Ενας διαρκές μουρμουρητό απλώνεται σε ολόκληρη τη χώρα, τούτο το γλυκόπικρο καλοκαίρι. Από την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου μέχρι το Ιόνιο και τη Χαλκιδική, ο φόβος για τις πυρκαϊές συγχέεται με τα πολλά σημάδια της επερχόμενης οικονομικής κρίσης, τις εισοδηματικές ανασφάλειες και την υποχώρηση της πολιτικής. Σ΄ αυτό το περιβάλλον διάχυτη είναι η γκρίνια από πολίτες και επαγγελματίες για τα μαγαζιά που δεν γεμίζουν, για τον κόσμο που δεν ξοδεύει, για τα λεφτά που δεν φτάνουν, για την ακριβή βενζίνη, τις απλησίαστες τιμές αγαθών και υπηρεσιών, αλλά και για τους πολιτικούς που «δεν νοιάζονται και φροντίζουν μόνο την πάρτη τους», όπως λέει ο κόσμος.

Τα μπάνια του λαού μοιάζουν φέτος σκωτσέζικα, παρ΄ ότι θερμές ήταν οι μέρες του Ιουλίου και οι παραλίες γεμάτες.

Οπως παρατηρούν όσοι παρακολουθούν από κοντά τη διαρκή κίνηση της ελληνικής κοινωνίας τούτο τον καιρό καταγράφονται σοβαρές μετατοπίσεις στην πυραμίδα της κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Κοινωνικοί επιστήμονες βεβαιώνουν ότι τα τελευταία χρόνια δείχνει να σπάει το αίσθημα διαρκούς ανόδου του βιοτικού επιπέδου που επικράτησε τα τελευταία 50 χρόνια. Η εισοδηματική αβεβαιότητα και η εργασιακή ανασφάλεια καταδιώκουν το πλήθος των Ελλήνων, για πρώτη φορά οι προσδοκίες για το μέλλον τείνουν να υποχωρήσουν στα Τάρταρα, καθώς το καταναλωτικό πρότυπο μοιάζει ασυμβίβαστο με τις εισοδηματικές δυνατότητες. Γενικευμένη είναι πλέον η εντύπωση ότι στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας συνωθούνται ολοένα περισσότεροι. Τους σχεδόν 500.000 ανέργους ακολουθεί από κοντά ένα πλήθος περίπου 2 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχων του ΙΚΑ και των υπολοίπων Ταμείων και από κοντά έρχεται μέγας αριθμός των μισθωτών της βιομηχανίας, της οικοδομής και του εμπορίου που συμπιέζονται από την υποχώρηση της δραστηριότητας. Επίσης, δυσχερής παραμένει η θέση περίπου 850.000 συνταξιούχων του ΟΓΑ και άλλων 750.000 ενεργών αγροτών. Η άνοδος των τιμών των γεωργικών προϊόντων τείνει να υποκατασταθεί από την παράλληλη υπεραύξηση των εξόδων της γεωργικής παραγωγής, από το πανάκριβο πετρέλαιο, τις υπερυψωμένες τιμές των λιπασμάτων και από το νερό που σπανίζει.

Εκεί όμως που πραγματικά κλονίζονται βεβαιότητες είναι στη ζώνη των μεσοστρωμάτων. Η ελληνική μεσαία τάξη πιέζεται αφόρητα τα τελευταία χρόνια. Περίπου 1 εκατ. τακτοποιημένα νοικοκυριά, που άνθησαν τα προηγούμενα δέκα χρόνια, απορρόφησαν τα πιστωτικά αγαθά, εξήντλησαν τις πιο μοντέρνες εκδοχές της κινητής τηλεφωνίας και καταγοητεύτηκαν από τα αγαθά της Μυκόνου και της Αράχοβας, νιώθουν σήμερα απολύτως ανασφαλή. Διαπιστώνουν βαθμιαία ότι κατεβαίνουν σκαλιά της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, ότι δεν δύνανται να καλύψουν τις πολλές επιθυμίες και τις ακριβές συνήθειες, αισθάνονται με άλλα λόγια ότι φτωχαίνουν. Είναι αυτοί που αγανακτούν περισσότερο και εκείνοι που θα ορίσουν τελικώς τις πολιτικές εξελίξεις. Το σημερινό κύμα αμφισβήτησης των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων προέρχεται κυρίως απ΄ αυτή τη ζώνη. Από τη στάση της πολλά θα κριθούν. Ιδιαιτέρως από την πεποίθησή της ότι η κατάσταση δεν πάει άλλο και πως κάτι πρέπει να αλλάξει ουσιαστικά στον τόπο. Και αυτή ίσως είναι η μεγάλη πρόκληση για τις πολιτικές δυνάμεις. Οσοι αφουγκρασθούν την κίνηση της μεσαίας τάξης και εκφράσουν τις αγωνίες της θα μαζέψουν όλο το χαρτί. Θα είναι οι αυριανοί νικητές. Μόνο που για την ώρα δεν τους βλέπουμε…

akarakousis@dolnet.gr