Τα κρυφά όπλα του Σαντάμ

ΒΑΓΔΑΤΗ, ΜΑΡΤΙΟΣ.

Οι 17 όροφοι του ξενοδοχείου «Παλαιστίνη» στη Βαγδάτη έχουν μια απίστευτη θέα προς τον Τίγρη. Κάθε φορά όμως που τραβιέται μια κουρτίνα πίσω από ένα παράθυρο δωματίου δεν είναι για τη θέα. Το προσωπικό του ξενοδοχείου δείχνει τα δωμάτια σε δημοσιογράφους και αυτοί ανιχνεύουν νοερά από το παράθυρο πιθανούς στόχους βομβαρδισμών: τέσσερις γέφυρες, ο πύργος τηλεπικοινωνιών Σαντάμ, δύο παλάτια του Σαντάμ Χουσεΐν, το διυλιστήριο πετρελαίου. Καλή θέα για το κακό που έρχεται. Το «Παλαιστίνη» έγινε μέσα σε δύο εικοσιτετράωρα το ξενοδοχείο του πολέμου μετά την πληροφορία ότι το «Αλ Ρασίντ» όπου έμεναν οι δημοσιογράφοι θα αποτελούσε στόχο βομβαρδισμών. Το CNN νοίκιασε αρχικώς δύο ορόφους και ακολούθησαν όλοι σχεδόν οι άνθρωποι της ενημέρωσης. Τα δωμάτια γέμισαν μπουκάλια εμφιαλωμένο νερό και προμήθειες και τα μπαλκόνια γεννήτριες για να μπορούν να λειτουργήσουν ένα δορυφορικό τηλέφωνο και μερικοί φορτιστές. Η μοναδική θορυβώδης πολεμική προετοιμασία αφορά τον πόλεμο της ενημέρωσης. Μπροστά στην πέμπτη πολεμική κρίση της τελευταίας εικοσαετίας το καθεστώς της Βαγδάτης για πρώτη φορά δείχνει ασυνήθιστα σιωπηλό. Σχεδόν αμήχανο. Αυτή τη φορά το διπλωματικό παιχνίδι δεν αφορά μόνο τη Βαγδάτη και καθορίζει πολύ περισσότερα πράγματα από το μέλλον του Ιράκ. «Η σύγκρουση αυτής της ώρας δεν είναι ένα παιχνίδι διπλωματικό. Είναι κάτι παραπάνω από παιχνίδι. Οι χώρες που παίρνουν μέρος καθορίζουν το μέλλον τους και τη σχέση τους με τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται» έλεγε την ημέρα που απορρίφθηκαν τα έξι σημεία των Βρετανών ένας στενός συνεργάτης του Ταρέκ Αζίζ. Η Βαγδάτη περιμένει να δει λοιπόν αν αυτές οι διαφορές και οι συγκρούσεις μπορούν να εξελιχθούν σε έναν πόλεμο που θα αποτρέψει τον πόλεμο.

Ο Σαντάμ Χουσεΐν παρακολουθεί το σκληρό διπλωματικό πόκερ περιμένοντας τον νικητή. Οι άνθρωποί του όμως αφήνουν να εννοηθεί ότι δεν μπορεί ως παίκτης ο ίδιος να παραμείνει εντελώς αμέτοχος. Λίγο προτού κριθεί το παιχνίδι θα βγάλει κάποιους άσους από το μανίκι του. Τι είναι αυτό όμως που μπορεί να δώσει ώστε να μπορέσουν οι εχθροί του να φανούν νικητές χωρίς να χρειάζεται να αρχίσουν πόλεμο; Σίγουρα δεν πρόκειται να προσφέρει τη φυγή του που θέτουν ως όρο οι Αμερικανοί. Οπως λένε οι αξιωματούχοι του, «υπάρχει και ένα όριο». Μπορεί όμως να προσφέρει την αλλαγή του Συντάγματος, τον εκδημοκρατισμό, εκλογές με παρατηρητές και ενδεχομένως κάποια αποθέματα χημικών ουσιών, όπως ο άνθρακας, που μπορεί να έχει αποθηκεύσει. Ακόμη και αν η κίνησή του αυτή δεν μπορέσει να αποτρέψει τον πόλεμο, μπορεί να του δώσει χρόνο.

Το ιρακινό καθεστώς εξετάζει το ενδεχόμενο να απευθυνθεί και πέρα από τον γαλλογερμανικό άξονα. Ισως ως την Τετάρτη ρίξει γέφυρες προς την ελληνική προεδρία ζητώντας να ηγηθεί πρωτοβουλίας για την αποτροπή του πολέμου. Ξέρουν βεβαίως οι Ιρακινοί ότι μια επίσκεψη π.χ. του κ. Γ. Παπανδρέου στη Βαγδάτη – πράγμα το οποίο πολύ θα ήθελαν – πρέπει να έχει και αποτελέσματα, ικανά να αντιπαρατεθούν σε μια απόφαση πολέμου.

