Αλλη μία φιλόδοξη ιδιωτική εταιρεία, η ελβετική Swiss Space Systems, προστέθηκε πρόσφατα στις ήδη δεκάδες που την τελευταία δεκαετία υπόσχονται ότι πολύ σύντομα ο καθένας θα μπορεί να συμμετάσχει σε υποτροχιακές πτήσεις, δηλαδή πτήσεις σε ύψος 100 χιλιομέτρων, να δει από τα όρια του Διαστήματος την καμπυλότητα της Γης, να βιώσει την έλλειψη βαρύτητας ή ακόμη και να μεταβεί από το Λονδίνο στο Χονγκ Κονγκ σε μόλις 90 λεπτά. Οι προπωλήσεις «εισιτηρίων για το άγνωστο», αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, έχουν ήδη ξεκινήσει και ο διεθνής Τύπος βρίθει από ενθουσιώδεις δημοσιεύσεις, όμως η πραγματοποίηση όλων αυτών των υποσχέσεων ολοένα αναβάλλεται και το ερώτημα παραμένει: Πρόκειται για «φούσκα» ή για πραγματική αγορά;

Το πρώτο εγχείρημα διαστημικού τουρισμού, το 2001, όταν επτά πολυεκατομμυριούχοι μπόρεσαν έπειτα από τρίμηνη εκπαίδευση να μεταβούν και να διανυκτερεύσουν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με το μάλλον τσουχτερό αντίτιμο των 30 εκατ. ευρώ, φαίνεται πως άνοιξε την όρεξη πολυάριθμων ιδιωτικών εταιρειών που φιλοδοξούν να παρέχουν σε ένα ευρύτερο κοινό μια πιο οικονομική και λιγότερο απαιτητική βόλτα στο Διάστημα, μέσω υποτροχιακών πτήσεων.

Η ιδέα μοιάζει απλή, αλλά όπως αποδεικνύουν τα συνεχώς μετατιθέμενα χρονοδιαγράμματα των διάφορων εταιρειών δεν ισχύει το ίδιο για την υλοποίησή της. Η πρώτη εταιρεία που προσπάθησε να πραγματοποιήσει τις «αστρονομικές» της φιλοδοξίες, η Virgin Galactic του εκκεντρικού κροίσου Ρίτσαρντ Μπράνσον, σκοπεύει να εκτοξεύσει ένα υβριδικό αεροσκάφος το οποίο στο απαιτούμενο ύψος θα απελευθερώνει την κάψουλα SpaceShipTwo, η οποία θα συνεχίζει την πτήση της ως το όριο των περίπου 100 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης, θα πλανάρει για λίγα λεπτά σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, θα εισέρχεται έπειτα με ελεύθερη πτώση στην ατμόσφαιρα, θα ανάβει τις μηχανές της και ύστερα από μια σπειροειδή πτήση θα προσγειώνεται ασφαλώς στο έδαφος. Συνολικά η πτήση θα διαρκεί λίγο παραπάνω απόμισή ώρα και ήδη περισσότερα από 550 άτομα έχουν καταβάλει το αντίτιμο των 155.000 ευρώ για να εξασφαλίσουν μια θέση.
Το μοτίβο είναι παρόμοιο και για το σκάφος Lynx της αμερικανικής εταιρείας XCOR, μόνο που στην περίπτωσή του δεν χρησιμοποιείται αεροσκάφος-μεταφορέας αλλά ένα και μόνο διαστημικό όχημα που απογειώνεται και προσγειώνεται οριζόντια σαν κανονικό αεροπλάνο, αφού πραγματοποιήσει την υποτροχιακή του πτήση. Αν και η διαδρομή είναι ίδια, το εισιτήριο εδώ είναι φθηνότερο: κοστίζει 74.000 ευρώ.
Πέραν της απλής περιφοράς επιβατών όμως στα όρια του Διαστήματος, επιστήμονες σε συνεργασία με αεροπορικές εταιρείες όπως η KLM σκοπεύουν να αξιοποιήσουν μελλοντικά αυτή την τεχνολογία για να πραγματοποιήσουν υποτροχιακές πτήσεις μεταξύ δύο διαφορετικών διαστημοδρομίων, μειώνοντας έτσι δραστικά τους χρόνους πτήσης για τη σύνδεση δύο διαφορετικών σημείων του ορίζοντα.
Πολλές εταιρείες υπόσχονται να κάνουν τις πρώτες εμπορικές υποτροχιακές πτήσεις τους με επιβάτες εντός του 2014, όμως τα τεχνικά προβλήματα και τα ζητήματα ασφαλείας έχουν ήδη προκαλέσει καθυστερήσεις. Οι δοκιμαστικές πτήσεις δεν παρουσιάζουν την επιθυμητή πρόοδο, ενώ η έκρηξη στο έδαφος ενός κινητήρα του SpaceShipTwo που κόστισε τη ζωή σε τρία άτομα το 2007, σε συνδυασμό με την έλλειψη ασφαλιστικού νομικού πλαισίου για αυτού του είδους τις πτήσεις, επιβάλλει ρυθμούς χελώνας.
Πρόσφατη μελέτη της αμερικανικής κυβέρνησης έδειξε ότιοι εμπορικές υποτροχιακές πτήσεις αναμένεται να αποφέρουν κέρδη ύψους 465 εκατ. ευρώ ως και 1,2 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου μόλις μιας δεκαετίας –αρκεί βεβαίως να ξεκινήσουν. Ως τότε οι εταιρείες συνεχίζουν πυρετωδώς την τεχνολογική τους κούρσα και το κοινό αναμένει να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους.
Δύο ειδικοί του Διαστήματος μιλούν στο «Βήμα»
Οι τροχιακές πτήσεις θα έχουν μεγαλύτερη επιτυχία

