Πριν από 600 χρόνια, λίγο μετά το 1400, η μεσαιωνική Κίνα έζησε ένα διάλειμμα εξωστρέφειας και διεκδίκησης των τότε άγνωστων θαλάσσιων δρόμων. Μια ομάδα φωτισμένων παραγόντων έπεισε τον αυτοκράτορα ότι το μέλλον της Κίνας βρίσκεται στη θάλασσα. Ακολούθησαν τότε μαζικές ναυπηγήσεις πλοίων, δάση ολόκληρα αποψιλώθηκαν στις ακτές της Νοτιοανατολικής Κίνας και έτσι συγκροτήθηκε ένας ισχυρότατος και τεχνικά προηγμένος για τα δεδομένα της εποχής στόλος εμπορικών και πολεμικών πλοίων, τα οποία εξήλθαν των στενών ορίων της Κινεζικής Θάλασσας και άρχισαν να περιπλέουν τις ακτές της Νοτιοανατολικής Ασίας, αναζητώντας αγαθά, νέα γη και κατακτήσεις. Σιγά σιγά προσέγγισαν τον Ινδικό Ωκεανό, περιέπλευσαν την Ινδία και συνέχισαν να πλέουν δυτικά. Κατά τις γραφές, εκείνη η πρώιμη σχεδόν τριακονταετής θαλάσσια κινεζική περιπλάνηση οδήγησε τους προγόνους του Ολυμπιακού Πεκίνου ως τη Μαδαγασκάρη και αργότερα τους έφερε στις ακτές της Αφρικής. Ωστόσο ανεκόπη αιφνιδίως. Η αναζήτηση και η περιπλάνηση του κινεζικού στόλου κόστισε στον αυτοκράτορα, η μετατόπιση πόρων από την ξηρά στη θάλασσα δίχασε τις εσωτερικές δυνάμεις της αυτοκρατορίας και οι μανδαρίνοι, που ποτέ δεν είχαν συμφιλιωθεί με την έξοδο στους ωκεανούς και τη μετατόπιση ισχύος υπέρ των καπεταναίων, αντέδρασαν έντονα.

Συνέπεσε τότε και ένας λιμός, μια καταστροφή της γεωργικής παραγωγής και όλα τα κακά αποδόθηκαν σε αυτούς. Ακολούθησε σύγκρουση μεγάλη και αντιπαράθεση σκληρή, για να επικρατήσουν τελικώς οι μανδαρίνοι και να επιβάλουν το δικό τους δόγμα, αυτό της κλειστής και εσωστρεφούς χώρας, που προστατευμένη αντιμετωπίζει τα προβλήματα των ανθρώπων της. Είναι το δόγμα που επέβαλε την κατασκευή του Σινικού Τείχους και διατήρησε την Κίνα περιχαρακωμένη και κλειστή επί σχεδόν έξι αιώνες. Σημειωτέον δε, ότι εκείνη η κινεζική έξοδος στους ωκεανούς προηγήθηκε σχεδόν 50 χρόνια των ευρωπαίων θαλασσοπόρων. Αν οι εσωτερικές συγκρούσεις δεν ανέκοπταν την περιπλάνηση του κινεζικού στόλου, το πιθανότερο είναι πως πρώτοι εκείνοι θα κατακτούσαν την Αφρική και ίσως την Αμερική. Σε κάθε περίπτωση οι Ευρωπαίοι θα τους έβρισκαν μπροστά τους και κατά πάσα βεβαιότητα η εξέλιξη του κόσμου θα ήταν διαφορετική.

Τηρουμένων των αναλογιών, εδώ και σχεδόν μία εικοσαετία η σύγχρονη Κίνα επιχειρεί ένα διαρκές άνοιγμα στον κόσμο. Στην αρχή δειλό, αργότερα δυναμικότερο, για να κορυφωθεί με τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου, οι οποίοι διαμορφώνουν περιβάλλον υπερέκθεσης για τους άλλοτε εσωστρεφείς και περιθωριοποιημένους Κινέζους.

Από χθες τα βλέμματα όλου του πλανήτη είναι στραμμένα στον γίγαντα της Ανατολής, ο οποίος εν μέσω αντιθέσεων επιχειρεί άλματα αναπτυξιακά, επιστημονικά, κοινωνικά και απελευθέρωσης. Ισως οι Ολυμπιακοί Αγώνες να αποτελέσουν το νέο ορόσημο για την Κίνα.

Οι επιδράσεις της ολυμπιακής υπερέκθεσης θα είναι ξεχωριστές σε όλα τα πεδία. Και πιθανώς θα ορίσουν τη συνέχεια όχι μόνο της Κίνας αλλά και του κόσμου ολόκληρου. Είτε ενισχύσουν τις τάσεις ελευθέρωσης των δυνάμεων, είτε επιβάλουν την επιστροφή στο δόγμα του Σινικού Τείχους.

akarakousis@dolnet.gr