Η οικονομική κρίση, η μείωση της κατανάλωσης και η δυσπραγία των επιχειρήσεων ενισχύουν την προσπάθεια συγκέντρωσης της αγοράς από τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Βασικά όπλα στην προκειμένη περίπτωση είναι οι χαμηλές τιμές των προϊόντων και ο μεταξύ των αλυσίδων ανταγωνισμός που κυριαρχεί, καθώς και η δημιουργία νέων κατά τεκμήριο μεγάλων καταστημάτων στην Αττική αλλά και στις άλλες περιοχές της χώρας.
Το 2010 είναι μια κακή χρονιά για το ελληνικό λιανεμπόριο. Αυτή η διαπίστωση ίσως είναι πλέον κοινότοπη αφού όλοι το αντιλαμβάνονται, αλλά για τις επιχειρήσεις έχει μια ιδιαίτερη σημασία αφού κανένας ιδιοκτήτης ή μάνατζερ δεν μπορεί να διαμορφώσει έναν ετήσιο σχεδιασμό. Παράγων του λιανεμπορίου έλεγε μιλώντας στο «Βήμα» ότι «εφέτος σχεδιάζουμε μήνα με τον μήνα και, αφού τελειώσει ο ένας μήνας, ανάλογα με τα αποτελέσματα που έχουμε, σχεδιάζουμε το πλάνο του επομένου». Και φυσικά το όριο της αισιοδοξίας εξαντλείται στην εκτίμηση ότι οι πωλήσεις θα είναι στα επίπεδα του 2009.
Κορυφαίο στέλεχος της αγοράς έλεγε χαρακτηριστικά ότι, «αν το 2010 έχουμε τις ίδιες πωλήσεις με αυτές του 2009, θα είμαστε ευτυχείς». Και όλα αυτά στον κλάδο του σουπερμάρκετ, τα προϊόντα του οποίου αποτελούν τον «σκληρό πυρήνα» της κατανάλωσης. Το πρώτο δίμηνο είναι απολύτως ενδεικτικό. Ο Ιανουάριος «δεν ήταν τόσο κακός μήνας», αλλά «ο Φεβρουάριος ήταν πολύ άσχημος» και ως εκ τούτου οι πωλήσεις των σουπερμάρκετ μειώθηκαν τουλάχιστον κατά 2%. Χωρίς φυσικά να συνυπολογιστεί το γεγονός ότι ο δείκτης τιμών τροφίμων και ποτών της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας μειώθηκε τον Φεβρουάριο κατά 1,7%. Δηλαδή, σε πολλές κατηγορίες τροφίμων οι τιμές έπεσαν. «Ο πόλεμος των τιμών βρίσκεται σε εξέλιξη» σπάζοντας κάθε φορά το ένα όριο μετά το άλλο.
Την ίδια στιγμή οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ θεωρούν τη συγκυρία την πλέον κατάλληλη για να επιταχύνουν τον ρυθμό συγκέντρωσης της αγοράς. Εκτιμούν ότι έχοντας το συγκριτικό πλεονέκτημα του μεγέθους έναντι των μικρότερων αλυσίδων- και ενώ ταυτόχρονα το εισόδημα των καταναλωτών συρρικνώνεται και μεγαλώνει η ανάγκη τους για χαμηλότερες τιμές- μπορούν εντείνοντας τον ανταγωνισμό να αυξήσουν τα μερίδιά τους. Οπως είναι φυσικό, ο ανταγωνισμός αφορά το σύνολο των επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων, προφανώς με διαφορετική στόχευση, αφού οι πρώτες παλεύουν για την επιβίωσή τους και οι δεύτερες για τη μεγέθυνσή τους σε βάρος των πρώτων.
Γι΄ αυτόν τον λόγο οι καταναλωτές είναι μάλλον δύσκολο να αντιληφθούν στα ταμεία των σουπερμάρκετ την επιβάρυνση των τιμών από την αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ, αφού όλες οι αλυσίδες, η καθεμιά με τις δικές της δυνατότητες και επιλογές, είτε απορροφούν τις ανατιμήσεις είτε τις αντισταθμίζουν με μειώσεις τιμών σε προϊόντα που έχουν μεγαλύτερα περιθώρια είτε θα τις καθυστερήσουν όσο είναι δυνατόν (η Lidl και η Αldi, οι δύο βασικοί discounters της ελληνικής αγοράς, έσπευσαν να ανακοινώσουν την απορρόφηση των ανατιμήσεων που προκύπτουν από την αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ).
Από την άλλη πλευρά, οι μεγάλες αλυσίδες- και όχι μόνο- είναι ίσως από τις ελάχιστες επιχειρήσεις που συνεχίζουν να δημιουργούν νέα καταστήματα διατηρώντας την επενδυτική τους δραστηριότητα- μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ- σε υψηλά επίπεδα και να «ανοίγουν» νέες θέσεις εργασίας.
ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ
Η ΔΕΥΤΕΡΗ σε μέγεθος αλυσίδα του ελληνικού λιανεμπορίου- βελγικών συμφερόντων- ΑΒ Βασιλόπουλος ΑΕ έχει αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου σκοπεύοντας να αποκτήσει ισχυρή παρουσία στο σύνολο της αγοράς, είτε δημιουργώντας νέα καταστήματα είτε εξαγοράζοντας μικρές τοπικής εμβέλειας αλυσίδες σουπερμάρκετ. Προσφάτως απέκτησε την Κορυφή ΑΕ, στην περιοχή της Θράκης, με 11 καταστήματα στη δύναμή της, αντί 7,04 εκατ. ευρώ.
