Η περίπτωση του Μπέρναρντ Μάντοφ είναι ίσως η πλέον χαρακτηριστική της απόλυτης εξαχρείωσης του διεθνούς οικονομικού συστήματος.
Το πρόσωπο δεν είναι τυχαίο. Διετέλεσε πρόεδρος του Νasdaq στη χρυσή εποχή της κούρσας των τεχνολογικών μετοχών και έχαιρε της απολύτου εμπιστοσύνης τόσο των εποπτικών αρχών όσο και της υψηλής διεθνούς οικονομικής τάξης. Συμβούλευε τους μεγαλύτερους αμερικανούς επιχειρηματίες, συνδεόταν με τους πλέον αξιόπιστους τραπεζίτες της Ευρώπης και οι πελάτες του ήταν οι πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου. Ηταν κάτι σαν τον Γουόρεν Μπάφετ, ο προσωπικός σύμβουλος και επενδυτής της υψηλής κοινωνίας.
Αξιόπιστος όσο κανένας άλλος, δημοφιλής από τη Γουόλ Στριτ ως το Χόλιγουντ- ακόμη και το Ιδρυμα Σπίλμπεργκ είχε τοποθετήσει διαθέσιμα κεφάλαιά του στα επενδυτικά σχήματα του Μάντοφ-, εθεωρείτο ένα είδος γκουρού των επενδύσεων. Αυτός ο ευυπόληπτος κύριος, λοιπόν, είχε εδώ και χρόνια στήσει την πιο δημοφιλή και πιο πλούσια επενδυτική «πυραμίδα» του προηγμένου κόσμου. Η οποία δεν είχε να ζηλέψει τίποτε από εκείνες των Τιράνων του Σαλί Μπερίσα.
Με τη διαφορά ότι η πυραμίδα του Μάντοφ στήθηκε και έδρασε επί σχεδόν μία δεκαετία στη Νέα Υόρκη, υπό την ανοχή των πιο αυστηρών εποπτικών χρηματιστηριακών αρχών του κόσμου και της πανίσχυρης Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ.
Ο κ. Μάντοφ υποσχόταν υπεραποδόσεις περίπου 10% τον χρόνο αλλά, όπως απεδείχθη, πλήρωνε τους τόκους από τα κεφάλαια που του εμπιστεύονταν οι νέοι επενδυτές του. Τελικώς ο καλός αυτός άνθρωπος άφησε πίσω του μια «μαύρη» τρύπα 50 δισ. δολαρίων κλονίζοντας ακόμη περισσότερο την αξιοπιστία του διεθνούς χρηματοοικονομικού τομέα. Το απογοητευτικό είναι ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ είχε δεχθεί σχετικές καταγγελίες από το 1999, αλλά υποεκτίμησε τη σημασία τους, όπως και εδώ συνέβη με το Βατοπαίδι, σύμφωνα με την πρόσφατη πρωθυπουργική ομολογία.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν την υπόθεση Μάντοφ ενδεικτική της απόλυτης ηθικής κατάρρευσης των κυρίαρχων του χρήματος. Δικοί μας τραπεζίτες δεν κρύβουν ότι ο Μάντοφ έδρασε στα όρια του κοινού εγκλήματος και αποδέχονται πλέον ότι χωρίς ανατροπές και εκ βάθρων αλλαγές δεν πρόκειται να επανακτηθεί η χαμένη αξιοπιστία από το διεθνές οικονομικό σύστημα.
Πολλοί βεβαίως αντιμετωπίζουν την πυραμίδα του κ. Μάντοφ ως μακρινή, εξωτική και ακραία. Λαθεύουν όμως. Δυστυχώς δείχνει πολλά και κυρίως φανερώνει τους υπευθύνους της κρίσης. Αποκαλύπτει όλους αυτούς τους αξιότιμους διεθνείς ληστές με τα κοστούμια και τους καλούς τρόπους που βύθισαν τον κόσμο στην κρίση και τις κοινωνίες στην απόγνωση.