Δύο ειδικοί του Διαστήματος, ο ιδρυτής της εταιρείας αναλύσεων NewSpace Global Ρίτσαρντ Ντέιβιντ και ο καθηγητής Κλοντ Νικολιέ του Ελβετικού Διαστημικού Κέντρου, μιλούν στο «Βήμα».

Είναι πράγματι εφικτές οι πολυδιαφημισμένες αυτές πτήσεις;
Ρ. Ντ.: «Υπάρχουν αρκετές υποσχόμενες εταιρείες υποτροχιακών πτήσεων, όπως οι SpaceX, Virgin Galactic, XCOR και Swiss Space Systems, όλες όμως οι κορυφαίες εταιρείες αντιμετωπίζουν υψηλά αναπτυξιακά κόστη, ιδίως όσον αφορά τα συστήματα προώθησης. Για να δούμε πραγματική ανάπτυξη στον ιδιωτικό διαστημικό τομέα, πρέπει να αλλάξει ο τρόπος χρηματοδότησης: χρειάζονται περισσότεροι ιδιώτες χρηματοδότες και όχι απλώς ελάχιστοι μαικήνες. Αν και πολλές εταιρείες έχουν σημαντικά επιτεύγματα να επιδείξουν, είναι κρίσιμης σημασίας για εκείνες να γίνουν λειτουργικές μέσα στους επόμενους 18-24 μήνες».
Πιστεύετε ότι θα έχουν επιτυχία;
Κλ. Ν.: «Δεν πιστεύω στην αξία των εμπορικών υποτροχιακών πτήσεων για τουρίστες, ούτε και ότι απευθύνονται σε μεγάλη αγορά. Θα υπάρξει μια αγορά και για αυτές. Διαρκούν πολύ λίγο! Πιστεύω, αντιθέτως, ότι οι εμπορικές τροχιακές πτήσεις που θα έρθουν αργότερα, αν και ακριβότερες, θα έχουν μεγαλύτερη επιτυχία, διότι για να απολαύσει κανείς την υπέροχη αίσθηση της έλλειψης βαρύτητας και να δει ανατολές και ηλιοβασιλέματα και τη γρήγορη κίνηση των φώτων των πόλεων κάτω από τα πόδια του και την πλειάδα των αστεριών πάνω από το κεφάλι του απαιτούνται τουλάχιστον μερικές ώρες ή, καλύτερα, ημέρες ή και εβδομάδες!».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