▅ «Στον αέρα» τα μέτρα ανακούφισης των πυροπαθών την ίδια ώρα που η αποκατάσταση του περιβάλλοντος έχει αφεθεί αποκλειστικά… στη φύση

▅ Η περυσινή τραγική εμπειρία δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς ώστε να υπάρξει ουσιαστική και αποτελεσματική πρόληψη παρόμοιων καταστροφών στο μέλλον

▅ Σύμφωνα με την Πυροσβεστική οι κυριότερες αιτίες πυρκαϊών δεν είναι οι εμπρησμοί αλλά οι χωματερές και το πεπαλαιωμένο δίκτυο της ΔΕΗ

Σ το ίδιο έργο θεατές θα βρεθούν οι κάτοικοι των πυρόπληκτων περιοχών στην περίπτωση που τους πλήξει μια παρόμοια με την περυσινή πύρινη λαίλαπα καθώς τα μέτρα πυροπροστασίας που έχουν ληφθεί είναι σχεδόν ανύπαρκτα, τα μέτρα ανακούφισης των πυροπαθών καρκινοβατούν και η αποκατάσταση του περιβάλλοντος έχει αφεθεί αποκλειστικά στην αυτενέργεια της φύσης. Αυτό προκύπτει από το «ημερολόγιο της φωτιάς» που συνέταξε ο Συνήγορος του Πολίτης κ. Γ. Καμίνης κατά την επίσκεψή του στην Εύβοια το διάστημα 3-5 Ιουλίου 2008, όπου είχε συναντήσεις με τους αρμόδιους φορείς της περιοχής στο πλαίσιο αυτεπάγγελτης έρευνας που διεξάγει η Αρχή.

Διαπίστωση του Συνηγόρου του Πολίτη, η οποία και καταρρίπτει τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης, είναι ότι η περυσινή τραγική εμπειρία δεν φαίνεται να έχει επαρκώς αξιοποιηθεί προκειμένου να ληφθούν ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη παρόμοιων καταστροφών στο μέλλον. Στο σχετικό πόρισμα που συνέταξε ο κ. Καμίνης και απεστάλη ήδη στους αρμοδίους υπουργούς διαπιστώνονται τα εξής: Πρώτον, δεν έχουν διανοιχθεί δασικοί δρόμοι και αντιπυρικές ζώνες και δεν έχουν κατασκευαστεί αντιπλημμυρικά έργα, καθώς δεν υπάρχει χρηματοδότηση των σχετικών μελετών. Δεύτερον, απαιτείται συντήρηση και αντικατάσταση του πεπαλαιωμένου δικτύου της ΔΕΗ, όπως και καθαρισμός από ξερά χόρτα κ.λπ. του χώρου γύρω από τους στύλους της ΔΕΗ. Τρίτον, απαιτούνται μέτρα φύλαξης και ασφαλείας (υδροφόρες κ.λπ.) των χωματερών, οι οποίες δυστυχώς συνεχίζουν να υφίστανται. Τέταρτον, δεν υπάρχει επάρκεια προσωπικού και μέσων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, μολονότι αυτή οφείλει να έχει σε ετοιμότητα οχήματα διάσπαρτα σε θέσεις«κλειδιά» σε κάθε δήμο. Πέμπτον, απαιτείται συντονισμός δράσης όλων των αρμοδίων φορέων, όπως και επαρκής χρηματοδότηση, προκειμένου να καταστεί δυνατή η υλοποίηση των μέτρων αποκατάστασης. Αρμόδιοι της Πυροσβεστικής αποσαφήνισαν στον κ. Καμίνη ότι οι κυριότερες αιτίες πυρκαϊών δεν είναι οι εμπρησμοί αλλά οι ΧΑΔΑ (Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων- χωματερές) και το πεπαλαιωμένο δίκτυο της ΔΕΗ (σπινθήρες- βραχυκυκλώματα πυλώνων, έλλειψη καθαρισμού γύρω από τους στύλους). Ως προς τους ΧΑΔΑ, για τους οποίους οι δήμοι επικαλέστηκαν ανεπάρκεια μέσων και προσωπικού, αναφέρθηκε ότι λειτουργούν χωρίς φύλαξη και πυρασφάλεια, με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται σχεδόν σε εβδομαδιαία βάση μικρής ή μεγάλης έκτασης πυρκαϊές. Το σχέδιο μείωσης των ΧΑΔΑ και αντικατάστασής τους από ΧΥΤΑ (Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων) ή ΧΥΤΥ (Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) δεν έχει προχωρήσει σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ ενδεικτικό είναι ότι στη Νότια Εύβοια δεν υπάρχει ΧΥΤΑ.

