Νεϊμάρ: «Η ζωή είναι παιχνίδι»

Οι Βραζιλιάνοι αγαπούν μια καλή ιστορία, ακόμη και αν είναι λίγο τραβηγμένη. Την αγαπούν ίσως όσο λατρεύουν τον χορό και το ποδόσφαιρο. Μάλλον γι’ αυτό η επίσημη περιγραφή είναι τόσο γλαφυρή, σχεδόν κινηματογραφική: Ενα πρωινό του 1894, ένα πλοίο έφτασε στο λιμάνι Σάντος από την Ευρώπη. Από την ανεμοδαρμένη σκάλα κατέβηκε ο γιος του Τζον Μίλερ, του σκωτσέζου μηχανικού των σιδηροδρόμων που είχε μεταναστεύσει στη Βραζιλία για να επιβλέψει την κατασκευή της γραμμής η οποία θα συνέδεε το Σάντος με τις φυτείες στην ενδοχώρα του Σάο Πάολο. Ο γιος του Τσαρλς σπούδαζε οικότροφος στην Αγγλία και επέστρεφε στη νέα πατρίδα του πατέρα του. Κατεβαίνοντας από το πλοίο, ανέμελος, νέος και κάπως αχαΐρευτος, είχε δύο σφαιρικές αποσκευές στον ώμο του. «Τι είναι αυτά;» τον ρώτησε ο αυστηρός πατέρας. «Το πτυχίο μου» του απάντησε.

Ηταν οι δύο πρώτες κιτρινόμαυρες μπάλες ποδοσφαίρου που εμφανίστηκαν ποτέ στη Βραζιλία –θα ακολουθούσαν εκατομμύρια τέτοιες. Ο γιος Μίλερ, αντί για τις σπουδές, είχε διακριθεί ως αριστερό εξτρέμ στην Αγγλία, παίζοντας με την ομάδα που ήταν ο προπομπός της σημερινής Σαουθάμπτον. Ο πατέρας ενοχλήθηκε. Η Ιστορία δικαίωσε τον γιο.

Ακόμη και αν είχε παιχτεί ποδόσφαιρο ξανά στη Βραζιλία με μια πρωτόγονη γονιδιακή μορφή, ο Μίλερ είναι ο πρώτος άνθρωπος που έφερε τον εξοπλισμό του soccer στη Βραζιλία. Οι Βραζιλιάνοι δεν ξεχνούν. Το όνομα του άσωτου υιού κοσμεί μια πλατεία στο Σάο Πάολο, την Praça Charles Miller. Το όνομά του έχει επίσης την τιμή να περιγράφει μία από τις πιο διάσημες ντρίμπλες του κόσμου, τη «σαλέιρα» (από παραφθορά του Σάρλες/Τσαρλς). Η κληρονομιά του δικαιολογεί τις τιμές.

Ηταν περίεργες εποχές. Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1889, η Βραζιλία είχε μόλις ανακηρυχθεί δημοκρατία. Ηταν μια χώρα που αναζητούσε ακόμη την ταυτότητά της. Καθώς το άθλημα διαδιδόταν ταχύτατα, οι κάτοικοι των πόλεων που δεν είχαν κοινά εθνικά σύμβολα βρήκαν ένα κοινό βίωμα. Οι πολιτικοί διέβλεψαν την ευκαιρία και προώθησαν το λαϊκό άθλημα ως μια ευκαιρία δημιουργίας ταυτότητας και εθνικής υπερηφάνειας. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβε το ταλέντο.

Ο Νεϊμάρ στον πιο πρόσφατο πανηγυρισμό του, στις 22 Μαΐου 2016, στον νικηφόρο για την Μπαρτσελόνα τελικό Κυπέλλου Ισπανίας κόντρα στη Σεβίλλη. Τη σεζόν 2015-16, σε 49 συμμετοχές πέτυχε 31 γκολ.

Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1933 –τη χρονιά που θεσπίστηκε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο -, ο βραζιλιάνος ιστορικός και ανθρωπολόγος Ζιλμπέρτο Φρέιρε εξέδωσε το βιβλίο του «The Masters and the Slaves», ένα επαναστατικό έργο για τη μελέτη των φυλών και των πολιτισμών στη Βραζιλία, γραμμένο σε προσωπικό ύφος. Κάπου εκεί, ανατρέποντας τις φυλετικές προκαταλήψεις αιώνων, δεν μπορούσε να μην ασχοληθεί και με το ποδόσφαιρο: «Οι Βραζιλιάνοι παίζουν ποδόσφαιρο σαν να χορεύουν. Αυτό μάλλον προκύπτει ένεκα της επιρροής των Βραζιλιάνων εκείνων που στο αίμα τους ή στην πολιτισμική τους προέλευση υπερισχύει η Αφρική. Διότι οι Βραζιλιάνοι αυτοί τείνουν να αναγάγουν τα πάντα στον χορό, ανεξαρτήτως του αν πρόκειται για δουλειά ή για παιχνίδι».

