Νέα διεύρυνση παρουσίασε στο πεντάμηνο ΙανουαρίουΜαΐου 2008 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο αυξήθηκε κατά 1,91 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο της περυσινής χρονιάς και διαμορφώθηκε σε 16,18 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 6,5% του ελληνικού ΑΕΠ. Ιδιαίτερο ρόλο στη νέα σημαντική μεγέθυνση του ελλείμματος έπαιξε η μεγάλη αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μόνο εν μέρει από τη μεγάλη αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων και από την αξιόλογη αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών.
Οπως επισημαίνεται σε ανάλυση που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), η διεύρυνση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 2,89 δισ. ευρώ αποδίδεται στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 1,62 δισ. ευρώ, του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 991 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 286 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι εισπράξεις από εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 447 εκατ. ευρώ ή 9,1%, ενώ οι πληρωμές για εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 1,44 δισ. ευρώ ή 9,3%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 328 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται αποκλειστικά στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων διευρύνθηκε κατά 754 εκατ. ευρώ, αποκλειστικά επειδή αυξήθηκαν οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Η εξέλιξη αυτή σε σημαντικό βαθμό συνδέεται με την αύξηση του τμήματος του δημόσιου χρέους που διακρατείται από κατοίκους εξωτερικού. Τέλος, η μεγάλη αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων κατά 1,41 δισ. ευρώ οφείλεται κυρίως στη μεγάλη αύξηση των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης και δευτερευόντως στη μείωση των πληρωμών του ίδιου τομέα προς την ΕΕ. Την ίδια περίοδο το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 2,11 δισ. ευρώ, μικρότερο κατά 168 εκατ. ευρώ από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2007.
Τέλος, το πρώτο πεντάμηνο οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 1,67 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 2,7 δισ. ευρώ, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε το 1,03 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εκροή 1,58 δισ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου.
Ειδικότερα, η εισροή κεφαλαίων λόγω αγορών ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Δημοσίου από μη κατοίκους (ύψους 8,7 δισ. ευρώ) υπεραντισταθμίστηκε από την εκροή κεφαλαίων λόγω των πωλήσεων μετοχών ελληνικών επιχειρήσεων από μη κατοίκους (ύψους 1,1 δισ. ευρώ).
Εurobank: Εφτά τρόποι για να μειωθεί το έλλειμμα της χώρας
Πλεόνασμα εμφανίζουν οι τρέχουσες μεταβιβάσεις και οι υπηρεσίες με αυξητικές τάσεις
Στο μεταξύ, έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, το οποίο χαρακτηρίζεται το σημαντικότερο μακροπρόθεσμο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, αντανακλά σύμφωνα με τη Εurobank ΕFG η εκρηκτική διάσταση που έχει λάβει το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας. Σε μελέτη που εξέδωσε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της τράπεζας επισημαίνεται ότι το έλλειμμα απειλεί να υπονομεύσει τον πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης του 3% και ότι η χρηματοδότησή του επιφέρει την αλματώδη άνοδο του εξωτερικού χρέους, το οποίο έχει ήδη ξεπεράσει το 80% του ΑΕΠ, μακράν η χειρότερη επίδοση στην ευρωζώνη των 13.
Σύμφωνα με τη Εurobank, πρακτικά η χώρα χρεώνεται, δηλαδή πωλεί το μελλοντικό της κεφάλαιο, για να χρηματοδοτήσει μια κατανάλωση που ξεπερνά την παραγωγή της. «Η ελληνική κοινωνία δεν φαίνεται να έχει κατανοήσει πόσο επιτακτική ανάγκη είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Η συμμετοχή στην ΟΝΕ αφαίρεσε τις ανησυχίες για τη χρηματοδότηση του εξωτερικού χρέους και τις προειδοποιήσεις των υποτιμήσεων» σημειώνει η τράπεζα, προσθέτοντας ότι «η απώλεια της αυτονομίας στην άσκηση της Νομισματικής και Συναλλαγματικής πολιτικής καθιστά και τη διόρθωση της απόκλισης δυσχερέστερη, καθόσον η προσαρμογή μιας τιμής, αυτής του νομίσματος, πρέπει να αντικατασταθεί από προσαρμογή χιλιάδων τιμών, προϊόντων, υπηρεσιών και παραγωγικών συντελεστών».
Η Εurobank τονίζει ότι η οικονομική πολιτική έχει μπροστά της μια σημαντική πρόκληση. Συγκεκριμένα επισημαίνεται ότι το οικονομικό επιτελείο της εκάστοτε κυβέρνησης πρέπει να κινηθεί προς:
1. Την εξάλειψη της διαφοράς πληθωρισμού από τον μέσο όρο της ευρωζώνης με καταπολέμηση των ολιγοπωλιακών καταστάσεων και των ακαμψιών που εμποδίζουν την εκκαθάριση σε όλες τις αγορές.
2. Την αναδιάρθρωση της παραγωγής προς τους τομείς των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και τους τομείς υψηλής τεχνολογίας.
3. Το ενεργητικό management της εγχώριας ζήτησης για την αποφυγή εκρήξεων και πανικών και τη συγκράτηση της ροπής για εισαγωγές. 4. Τη μείωση της εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από το πετρέλαιο και μεταρρύθμιση του ενεργοβόρου μοντέλου ανάπτυξης.
5. Την εμπέδωση διατηρήσιμων ρυθμών πιστωτικής διαμεσολάβησης (στήριξη αυτορρύθμισης τραπεζών, νουνεχής εποπτεία του τραπεζικού συστήματος).
6. Τη συγκράτηση της αύξησης των εισοδημάτων σε ρυθμό που θα υπόκειται του αθροίσματος πληθωρισμού και αύξησης της παραγωγικότητας. 7. Τη διευκόλυνση παραγωγικών εγχώριων επενδύσεων σε αντικατάσταση των επενδύσεων σε κατοικίες. Πολιτική κινήτρων για προσέλκυση ξένων επενδύσεων εξαγωγικού προσανατολισμού και αποθάρρυνση ΑΞΕ εξυπηρέτησης της εγχώριας αγοράς.