Στις συσκέψεις που είχε με τους αρμοδίους φορείς το κλιμάκιο της Αρχής που συνόδευε τον κ. Καμίνη διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχουν επαρκές δασικό οδικό δίκτυο και αντιπυρικές ζώνες (μη διάνοιξη αλλά και πλημμελής συντήρηση του ήδη υπάρχοντος δικτύου με αποτέλεσμα οι δασικοί δρόμοι να έχουν «κλείσει» από τη βλάστηση). Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας δήλωσε ότι κατά την πτήση με ελικόπτερο διαπίστωσε επανένωση των δασικών εκτάσεων καθώς οι αντιπυρικές ζώνες έχουν καλυφθεί από βλάστηση.

Οι σχετικές μελέτες της Διεύθυνσης Δασών (Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας) δεν έχουν προχωρήσει λόγω έλλειψης χρηματοδότησης από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Για τον ίδιο λόγο δεν έχουν γίνει αντιπλημμυρικά έργα στον νομό. Εχουν εκτελεστεί μόνο μικρής έκτασης αντιδιαβρωτικά έργα, τα οποία όμως έχουν περιορισμένο χρόνο ζωής και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστούν τα αντιπλημμυρικά.

Το ότι δεν σημειώθηκαν μεγάλες καταστροφές από πλημμυρικά φαινόμενα κατά τη διάρκεια του εφετινού χειμώνα οφείλεται αποκλειστικά στον περιορισμένο αριθμό βροχοπτώσεων. Είναι έκδηλη η ανησυχία των τοπικών κοινωνιών για την απουσία πυροσβεστικών οχημάτων μονίμως σταθμευμένων σε κομβικά σημεία κοντά στα χωριά, έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα άμεσης επέμβασης σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαϊάς. Χαρακτηριστική περίπτωση ο Μίστρος Δήμου Διρφύων, όπου τα οχήματα χρειάζονται μισή ώρα ως το χωριό και στη συνέχεια πολύ περισσότερο χρόνο για να εισέλθουν στο δάσος.

Ως προς τα μέτρα ενίσχυσης των πυροπαθών διαπιστώθηκε ότι οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ για το σύνολο των γεωκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων που επλήγησαν από τις πυρκαϊές φαίνεται να εκταμιεύονται με ικανοποιητικό ρυθμό, πλην όμως σε πολλές περιπτώσεις έχουν καταγραφεί, μέσα και από αναφορές που υπέβαλαν πυρόπληκτοι στον Συνήγορο, καθυστερήσεις και άλλες δυσλειτουργίες (απόρριψη αιτήσεων, κακή ενημέρωση ως προς τη διαδικασία και τις προθεσμίες).

Απρόσκοπτα και χωρίς να παρουσιαστούν προβλήματα ή παράπονα ολοκληρώθηκε μόνο η διαδικασία χορήγησης των ενισχύσεων των 3.000 ευρώ σε κάθε οικογένεια μονίμου κατοίκου πυρόπληκτης περιοχής, όπως και οι υπόλοιπες έκτακτες ενισχύσεις (επιδόματα ανεργίας ΟΑΕΔ, μηνιαία σύνταξη από τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης). Ενδεικτικά, όπως αναφέρθηκε από την προϊσταμένη του Κλάδου Μητρώου Συνταξιούχων και Πληρωμής Συντάξεων του ΟΓΑ για τον Νομό Ευβοίας, 6.276 συνταξιούχοι του οργανισμού έλαβαν την έκτακτη οικονομική ενίσχυση και το ύψος της δαπάνης ανήλθε σε 2.068.895,12 ευρώ.