* «Δολάρια» από τον ουρανό

Οι Ιρακινοί έχουν καταλάβει ότι βρισκόμαστε πια πέρα από μια απόφαση των ΗΠΑ για πόλεμο. Πιστεύουν όμως ακόμη ότι μπορεί να τον αποτρέψουν. Οσο οι ιρακινοί υπουργοί έχουν ραντεβού με εκπροσώπους ανθρωπιστικών οργανώσεων που φθάνουν στη Βαγδάτη και όχι με στρατηγούς, η άποψη ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια μη πολέμου είναι κυρίαρχη στην ιρακινή εξουσία. Αν οι φενταγίν της προεδρικής φρουράς αρχίσουν να παρελαύνουν στους δρόμους σε μια επίδειξη δύναμης και ο μουλάς από το τζαμί της «Μητέρας των Μαχών» αρχίσει να καλεί τους Ιρακινούς να πάρουν τα όπλα, τότε στη Βαγδάτη απλώς θα περιμένουμε τα Στελθ. Στο Νότιο Ιράκ οι Αμερικανοί έχουν ήδη ξεκινήσει ψυχολογικό πόλεμο. Την τελευταία εβδομάδα τα βομβαρδιστικά που πετούν επάνω από τη Βασόρα έχουν ρίξει εκατομμύρια προπαγανδιστικά φυλλάδια.

Το ενδιαφέρον είναι ότι τα φυλλάδια μοιάζουν πολύ με δολάρια. Ετσι είναι βέβαιον ότι οι Ιρακινοί θα σκύψουν για να τα πάρουν κάνοντας ταυτόχρονα και τις απαραίτητες αναγωγές στην αμερικανική ευμάρεια. Τα μηνύματα στα φυλλάδια είναι τριών ειδών. Το πρώτο καλεί τους χειριστές των αντιαεροπορικών να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών για να μη σκοτωθούν. Το δεύτερο αποκαλεί τύραννο τον Σαντάμ Χουσεΐν και καλεί τους Ιρακινούς να μείνουν στα σπίτια τους όταν αρχίσουν οι επιθέσεις. Το τρίτο φυλλάδιο πληροφορεί ότι οι Ιρακινοί μπορούν να ενημερώνονται από έναν ειδικό ραδιοφωνικό σταθμό που έχουν δημιουργήσει οι αμερικανικές δυνάμεις στον Κόλπο. Λέγεται Ραδιοφωνικός Σταθμός Πληροφόρησης και εκπέμπει και στις τρεις μπάντες από τις 6 το πρωί ως τις 11 το βράδυ σε συχνότητες που αναφέρουν τα φυλλάδια-δολάρια.

Λίγο προτού αρχίσουν οι βομβαρδισμοί οι Αμερικανοί θα ρίξουν, όπως και στο Αφγανιστάν, απειλητικά φυλλάδια με τη λέξη «ερχόμαστε». Οι υπεύθυνοι ψυχολογικού πολέμου του αμερικανικού στρατού φαίνεται ότι πήραν την απόφαση για δημιουργία ενός νέου ραδιοφωνικού προπαγανδιστικού σταθμού επειδή το Ράδιο Σάουα, μέσω του οποίου εκπέμπουν στο Ιράκ τα τελευταία δέκα χρόνια, δεν είναι τελικώς και τόσο δημοφιλές. Οι ιρακινοί ειδικοί επικοινωνιών πιστεύουν ότι, όταν αρχίσουν οι επιθέσεις, αμερικανικά αεροσκάφη ραδιοεκπομπής θα εκπέμπουν στις επίσημες συχνότητες των κρατικών ραδιοφώνων του Ιράκ με αραβόφωνους εκφωνητές για να δημιουργήσουν σύγχυση. Στόχος πάντα είναι ο σιιτικός πληθυσμός, κυρίως του Νότου, τον οποίο οι Αμερικανοί θεωρούν φυσικό αντίπαλο του σουνίτη Σαντάμ.

