Η βραδιά της Πέμπτης 15 Οκτωβρίου προβλέπεται να έχει ιδιαίτερο χρώμα για τους φαν της κωμωδίας. Τα εναπομείναντα πέντε μέλη της θρυλικής εξαμελούς παρέας κωμικών Μόντι Πάιθον θα γιορτάσουν την 40ή επέτειό τους στη Νέα Υόρκη. Την ίδια βραδιά όμως, όπως ανακοινώθηκε χθες, η Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης θα τιμήσει τον Τζον Κλιζ, τον Μάικλ Πέιλιν, τον Ερικ Αϊντλ, τον Τέρι Τζόουνς και τον Τέρι Γκίλιαμ με ένα ειδικό βραβείο ΒΑFΤΑ για τη μοναδική συμβολή τους στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο. Ο μόνος απών θα είναι ο Γκρέαμ Τσάπμαν που, πριν από 20 ακριβώς χρόνια, πέθανε από καρκίνο του φάρυγγα: ήταν, κατά τραγική ειρωνεία, 4 Οκτωβρίου, μόλις μία ημέρα πριν από τη συμπλήρωση 20 ετών από την πρώτη τηλεοπτική μετάδοση του «Ιπτάμενου Τσίρκου» των Μόντι Πάιθον. Η βραδιά θα κλείσει με μια κουβέντα ανάμεσα στους Πάιθον και στο κοινό.
Οι Μόντι Πάιθον κέρδισαν με το σπαθί τους μια θέση ανάμεσα στους ηγέτες της κωμωδίας του 20ού αιώνα. Και δεν θα ήταν καθόλου παράτολμο να τους βάζαμε δίπλα στον Τσάρλι Τσάπλιν, στον Μπάστερ Κίτον, στους αδελφούς Μαρξ και στον Πίτερ Σέλερς.
Ούτε λίγο ούτε πολύ, αυτή η εξαμελής ομάδα ευφυέστατων και προκλητικών διασκεδαστών από την Αγγλία έθεσε νέα θεμέλια στο είδος της κωμωδίας. Την αναδιαμόρφωσε, αλλάζοντας όχι μόνο την αντιμετώπισή της από τον μέσο θεατή, αλλά και τον τρόπο σκέψης του. Οι Πάιθον έδωσαν νέες αποχρώσεις στο γέλιο, αποχρώσεις που πολλοί δεν πίστευαν ότι υπήρχαν.
O πως καταλαβαίνει κανείς από συνεντεύξεις και δηλώσεις τους, ποτέ δεν «καβάλησαν το καλάμι», ίσως μάλιστα να μην πήραν ποτέ τον εαυτό τους στα σοβαρά. Ενώ δεν ξεκίνησαν από το πουθενά, μπροστά στη φαινομενική επιτυχία τους το παρελθόν τους- πριν από τη σύνθεσή τους σε ομάδα- φαντάζει ασήμαντο. Το 1969 οι έξι άνδρες που επρόκειτο να ταράξουν όχι μόνο τη Βρετανία αλλά ολόκληρη την υφήλιο με το σαρκαστικό και καυστικό χιούμορ τους έγραφαν και έπαιζαν για λογαριασμό της τηλεόρασης του ΒΒC. Ο Κλιζ και ο Τσάπμαν είχαν μόλις ολοκληρώσει ένα σόου με τίτλο «Αt last the 1948 show». Οι υπόλοιποι εργάζονταν στο «Do not adjust your set», ένα πρόγραμμα για παιδιά.
Ο Κλιζ, στον οποίο το ΒΒC σκόπευε να αναθέσει μια άλλη σειρά, ήθελε ανέκαθεν να δουλέψει με τον Πέιλιν. Ετσι, τα μέλη των δύο γκρουπ (που ήδη γνωρίζονταν μεταξύ τους) συναντήθηκαν με σκοπό τη δημιουργία ενός σόου αλλιώτικου από τα άλλα. Το αποτέλεσμα της συνάντησης ήταν η κωμική τηλεοπτική σειρά «Το Ιπτάμενο Τσίρκο των Μόντι Πάιθον» (Μonty Ρython΄s Flying Circus), η οποία διήρκεσε τέσσερις σεζόν και έκλεισε την πορεία της το 1974, ύστερα από 45 επεισόδια. Σχεδόν τίποτε δεν απαγορευόταν στην «κοντρολαρισμένη αναρχία» των Πάιθον- κάτι αδιανόητο δηλαδή για ένα μέσο όπως η τηλεόραση της δεκαετίας του 1970.
Χιούμορ αναρχικό… και στο σελιλόιντ
Στην ερώτηση «τι άφησαν όρθιο οι Μόντι Πάιθον;» δύσκολα βρίσκει κανείς απάντηση. Η σάτιρά τους άγγιξε με τολμηρό και ευθύ τρόπο την αρτηριοσκληρωτική πολιτική, το χάος της γραφειοκρατίας, αξίες και ιδανικά όπως η οικογένεια και η θρησκεία, ιστορικά πρόσωπα, καθημερινές καταστάσεις απλών ανθρώπων και πάνω απ΄ όλα την υποκρισία μιας παρηκμασμένης αυτοκρατορίας, που ζούσε ακόμη κάτω από τη σκιά του ξεπερασμένου παρελθόντος της. Οταν η σειρά «Ιπτάμενο Τσίρκο» είχε φθάσει πια στο τέλος της, ακολούθησαν οι ταινίες, που για πολλούς ήταν κατώτερές της. Ανάμεσά τους «Οι Ιππότες της Ελεεινής Τραπέζης» (1975), «Ενας προφήτης, μα τι… προφήτης» (1979), «Οι Μόντι Πάιθον και τα κουλουβάχατα της Ιστορίας (1981) και «Το νόημα της ζωής» (1983). Και όμως, σε όλες τους διακρίνουμε την ίδια διάθεση για σάτιρα, με το ίδιο πάντα ύφος, το ίδιο καυστικό, αναρχικό και ακραίο χιούμορ. Οι ταινίες βοήθησαν στην εξάπλωση του φαινομένου, στην «παγκοσμιοποίησή» του, καθώς η σειρά δεν παιζόταν παντούενώ αυτές παίζονταν. Οι Πάιθον όμως απέκτησαν εκατομμύρια φανατικούς οπαδούς για έναν και μόνο λόγο: Δεν έπαψαν ποτέ να μας υπενθυμίζουν ότι το γέλιο καλυτερεύει τη ζωή.