Διαθέτει ήδη 215 καταστήματα και σκοπεύει να προσθέσει στο δίκτυό της άλλα 11 σουπερμάρκετ εντός του 2010 επενδύοντας περί τα 80 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», ήδη αναζητεί εταιρεία για εξαγορά στην περιοχή των Ιωαννίνων, όπου ήδη λειτουργούν τρεις μικρές αλλά τοπικά ισχυρές επιχειρήσειςπρόκειται για τις Παμβώτις ΑΕ, Παπαγεωργίου ΑΕ και Παύλου ΑΕ. Το ενδιαφέρον της διοίκησης της Βασιλόπουλος έχει επικεντρωθεί στην εταιρεία Παμβώτις ΑΕ, η οποία διαθέτει έξι καταστήματα και οι πωλήσεις της οποίας το 2009 ανήλθαν στα 12 εκατ. ευρώ- εφέτος εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 20 εκατ. ευρώ.
Πάντως η Βασιλόπουλος ΑΕ στη διάρκεια του 2009 είχε πωλήσεις ύψους 1,5 δισ. ευρώ έναντι 1,33 δισ. ευρώ το 2008, ενώ εφέτος εκτιμάται ότι θα έχει πωλήσεις που θα προσεγγίσουν τα 1,65 δισ. ευρώ. Παρεμπιπτόντως, στην περιοχή των Ιωαννίνωνόπου έχουν σημαντική παρουσία οι περισσότερες μεγάλες αλυσίδες- αναζητεί εταιρεία για εξαγορά και η Μασούτης ΑΕ, η οποία αναπτύσσεται πλέον νοτιότερα της περιοχής της Βόρειας Ελλάδας. Κατά τις πληροφορίες, τους τελευταίους μήνες συζητεί με την εταιρεία Παύλου ΑΕ για την εξαγορά πέντε μεμονωμένων καταστημάτων από τα 14 σουπερμάρκετ που έχει.
ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ
Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ Σκλαβενίτης ΑΕΕ, η τρίτη σε μέγεθος αλυσίδα σουπερμάρκετ στην ελληνική αγορά, τα τελευταία χρόνια έχει διπλασιάσει τον αριθμό των καταστημάτων της, πάντα όμως στην περιοχή της Αττικής, όπου βρίσκεται στις πρώτες δύο θέσεις της αγοράς. Διαθέτει 72 καταστήματα και εντός του έτους πρόκειται να προσθέσει άλλα δύο μεγάλα καταστήματα στο δίκτυό της, το ένα εκ των οποίων θα είναι υπερμάρκετ στην περιοχή της Καλλιθέας. Στη διάρκεια του 2009 οι πωλήσεις της ανήλθαν σε 1,154 εκατ. ευρώ έναντι 1,080 εκατ. ευρώ το 2008. Πηγές της εταιρείας αποφεύγουν να κάνουν εκτιμήσεις για το 2010 θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο στην παρούσα συγκυρία είναι εξαιρετικά επισφαλές και επιλογή των ιδιοκτητών της παραμένει η έμφαση στην ανταγωνιστικότητα των τιμών της.
CΑRRΕFΟUR-ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΓΙΑ ΑΡΚΕΤΑχρόνια οι φήμες που ήθελαν την Carrefour-Μαρινόπουλος ΑΕ να συζητεί την εξαγορά επιχειρήσεων «έδιναν και έπαιρναν». Προφανώς «δεν υπήρχε καπνός χωρίς φωτιά», αλλά εν κατακλείδι οι μέτοχοι της εταιρείας, η οικογένεια Μαρινόπουλου και οι Γάλλοι της Carrefour, θεώρησαν πιο αποτελεσματική επιλογή την ενσωμάτωση του δικτύου της Dia στον κορμό της αλυσίδας- είναι η μεγαλύτερη στην ελληνική αγορά- από την απόκτηση μιας άλλης εταιρείας όπου «δεν ήξεραν τι θα βρουν». Ετσι δημιουργήθηκε το μεγαλύτερο δίκτυο καταστημάτων στο ελληνικό λιανεμπόριο με συνολικά 910 σουπερμάρκετ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία σκοπεύει να συνεχίσει τη δημιουργία νέων καταστημάτων τόσο στην Αττική όσο και στην επαρχία, σε περιοχές όπου θεωρεί ότι υστερεί των ανταγωνιστών της σε παρουσία. Και κατά τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, η αναβαθμισμένη εταιρεία αναμένεται να παρουσιάσει το 2010 πωλήσεις ίσως και μεγαλύτερες των 2,8 δισ. ευρώ.
ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣσε μέγεθος όμιλος στο λιανεμπόριο των τροφίμων, ο όμιλος Βερόπουλου, στη διάρκεια του 2009 είχε πωλήσεις που πλησίασαν το 1 δισ. ευρώ, διαμορφώθηκαν συγκεκριμένα στα 991,2 εκατ. ευρώ έναντι 983,5 εκατ. ευρώ το 2008, με συνολικά 228 καταστήματα στην ελληνική αγορά, στη FΥRΟΜ, όπου διαθέτει ισχυρή παρουσία, και στη Σερβία. Τα τελευταία χρόνια ο όμιλος αναπτύχθηκε στην ελληνική αγορά είτε με εξαγορές (Τροφίνο, Αστέρας) είτε με τη δημιουργία νέων καταστημάτων, κυρίως στις γειτονικές χώρες, ενώ εφέτος σχεδιάζει τη δημιουργία πέντε ακόμη σουπερμάρκετ στην ελληνική αγορά. Θεωρεί ότι στην παρούσα φάση η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες και δυνατότητες ακόμη μεγαλύτερης ανάπτυξης, ενώ σχεδιάζει την επέκτασή του στην αγορά της FΥRΟΜ και της Σερβίας, στις οποίες διαθέτει 11 καταστήματα.