Ginga. H λέξη είναι ρυθμική, προφέρεται κοφτά και περιγράφει κάτι που θέλει εικόνα για να εξηγηθεί: είναι ο χορευτικός, καμαρωτός, περήφανος και απολαυστικός τρόπος με τον οποίο περπατούν ορισμένοι άνθρωποι. Η λέξη χρησιμοποιείται στην Capoeira, την πολεμική τέχνη που συνδυάζει χορό και μάχη, την πολεμική τέχνη που οι σκλάβοι μεταμφίεσαν σε χορό για να ξεγελούν τον αφέντη τους. Δεν είναι ακριβώς χορός, είναι μια αδιάκοπη κίνηση με ρυθμό που επιτρέπει στον χορευτή-μαχητή να συγχρονίζει το σώμα του, να κινείται παράλληλα με τον αντίπαλο και να χτυπάει εκεί που δεν το περιμένεις.

Το κυριότερο: είναι μια απολαυστική εικόνα. Ο Νεϊμάρ ντα Σίλβα Σάντος Jr. έτσι περπατά. Ετσι ξεκίνησε να περπατά στο Mogi das Cruzes του Σάο Πάολο όπου γεννήθηκε, κοντά στο μέρος όπου ήρθε η πρώτη μπάλα ποδοσφαίρου στη χώρα, που υιοθέτησε, εξέλιξε και λάτρεψε το άθλημα. Ηταν ο γιος του Νεϊμάρ Σάντος Sr. και της Ναντίν ντα Σίλβα. Από τη μητέρα του πήρε αγάπη, ανατροφή και τον σεβασμό στη μητριαρχική βραζιλιάνικη οικογένεια. Από τον πρώην ποδοσφαιριστή πατέρα του πήρε το όνομά του, τα ποδοσφαιρικά γονίδια και την καθοδήγηση. «Πρόσφατα βλέπαμε ένα παιχνίδι από τις ημέρες που έπαιζε ποδόσφαιρο» θυμόταν ο Νεϊμάρ: «Οταν έβαζε γκολ πανηγύριζε μανιασμένα και στο τέλος χόρευε. Μάλλον από εκεί έχω επηρεαστεί».

Κάπως έτσι, χορευτικά, αλλά και αποφασισμένα, περπατούσε πριν από δύο χρόνια σε ένα από τα χιλιάδες διαφημιστικά που συνόδευαν το Μουντιάλ της Βραζιλίας. Η κάμερα πετούσε πάνω από τις φαβέλες του Σάο Πάολο, έδειχνε πιτσιρίκια να φτιάχνουν αγχωμένα τις κεραίες των τηλεοράσεών τους, μεσήλικους να προσεύχονται σε αυτοσχέδια ιερά με ποδοσφαιριστές, γυναίκες να φιλούν τα φυλαχτά τους, περιέγραφε με εικόνες όλη την αδημονία μιας χώρας όπως η Βραζιλία πριν από το Μουντιάλ.

Η φωνή του πατέρα του ακουγόταν από μακριά. «Είσαι ευτυχισμένος;» ρωτούσε τον πιτσιρικά που μέσα στο γήπεδο δεν μοιάζει τόσο πιτσιρικάς. «Μια χαρά είμαι» απαντούσε. Ακολουθούσαν οι συμβουλές: «Ακου» του έλεγε ο πατέρας καθώς η μουσική ανέβαινε δραματικά. «Τρέχα. Τρέχα σαν να είναι η τελευταία ημέρα της ζωής σου. Τρέχα σαν ένας τρελός που κυνηγά την ευτυχία. Τρέχα για την οικογένειά σου, για τους φίλους. Τρέχα και μη σταματάς, για όλους μας».

