Γιορτές πολύ περισσότερες από τις δικές μας είχαν οι αρχαίοι Ελληνες, άλλοτε γιατί το επέβαλλε η απαιτητική λατρεία των θεών και άλλοτε γιατί οι ίδιοι οι άνθρωποι σε κάθε ευκαιρία τις δημιουργούσαν. Επρόκειτο για εποχές άλλωστε που καθετί άγνωστο και περίεργο- και ήταν πολλά- προκαλούσε φόβο. Αρα μία τελετουργία, μία γιορτή προς τιμήν του, μπορεί και να λειτουργούσε αποτρεπτικά. Ειδικά για την Πρωτοχρονιά, η οποία ήταν την άνοιξη, γίνονταν πολλές γιορτές που αποσκοπούσαν στον εξευμενισμό των θεών ώστε οι άνθρωποι να έχουν καλοτυχία, τα χωράφια τους να αποδώσουν, τα ζώα τους να πληθύνουν. Γίνονταν βέβαια και πιο προσωπικές ευχές, ενώ αντίστοιχα υπήρχαν και διάφορα σύμβολα και αντικείμενα για την αποφυγή του κακού. Μαζί με όλα τα άλλα ο νοικοκύρης ενός σπιτιού έπρεπε την Πρωτοχρονιά να κρεμάσει στην πόρτα του ένα κλαδί ανθισμένο- για ευκαρπία και ευτυχία-, το οποίο μάλιστα ήταν στολισμένο με πολλές χρωματιστές κορδέλες και κουδουνάκια! Πόσο μακριά είναι το δικό μας χριστουγεννιάτικο δέντρο; Τα ανωτέρω αποτελούν μια εισαγωγή προκειμένου ο αρχαίος κόσμος να έλθει κοντύτερα στον σημερινό κι εσείς να βγείτε μια βόλτα στα μουσεία.
Νόστος ελληνοϊταλικός
Νέο Μουσείο Ακροπόλεως. Για την επιστροφή του Κρατήρα του Ευφρονίου από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, όπου βρισκόταν παράνομα, οι Ιταλοί χρειάστηκε να δώσουν «μάχη». Ευχαρίστως όμως δάνεισαν στην Ελλάδα τόσο τον κρατήρα όσο και μια σειρά από άλλα, εξαιρετικής τέχνης, αρχαία έργα, τα οποία διεκδίκησαν επιτυχώς από διάφορα μουσεία ή συλλογές για την έκθεση που παρουσιάζεται στο Νέο Μουσείο Ακροπόλεως με τον τίτλο «Νόστοι». Η Κύλικα του Δούριδος είναι ανάμεσα σε αυτά, όπως επίσης θραύσματα τοιχογραφιών από την Πομπηία και το μεγαλοπρεπές άγαλμα της αυτοκράτειρας Ουιβίας Σαβίνας, συζύγου του Αδριανού. Πρόκειται για εκλεκτά έργα, άλλωστε γι΄ αυτό και είχαν κλαπεί, ενώ μαζί τους εκτίθενται μερικές από τις αρχαιότητες που επεστράφησαν στην Ελλάδα. Οπως το γλυπτό της Κόρης από την Πάρο και το χρυσό στεφάνι από τη Μακεδονία. Συνολικά παρουσιάζονται 74 αριστουργήματα ελληνικής, ετρουσκικής και ρωμαϊκής τέχνης που επεστράφησαν στην Ιταλία και 10 που επαναπατρίστηκαν στην Ελλάδα από μεγάλα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, καθώς αποδείχθηκε ότι αποτελούσαν προϊόντα λαθρανασκαφής. Η έκθεση τελειώνει πάντως στις 31 Δεκεμβρίου. Είναι ανοικτή καθημερινά, 10.00-18.00. Μακρυγιάννη 2-4, τηλ. 210 9241.043.
Αναδρομή στην Κηφισιά
Οικία Πηνελόπης Δέλτα. Μουσείο Μπενάκη. Μια «Αναδρομή στην Κηφισιά» προτείνουν τα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, αφιερωμένη στο προάστιο που ενέπνευσε διαχρονικά ταξιδιώτες, καλλιτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους, τόσο για την πλούσια φύση του όσο και την αρχιτεκτονική του. Η θέση της άλλωστε στη διαδρομή προς τα βασιλικά κτήματα του Τατοΐου αποτέλεσε κίνητρο για τον αρχιτεκτονικό της πλούτο, με την οικοδόμηση επαύλεων, ξενοδοχείων και χώρων αναψυχής για τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου. Η έκθεση περιλαμβάνει βιβλία περιηγητών του 19ου και του 20ού αιώνα με περιγραφές της Κηφισιάς, φωτογραφίες, ιστορικά τεκμήρια, καθώς και διάφορα αναμνηστικά. Λήγει στις 31 Μαρτίου 2009. Ωρες επισκέψεων: καθημερινά 10.00-18.00, Κυριακή 10.00-16.00.
Εμμ. Μπενάκη 38 και Στεφ. Δέλτα, Κηφισιά, τηλ. 210 8079.878.
