ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ Η απόπειρα του προέδρου της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι να αλλάξει manu militari την ισορροπία στον Καύκασο ήταν ο καταλύτης που έθεσε σε κίνηση τις εξελίξεις και στο Αρμενικό. Το μήνυμα που έλαβαν όλοι από την κίνηση Σαακασβίλι ήταν ότι δεν μπορούν να θεωρούν δεδομένη την κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή. Ετσι το Αζερμπαϊτζάν πήρε διακριτικά αποστάσεις και η Αρμενία είδε τη μεγάλη ευκαιρία να ενσωματωθεί στον σύγχρονο κόσμο και να επωφεληθεί από τη γεωπολιτική θέση της. Το εντυπωσιακό είναι ότι αυτές οι υπόγειες στρατηγικές και γεωπολιτικές αλλαγές είχαν κατά κάποιον τρόπο «προεικονισθεί» στην πρόσφατη εκκλησιαστική κρίση που απείλησε τις σχέσεις του Πατριαρχείου Μόσχας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στο εκκλησιαστικό πεδίο αμφισβητήθηκε η «εθνική» αλληλεγγύη που είχε επιβληθεί με βάση τις γεωπολιτικές ισορροπίες της προηγούμενης περιόδου.

Η αμφισβήτηση- ενώ επιφανειακά έμοιαζε να αμφισβητεί ρωσικά κεκτημένα δικαιώματα- στο βάθος της προανήγγειλε μια νέα ισορροπία με ισχυρότερη την παρουσία της Ρωσίας. Ισως έτσι εξηγείται η μεταστροφή του Πατριαρχείου Μόσχας. Ενώ απειλούσε με σχίσμα την Ορθόδοξη Εκκλησία, ο ρώσος Πατριάρχης κ. Αλέξιος άλλαξε στάση και ευχαρίστησε δημόσια τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για τη συμμετοχή του στους εορτασμούς των 1.020 χρόνων από τον εκχριστιανισμό του Κιέβου. Οταν θέταμε το θέμα σε ρωσικούς εκκλησιαστικούς και άλλους παράγοντες, όλοι μάς έλεγαν ότι η αλλαγή έγινε έπειτα από συμβουλές του πρωθυπουργού Βλαντίμιρ Πούτιν. Για τους σχεδιαστές της εκκλησιαστικής πολιτικής δεν ήταν ως τότε σαφές τι θα ακολουθούσε στη Γεωργία.