Και έτρεξε. Στο Μουντιάλ της Βραζιλίας ο Νεϊμάρ διέψευσε όσους τον θεωρούσαν πολύ μικρό για να κρατήσει μια ποδοσφαιρική χώρα όπως η Βραζιλία στις πλάτες του. Δεν έφτασε μέχρι το τέλος. Ηταν ο ηγέτης που αποστόμωσε ακόμη και τους (πολλούς) αμφισβητίες του, τραυματίστηκε κόντρα στην Κολομβία, έλειψε από το παιχνίδι κόντρα στη Γερμανία στο οποίο η Βραζιλία κατέρρευσε και έδωσε ραντεβού για την κατάκτηση σε ένα από τα επόμενα τουρνουά.

Μικρός θαύμαζε τον συντοπίτη του Ρομάριο, τώρα οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί: «Ακόμη κι αν είναι ακόμη νέος, ο Νεϊμάρ δείχνει να γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει για τον κόσμο του ποδοσφαίρου γενικά και για τη Βραζιλία ειδικά. Νομίζω πως στο μέλλον θα ξεπεράσει και εμένα και τον Πελέ. Είναι η σειρά του» είπε πρόσφατα ο Ρομάριο. Ο τίτλος «ο νέος Πελέ» πλανιέται πάνω από το κεφάλι του, αλλά δεν θα είναι ο πρώτος που θα βρεθεί αντιμέτωπος με αυτό.

Φωτογραφία: Luis Vidales/Red Bull Content Pool

Ολα αυτά θα φανούν στο μέλλον. Στο παρόν, ο Νεϊμάρ, που έχει αναδειχθεί ο πιο «εμπορικός παίκτης ποδοσφαίρου», πάνω από τον Μέσι, πάνω από τον Κριστιάνο Ρονάλντο, έχει άλλες δουλειές. Ως πιστός χριστιανός, δηλώνει πως «η ζωή βγάζει νόημα μόνο όταν το ιδανικό σου είναι ο Χριστός», αποδίδει το 10% του τεράστιου εισοδήματός του στην Εκκλησία και θαυμάζει τον συμπατριώτη του και επίσης πιστό Κακά. Κάθε χρόνο οργανώνει δεκάδες φιλανθρωπικά παιχνίδια, ενώ στη Βραζιλία η δημοφιλία του έχει εκτιναχθεί με την ίδρυση του «Instituto Projeto Neymar Jr.» στην Πράια Γκράντε, εκεί από όπου ξεκίνησε να γράφεται η ιστορία του κεφαλαίου «Νεϊμάρ». Εφέτος εκεί θα διεξαχθεί ο τελικός του Neymar Jr’s Five, του πρωτότυπου τουρνουά 5χ5 που ο ίδιος εμπνεύστηκε και διοργανώνεται για πρώτη φορά σε 44 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Τι είναι το Projeto Neymar; Ουσιαστικά ο άσος της Μπαρτσελόνα δίνει την ευκαιρία σε χιλιάδες νέους ποδοσφαιριστές να βρεθούν στο προσκήνιο: «Είναι ένα διασκεδαστικό, γρήγορο παιχνίδι τεχνικής» λέει ο ίδιος, ο οποίος μεγάλωσε παίζοντας 5χ5 στη γειτονιά του. «Είναι το είδος του ποδοσφαίρου που πάντα μου άρεσε να παίζω και αυτή τη φορά θα παίξουμε με μια πρωτότυπη διαφοροποίηση: οι ομάδες των πέντε παικτών θα χάνουν έναν παίκτη κάθε φορά που θα δέχονται γκολ, μέχρι να βγουν όλοι οι παίκτες, διαφορετικά το παιχνίδι θα τελειώνει στο δεκάλεπτο. Αυτό θα το κάνει ακόμη πιο συναρπαστικό».

Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται 12 προκριματικοί σε 9 πόλεις, με τις 22 πρώτες ομάδες που εγγράφονται online σε κάθε προκριματικό να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή τους. Το τουρνουά θα κορυφωθεί με τις καλύτερες ομάδες από κάθε προκριματικό να τα δίνουν όλα στον τελικό της Αθήνας στις 11 Ιουνίου.

Η νικήτρια ομάδα θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον Παγκόσμιο Τελικό στις 9 Ιουλίου στο «Instituto Projeto Neymar Jr.». Οι μεγάλοι νικητές του Παγκόσμιου Τελικού θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα τον Neymar Jr. παρακολουθώντας τον σε έναν αγώνα της Μπαρτσελόνα στο Καμπ Νου την επόμενη αγωνιστική σεζόν.