Σπουδές για ένα έργο
Μουσείο Μπενάκη- Κτίριο οδού Πειραιώς. Τη μακρά προετοιμασία ενός γλύπτη προκειμένου να επιτύχει την ακριβέστερη απόδοση του ατόμου που έχει κληθεί να αναπαραστήσει μπορεί να παρακολουθήσει ο επισκέπτης στην έκθεση του μουσείου, όπου καλλιτέχνης είναι ο Γιάννης Παππάς και το πρόσωπο ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Μια σειρά από προπλάσματα του Παππά σε διαφορετικά μεγέθη και στάσεις φανερώνουν τη μακρά και επίπονη προσπάθεια του γλύπτη στην ανάδειξη της προσωπικότητας του μεγάλου πολιτικού, ενώ δίπλα τους ορισμένα ολοκληρωμένα έργα καταδεικνύουν το αποτέλεσμα. Σε αυτό άλλωστε φαίνεται ότι συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό η προσωπική γνωριμία του γλύπτη με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Και είναι βέβαιο ότι η ακτινοβολία και η έντονη γοητεία του πολιτικού ηγέτη συνδέθηκε, μέσω της προσωπικής σχέσης και εκτίμησης, με το δημιουργικό ενδιαφέρον του νεαρού εκείνη την εποχή καλλιτέχνη.
Σημειώνεται ότι από το 1963 ως το 1989 ο Γιάννης Παππάς δημιούργησε τέσσερις ανδριάντες και μία προτομή για τον Βενιζέλο. Η έκθεση «Σπουδές για τον Ελευθέριο Βενιζέλο» θα διαρκέσει ως τις 25 Ιανουαρίου 2009. Ωρες λειτουργίας: Τετάρτη, Πέμπτη, Κυριακή: 10.00-
18.00, Παρασκευή, Σάββατο: 10.00-22.00. Κλειστά Δευτέρα, Τρίτη και αργίες. Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, τηλ. 210 3453.111-3.
Φωτογράφοι μνημείων
Μουσείο Μπενάκη- Κτίριο οδού Πειραιώς. Ενάμιση αιώνα φωτογραφίας των αρχαίων μνημείων καλύπτει η έκθεση «Η δημιουργική φωτογραφία στην Αρχαιολογία» μέσα από το έργο ένδεκα ελλήνων και ξένων φωτογράφων. Στόχος της είναι η εξερεύνηση των δυνατοτήτων της αρχαιολογικής φωτογραφίας ως καλλιτεχνικής συνεισφοράς αλλά και ως υποκειμενικής πραγματικότητας.
Παρουσιάζονται έτσι 76 φωτογραφίες, όλες από την Ελλάδα, με τις παλαιότερες να χρονολογούνται από το 1853 και τις νεότερες τον 21ο αιώνα. Μεταξύ των φωτογράφων, έργα των οποίων εκτίθενται, είναι ο Τζέιμς Ρόμπερτσον, ο Δημήτριος Κωνσταντίνου, ο Αμερικανός Γουίλιαμ Τζέιμς Στίλμαν, ο Φρεντερίκ Μπουασονά, ο Χέρμπερτ Λιστ, ο Γκέστα Χέλνερ και τελευταίος στη σειρά ο Σωκράτης Μαυρομμάτης, κατ΄ εξοχήν φωτογράφος των μνημείων της Ακρόπολης. Η έκθεση λήγει στις 25 Ιανουαρίου 2009. Ωρες λειτουργίας: Τετάρτη, Πέμπτη, Κυριακή: 10.00-18.00, Παρασκευή, Σάββατο: 10.00-
22.00. Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, τηλ. 210 3453.111-3.
Πριν από 2.500 χρόνια
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Πώς ήταν η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πριν από 2.500 χρόνια; Είναι η πρώτη φορά που μέσα από μία έκθεση μπορεί ο επισκέπτης να μάθει ακριβώς! Γιατί στη νέα μόνιμη έκθεση, στον τέταρτο όροφο του μουσείου, εκτός από τα αρχαία αντικείμενα επιστρατεύονται ο κινηματογράφος και η σύγχρονη τεχνολογία για να τεθούν στην υπηρεσία της μουσειολογίας, ώστε το αρχαίο και κατά συνέπεια μακρινό παρελθόν να ζωντανέψει δυναμικά. Ο τρόπος ζωής και τα ήθη των αρχαίων Ελλήνων, όπως η οικονομία και η πολιτική, η εκπαίδευση, ο πόλεμος, η θέση της γυναίκας, ο γάμος και ο θάνατος είναι τα θέματα που αγγίζει η έκθεση. Τεράστια πανό στους τοίχους αναπαριστούν, μέσα από εννέα θεματικές ενότητες, στιγμές του βίου θεών και ανθρώπων, ενώ 142 αρχαία αντικείμενα-εκθέματα (από τον 5ο ως τον 1ο αι. π.Χ.) εντάσσονται στο σύνολο. Παράλληλα δύο δεκάλεπτες ταινίες αφηγούνται κινηματογραφικά στιγμές από τη ζωή και τον θάνατο. Ωρες λειτουργίας: Δευτέρα- Τετάρτη- Παρασκευή- Σάββατο: 10.00-
17.00, Πέμπτη: 10.00-20.00, Κυριακή: 11.00-17.00. Νεοφύτου Δούκα 4, τηλ. 210 7228.321-2.
