μεγάλη λεηλασία της Μαύρης Ηπείρου από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης η Αφρική οδηγείται σε νέα δεσμά. Τρόφιμα που προορίζονται για τα πλούσια κράτη της Γης, την ώρα που εκατομμύρια Αφρικανοί λιμοκτονούν, είναι ο στόχος της νέας αποικιοκρατίας. Οι ξένοι πλέον δεν εποφθαλμιούν τα διαμάντια ή τον χρυσό του υπεδάφους της, αυτά τα ζητήματα έχουν «τακτοποιηθεί» από παλιά. Εκμεταλλεύονται τα εύφορα ακαλλιέργητα εδάφη και το λιγοστό νερό τής ηπείρου, τα οποία, αντί να χορταίνουν και να ξεδιψάνε τους Αφρικανούς, πηγαίνουν κατευθείαν στις λεγόμενες πολιτισμένες χώρες για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες σε φθηνή και καλή πρώτη ύλη για τις βιομηχανίες τροφίμων. Και καταλήγουν στο τραπέζι των πλουσίων, ενώ διεφθαρμένες τοπικές κυβερνητικές ελίτ θησαυρίζουν.
Από έρευνα της βρετανικής εφημερίδας «Οbserver», βασισμένη σε στοιχεία διεθνών και μη κυβερνητικών οργανώσεων, όπως το Διεθνές Ινστιτούτο για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη και οι οργανώσεις ΑctionΑid και Ιnternational Land Coalition, προκύπτει ότι σε τουλάχιστον 20 αφρικανικές χώρες έχει ξεκινήσει ένας απίστευτος χορός καταπατήσεων και εκμετάλλευσης γης, η οποία με συνήθως αδιαφανείς διαδικασίες περνάει στα χέρια ξένων καλλιεργητών.
Περισσότερα από 500.000 τ. χλμ. γης καλλιεργούνται για λογαριασμό Κινέζων, Αμερικανών, Βρετανών, Γερμανών, Γάλλων, Ιταλών, Σαουδαράβων, Νοτιοαφρικανών, Δανών, Τούρκων, και άλλων.
Το φαινόμενο έλαβε τεράστιες διαστάσεις από το 2008.
Εκείνη τη χρονιά η επισιτιστική κρίση, μετά την απότομη άνοδο στις τιμές του πετρελαίου, η αυξανόμενη έλλειψη νερού και η απαίτηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης το 10% των καυσίμων για τις μεταφορές να προέλθει από φυτικά βιοκαύσιμα ως το 2015, έστησαν ένα εκρηκτικό σκηνικό.
Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία θα δοθεί στη δημοσιότητα σε λίγες ημέρες, είναι μεγάλος ο κίνδυνος να επιδεινωθεί η ανεπάρκεια τροφίμων στην Αφρική.
Στον αγώνα για τη νέα κατάκτηση της μαύρης ηπείρου πρωτοστατούν πολυεθνικές αγροτοβιομηχανίες, τράπεζες επενδύσεων και εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων, ιδρύματα, καθώς και απλοί επενδυτές που τους τραβάει το ενδιαφέρον η προοπτική να ρίξουν τα χρήματά τους στη «φθηνότερη καλλιεργήσιμη γη του κόσμου».
Παράδειγμα, μόνο η Αιθιοπία έχει υπογράψει με ξένους 815 τέτοιες συμφωνίες από το 2007. Οι ξένοι δεν έχουν ανάγκη να αγοράσουν γη, αφού τη νοικιάζουν αντί εξευτελιστικού ενοικίου: ακόμη και ένα ευρώ ανά δέκα στρέμματα τον χρόνο! Πολλά χωράφια καλλιεργούν φυτά που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή βιοκαυσίμων. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑctionΑid, ευρωπαϊκές εταιρείες βιοκαυσίμων έχουν αποκτήσει εκτάσεις επιφανείας 39.000 τ. χλμ. στην Αφρική για τον σκοπό αυτό. Η Ευρώπη μόνο χρειάζεται όμως 175.000 τ. χλμ. για να πετύχει τον στόχο του 10% ως το 2015. Και για να τα βρει θα πρέπει να διευρύνει τις «επενδύσεις» της στην Αφρική.
«Οι περιοχές που οι κυβερνήσεις και οι επενδυτές θεωρούν “κενές”χρησιμοποιούνται στην πράξη από αγρότες και κτηνοτρόφους. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι άνθρωποι αυτοί δεν ερωτώνται καθόλου και τα δικαιώματα που έχουν στα περιουσιακά τους στοιχεία είναι αδύναμα. Μόνο ένα μικρό ποσοστό αγροτών στην Αφρική διαθέτει πιστοποιητικά που αποδεικνύουν τα δικαιώματά τους σε γη, παρ΄ όλο που οι οικογένειές τους ζουν εκεί εδώ και πολλές γενιές», λέει ο ιταλός νομικός δρ Λορέντσο Κοτούλα, ερευνητής στο Διεθνές Ινστιτούτο για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη.
Ο Νάικο Οτσάλα, ιθαγενής Ανουάκ από την περιοχή Γκαμπέλα της Αιθιοπίας, ζει σήμερα στη Βρετανία και διατηρεί επαφή με συμπατριώτες του στην Αφρική. «Οι ξένες εταιρείες καταφθάνουν μαζικά, στερώντας από τους ιθαγενείς τη γη που καλλιεργούσαν επί αιώνες. Δεν δίνουν αποζημίωση, ούτε γίνεται καμία διαβούλευση με τον ντόπιο πληθυσμό. Οι συμφωνίες γίνονται στα κρυφά», λέει. Και δίνει μία εικόνα από τη ζοφερή καθημερινότητα: «Το μόνο πράγμα που βλέπουν οι ντόπιοι είναι κόσμο να έρχεται με ένα σωρό τρακτέρ και να εισβάλλει στη γη τους. Ολη η περιοχή γύρω από το χωριό μου έχει καταληφθεί. Για να επιβιώσουν, όλοι πρέπει τώρα να δουλέψουν για μια εταιρεία από την Ινδία».
Υπάρχουν όμως και οι ευχαριστημένοι. Οπως ο Τεγκένου Μόρκου, κτηματομεσίτης στην περιοχή Ορόμια της Αιθιοπίας. «Η γη και το εργατικό δυναμικό είναι φθηνά και το κλίμα είναι καλό εδώ. Ολοι, Σαουδάραβες, Τούρκοι, Κινέζοι, Αιγύπτιοι, ψάχνουν. Στους αγρότες δεν αρέσει αυτό επειδή αναγκάζονται να μετακινηθούν» λέει, «αλλά μπορούν να βρουν γη αλλού και, επιπλέον, παίρνουν αποζημίωση ίση με τη σοδειά δέκα χρόνων».
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΝΗΚΕΙ Η ΓΗ ΤΗΣ ΜΑΥΡΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ;
Απέραντες εκτάσεις γης στην Αφρική,περισσότερα από 500.000 τ.χλμ.(σχεδόν όσο τέσσερις…Ελλάδες!),βρίσκονται στα χέρια ξένων επενδυτών.Τις αγόρασαν ή τις ενοικιάζουν σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές από τις τοπικές κυβερνήσεις με αδιαφανείς διαδικασίες.Καλλιεργούν πάμφθηνα αγροτικά προϊόντα,τα οποία τα εξάγουν σε πλούσιες χώρες για τρόφιμα ή για βιοκαύσιμα.