* Η κατάληψη της Βαγδάτης

Ο Σαντάμ Χουσεΐν, έχοντας ήδη την εμπειρία τριών βομβαρδισμών, ξέρει καλά ότι η πτώση του δεν μπορεί να προέλθει μόνο από τους Τόμαχοκ. Είναι κάτι που διατυμπανίζουν παντού οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Για να ανατραπεί ο Σαντάμ απαιτείται ή ένα εσωτερικό πραξικόπημα ή χερσαίες επιχειρήσεις. Για να μη γίνει το πρώτο, την ευθύνη έχουν τα μέλη του κόμματος Μπάαθ, ο σκληρός πυρήνας γύρω από τον Σαντάμ. Εχει αποδειχθεί ότι ως σήμερα οι αμερικανικές υπηρεσίες δεν είχαν καμία πρόσβαση σε αυτόν τον πυρήνα, που παραμένει στεγανός. Οι χερσαίες επιχειρήσεις είναι υπόθεση του στρατού. Οι στρατηγοί είναι έτοιμοι για το ενδεχόμενο ολόκληρο το Ιράκ εκτός της Βαγδάτης να καταληφθεί από τις αμερικανικές δυνάμεις και να τοποθετηθεί άλλη κυβέρνηση. Το σενάριο αυτό λένε ότι και θα είχε απώλειες για τους Αμερικανούς και θα στοίχιζε σε χρόνο. Ετσι ως πιθανότερο σενάριο αντιμετωπίζουν την προσπάθεια να καταληφθεί και η Βαγδάτη από αλεξιπτωτιστές. Αυτό βεβαίως απαιτεί να δημιουργηθεί μια προκεχωρημένη θέση. Ουσιαστικά να καταληφθεί, δηλαδή, το αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Κάτι ανάλογο είχε γίνει στην Καμπούλ με την κατάληψη της παλιάς ρωσικής βάσης. Αν όμως τότε οι Αμερικανοί δεν τόλμησαν να μπουν στην Καμπούλ και έστειλαν τη Βόρεια Συμμαχία να την καταλάβει, γιατί να μπουν στη Βαγδάτη; Ακόμη και οι βρετανικές ειδικές δυνάμεις, που έχουν μεγάλη εμπειρία σε πόλεμο πόλεων στην Ιρλανδία, θα είναι δύσκολο να βγουν χωρίς απώλειες από μια μάχη με την καλά εκπαιδευμένη φρουρά του Σαντάμ Χουσεΐν. Το σενάριο της κατάληψης της Βαγδάτης σε 72 ώρες αντιμετωπίζεται με ειρωνεία από τους Ιρακινούς, οι οποίοι περιγράφουν αυτό που θα ακολουθήσει μετά τη ρίψη των αλεξιπτωτιστών σαν κάτι που μοιάζει με τη μάχη της Κρήτης.


ΓΡΑΦΕΤΑΙ Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ο πόλεμος δεν μοιάζει με ταινία του Χόλιγουντ

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι επόμενες ημέρες θα είναι ο επίλογος σε μια ιστορία που ξεκίνησε πριν από 12 χρόνια. Οι πρεσβείες που έχουν μείνει ανοιχτές στη Βαγδάτη – ανάμεσά τους και η ελληνική – θα κλείσουν το πολύ 24 ώρες προτού αρχίσουν οι επιχειρήσεις. Οι επιθεωρητές του ΟΗΕ συνεχίζουν βεβαίως τις έρευνές τους, μοιάζουν όμως σαν πελάτες στο γκισέ τράπεζας με μια ακάλυπτη επιταγή στο χέρι. Θα αποχωρήσουν και αυτοί 24 ώρες πριν από τους βομβαρδισμούς. Ο πόλεμος που θα ξεκινήσει, εκτός από άγνωστα όπλα, θα έχει και αστάθμητους παράγοντες. Θα μπορέσουν οι βομβαρδισμοί να δημιουργήσουν στους Ιρακινούς την ψυχολογία ότι πρέπει να τελειώνει αυτή η ιστορία; Και αν τη δημιουργήσουν, θα είναι πιο ισχυρή από τον φόβο και την απειλή του καθεστώτος ώστε να εκφραστεί; Θα μπορέσουν οι Αμερικανοί να κλείσουν το κεφάλαιο Σαντάμ Χουσεΐν ή θα κυνηγούν για χρόνια το φάντασμά του; Αυτή τη φορά δεν έκαναν το λάθος, όπως στο Αφγανιστάν, να πουν ότι στόχος είναι ο Σαντάμ νεκρός ή ζωντανός αλλά η ανατροπή του. Τα πράγματα, όμως, λένε οι Ιρακινοί, δεν είναι όπως στις αμερικανικές ταινίες. Αν ο πόλεμος ήταν αυτό που δείχνει το Χόλιγουντ, οι Αμερικανοί δεν θα είχαν κάνει καμία ταινία για το Βιετνάμ, απλώς θα είχαν νικήσει.