ΜΑΔΡΙΤΗ. Ενα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του ισπανικού εμφυλίου μπορεί να λυθεί και ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα να βρει τη δικαίωσή του, χάρη στην πρωτοβουλία ενός δικαστή και τη συναίνεση των επιζώντων συγγενών. Ο λόγος για τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα που εκτελέστηκε από τους φασίστες του Φράνκο και θάφτηκε σε ομαδικό τάφο. Οι συγγενείς συναίνεσαν σε αυτό που αρνούνταν τόσα χρόνια: στην εκταφή των οστών του, η οποία θα γίνει στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του δικαστή του Εθνικού Δικαστηρίου Μπαλτάσαρ Γκαρθόν για την αναζήτηση χιλιάδων δημοκρατικών που εξοντώθηκαν στη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου (1936-1939) και της δικτατορίας (1939-1975).

Απομένει στο Δικαστήριο να αποφασίσει για το άνοιγμα του ομαδικού τάφου, κατόπιν αιτήματος των συγγενών των τριών άλλων αγωνιστών που εκτελέστηκαν μαζί με τον ποιητή και θάφτηκαν μαζί του. «Εμείς δεν έχουμε πια αντίρρηση,θα δεχθούμε την απόφαση του Δικαστηρίου» δήλωσε χθες η Λάουρα Γκαρθία Λόρκα, ανιψιά του ποιητή. Πρόσθεσε πάντως ότι οι συγγενείς θα επιθυμούσαν να μην καταστραφεί ο τάφος.

Ετσι θα δοθεί απάντηση και στο ερώτημα αν πράγματι είναι εκεί θαμμένος ο Λόρκα. Το λιτό επιτύμβιο μνημείο του ποιητή βρίσκεται σε μια πλαγιά στη Νότια Ισπανία, μαζί με άλλους τάφους αδικοχαμένων πολιτών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, εκτελέστηκε μαζί με τρεις άλλους, τον δάσκαλο Διόσκουρο Γκαλίντο Γκονθάλεθ, πρωτεργάτη μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που ματαίωσε το δικτατορικό καθεστώς, και δύο αναρχοσυνδικαλιστές, τον Φρανθίσκο Γκαλάντι και τον Χουάν Αρκόγια.

Η εκτέλεση έλαβε χώρα έναν ακριβώς μήνα μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου, στις 18 Αυγούστου 1936, σε μια ρεματιά του όρους Βιζνάρ, στην επαρχία της Γρανάδας, γενέτειρας του ποιητή. Τα τέσσερα σώματα θάφτηκαν δίπλα σε ένα δέντρο ελιάς, το οποίο σήμερα είναι εθνικό μνημείο. Κάποιοι όμως πιστεύουν ότι ο τάφος βρίσκεται 400 μέτρα πιο μακριά. Σαν να ψάχνουν βελόνα στ΄ άχυρα, σε μια πλαγιά όπου βρίσκονται θαμμένα χιλιάδες θύματα της θηριωδίας του ισπανικού φασισμού.

Επίσημος αριθμός των ανθρώπων που εξοντώθηκαν από τις δυνάμεις του Φράνκο δεν υπάρχει. Μόνο οι νεκροί φασίστες μετρήθηκαν (είναι γύρω στις 55.000) και «δικαιώθηκαν» από τη δικτατορία μετά θάνατον.

Πολλοί δημοκρατικοί νεκροί παραμένουν άγνωστοι και γι΄ αυτό ο δικαστής Γκαρθόν έχει ζητήσει από δημάρχους, παπάδες και κάθε αρμόδια αρχή να προσπαθήσουν να συγκεντρώσουν ονόματα για να φτιάξει έναν όσο γίνεται πιο αξιόπιστο κατάλογο των θυμάτων της δημοκρατικής παράταξης.