Για «οικονομικό σοβινισμό» καταδικάστηκε η Ισπανία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Η Ισπανική Επιτροπή Ενέργειας είχε θέσει 19 όρους προκειμένου να εμποδίσει τη συμφωνία

Καταδικάστηκε χθες η Ισπανία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παραβίαση των κανόνων ελεύθερης διακίνησης του κεφαλαίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς εμπόδισε τη γερμανική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας Ε.Οn να εξαγοράσει τη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής ενέργειας της Ισπανίας, την Εndesa, το 2006. Το σκεπτικό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι ότι η επιβολή ειδικών εθνικών προϋποθέσεων στον χώρο της ενέργειας για εξαγορές παραβιάζει την κοινοτική νομοθεσία.

Η Ε.Οn, η μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου στη Γερμανία, είχε εξασφαλίσει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προσφορά 42,5 δισ. ευρώ για την εξαγορά της ισπανικής εταιρείας τον Φεβρουάριο του 2006, αλλά η Εθνική Επιτροπή Ενέργειας (CΝΕ) της Ισπανίας είχε θέσει ούτε λίγο ούτε πολύ 19 όρους προκειμένου να υλοποιηθεί η εξαγορά. Μεταξύ άλλων η CΝΕ ζητούσε να έχει δικαίωμα παρέμβασης στην εταιρεία, εάν διαπίστωνε ότι οι ισπανοί καταναλωτές δεν αντιμετωπίζονταν δίκαια στους λογαριασμούς τους, καθώς και το δικαίωμα του βέτο σε κάθε απόφαση της μελλοντικής Εndesa που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι θα ήταν αντίθετη με τα εθνικά συμφέροντα της Ισπανίας.

Ε ξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο Τσάρλι Μακ Κρίβι, επίτροπος εγχώριας αγοράς, είχε παραπέμψει τότε την Ισπανία για παραβίαση της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίου. Οι όροι που είχαν τεθεί από τη CΝΕ πήγαζαν από νομοθεσία που υιοθετήθηκε τότε, στις 24 Φεβρουαρίου του 2006, που καθόρισε τις δικαιοδοσίες της επιτροπής. Με βάση τις ρυθμίσεις της, η CΝΕ οφείλει να εγκρίνει την αγορά μετοχών όταν η συμμετοχή ξεπερνάει το 10% του «κοινωνικού κεφαλαίου»- ή και άλλου μεγέθους αν σημαίνει σημαντική επιρροή- επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό τομέα.

Ενας εκπρόσωπος της επιτροπής δήλωσε χθες ότι «ο επίτροπος Μακ Κρίβι καλωσορίζει την απόφαση του δικαστηρίου, που επιβεβαιώνει τη συνεπή θέση ότι τα ειδικά δικαιώματα δεν έχουν θέση στην εσωτερική αγορά».

Αντιθέτως, ο δεύτερος αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης και υπουργός Οικονομίας Πέδρο Σόλβες είπε ότι η κυβέρνηση θα προσφύγει ενάντια στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ζητώντας περαιτέρω διευκρινίσεις.

Ασχέτως από τη διαδικασία που είχε χρησιμοποιήσει η ισπανική κυβέρνηση, ο στόχος της ήταν σχετικά μάλλον διάφανος, όπως και των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες έχουν επιλέξει, αντί για τις διαδικασίες συνεργασίας ή των φιλικών εξαγορών, να εμποδίσουν την εξαγορά βασικών εθνικών τους εταιρειών εν ανάγκη ακόμα και με κίνδυνο κατατμήσεων. Η Ισπανία ευνοούσε, για παράδειγμα, αναδιάρθρωση του κλάδου μέσα στο εθνικό της πλαίσιο. Και όταν η Ε.Οn τελικά τον Απρίλιο του 2007 απέσυρε την προσφορά της, η Ισπανία επέβαλε το ίδιο σύστημα «προκαταρκτικής έγκρισης» για εξαγορά και σε νέα προσφορά, από την ιταλική Εnel, μαζί με την ισπανική Αcciona. Και απέναντι στη δεύτερη αυτή προσφορά, επίσης 42,5 δισ. ευρώ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε την Ισπανία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ζητώντας της να αποσύρει τους 19 όρους που εξακολουθούσε να θέτει η CΝΕ.

Η χθεσινή απόφαση συγκλίνει με την προηγούμενη απόφαση- του Μαΐου- του ίδιου δικαστηρίου, που ζητούσε την απόσυρση των εθνικών όρων. «Καθιστώντας την απόκτηση μετοχών στον ενεργειακό τομέα, και για ορισμένες εταιρείες, υπόλογη σε προηγούμενη έγκριση της Εθνικής Επιτροπής Ενέργειας, η Ισπανία παραβίασε την κοινοτική νομοθεσία» αποφάσισε το δικαστήριο τώρα, συμφωνώντας με την Επιτροπή. «Το σύστημα αυτό αποτελεί περιορισμό στην ελεύθερη διακίνηση του κεφαλαίου, καθώς αποτρέπει τους επενδυτές από άλλα κράτη-μέλη εκτός Ισπανίας- να αποκτήσουν μετοχές σε ισπανικές εταιρείες του ενεργειακού τομέα». Επιπλέον, σε σχέση με την επιχειρηματολογία της Ισπανίας, σύμφωνα με την οποία υπάρχει θέμα «δημοσίου συμφέροντος», το δικαστήριο έκρινε πως η αγορά μετοχών δεν μπορεί να θεωρηθεί «ως πραγματική και αρκετά σοβαρή απειλή που να απαιτεί εξασφάλιση της προσφοράς ενέργειας».

Η απόφαση πάντως που έχει υποχρεωτική μελλοντική ισχύ θέτει πράγματι ζήτημα διευκρινίσεων, όπως το ζητεί η ισπανική κυβέρνηση, ειδικότερα για το εύρος δικαιοδοσίας μιας εθνικής επιτροπής ενέργειας. Ο κ. Σόλβες θα ζητήσειείπε- να διευκρινιστεί «ποιο είναι το περιθώριο εθνικής δικαιοδοσίας» σε αυτές τις περιπτώσεις.