Για τον Νεϊμάρ τίποτα δεν είναι τυχαίο. «Δεν ήμουν ποτέ δυστυχισμένος» λέει συχνά. «Κάποτε έλεγα στη μητέρα μου «Oταν γίνω πλούσιος θα σου αγοράσω ένα εργοστάσιο μπισκότων». Μπορεί να μην είχαμε χρήματα, αλλά είχαμε φαντασία και γελούσαμε». Δεν το αγόρασε, αλλά δεν το χρειάζεται πια. «Είμαι χαρούμενος όταν παίζω ποδόσφαιρο. Είμαι ο Νεϊμάρ, παίζω για τη Βραζιλία, για την Μπαρτσελόνα, ξέρω τι πρέπει να κάνω, ξέρω την πίεση. Στο σπίτι είμαι απλά ο Ζουνίνιο, γίνομαι ένας άλλος άνθρωπος». Το γράφει και ένα από τα πολλά τατουάζ που έχει στο σώμα του: «Η ζωή είναι ένα αστείο».

Το πιστεύεις στα αλήθεια; Είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσεις την πίεση με το να διαβάζεις κάθε μέρα πως η ζωή είναι ένα αστείο; «Η πίεση είναι μέρος του επαγγέλματος που διάλεξα, επομένως έχω την υποχρέωση να την αντιμετωπίζω όσο καλύτερα γίνεται. Ομως η πίεση είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό από την αδικία ή τα ψέματα, που είναι ακόμη δυσκολότερο να τα αντιμετωπίσει κανείς… Θα ζω με την πίεση σε όλη μου την καριέρα, το ξέρω. Είναι, όμως, κουραστικό να διαβάζω και να ακούω από κάποιους ανοησίες, κάποιες φορές για πράγματα που δεν γνωρίζουν και που αφορούν εμένα και την οικογένειά μου. Προσπαθώ να ξεπεράσω την πίεση δουλεύοντας ακόμη περισσότερο, βάζοντας τα δυνατά μου να εξελιχθώ ως επαγγελματίας. Και αναζητώ καταφύγιο από τις αδικίες και τα ψέματα στην οικογένειά μου και στους φίλους μου. Κοντά τους βρίσκω γαλήνη, αγάπη και φροντίδα. Οσο για το τατουάζ, φυσικά και η ζωή είναι κάτι το πολύ σοβαρό, το σπουδαιότερο δώρο του Θεού. Πρέπει, όμως, πάντα να τα αντιμετωπίζουμε όλα με καλή διάθεση!».

Κοιτάζοντας το μέλλον σου με την Εθνική Ομάδα της Βραζιλίας, νομίζεις ότι μπορείτε να κερδίσετε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 στη Ρωσία; «Η θέληση υπάρχει! Ομως, προτού σκεφτούμε το Κύπελλο, έχουμε τα προκριματικά της Νότιας Αμερικής, που είναι τα πιο δύσκολα στον κόσμο!».

Ποιο είναι το μεγαλύτερο όνειρό σου στον αθλητισμό; Και ποιος είναι ο στόχος σου στη ζωή έξω από το ποδόσφαιρο; «Το όνειρό μου στον αθλητισμό είναι να κερδίσω ένα Παγκόσμιο Κύπελλο! Εξω από το γήπεδο, ο στόχος μου τώρα είναι να συμβάλω στην ανάπτυξη του Ιδρύματος Neymar Jr. στην Πράια Γκράντε, τη γειτονιά που μεγάλωσα στο Σάο Πάολο, ένα ίδρυμα που σήμερα παρέχει βοήθεια σε περισσότερες από 2.400 οικογένειες που το έχουν ανάγκη».

Τι θα συμβούλευες έναν νεαρό αθλητή που αρχίζει τώρα την καριέρα του; Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας σου; «Υπάρχει μυστικό για την επιτυχία: ΔΟΥΛΕΙΑ! Τίποτα στη ζωή δεν έρχεται εύκολα, χρειάζεται πολλή δουλειά και αφοσίωση, όχι μόνο στον αθλητισμό, αλλά σε κάθε επάγγελμα, από το πιο απλό μέχρι το πιο καλοπληρωμένο. Πρέπει να είναι κανείς εργατικός και να δείχνει προσοχή σε ό,τι κι αν κάνει».

Γιατί το τουρνουά σου 5χ5, το Neymar Jr’s Five, είναι τόσο σημαντικό για εσένα; «Το τουρνουά 5χ5 Neymar Jr’s Five συνδυάζει τα τρία πράγματα που αγαπώ περισσότερο στη ζωή: ποδόσφαιρο, φίλους και το Ιδρυμα Neymar Jr. Γι’ αυτό μου αρέσει τόσο αυτή η δράση!».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 29 Μαΐου 2016