Μια πολύ σημαντική ανακάλυψη έκαναν αστρονόμοι στη Ρωσία. Τα τελευταία χρόνια τα διαστημικά τηλεσκόπια και τα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια επιτρέπουν στους επιστήμονες να δουν άστρα τα οποία διάφορα κοσμικά φαινόμενα απομακρύνουν από τη θέση όπου βρίσκονται και κυριολεκτικά τα εκτοξεύουν έξω από τον γαλαξία τους. Αυτά τα άστρα έχουν ονομαστεί «άστρα δραπέτες». Για πρώτη φορά εντοπίζονται και γαλαξίες δραπέτες.

Η ανακάλυψη

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μόσχας έκαναν την ανακάλυψη μελετώντας δεδομένα του Sloan Digital Sky Survey, μιας ευρείας ερευνητικής προσπάθειας για την ψηφιακή χαρτογράφηση του ουρανού, και του διαστημικού παρατηρητηρίου GALEX. Οι ερευνητές εντόπισαν 11 γαλαξίες που έχουν απομακρυνθεί από το γαλαξιακό σμήνος στο οποίο ανήκαν και κινούνται στο διαγαλαξιακό κενό του Διαστήματος. «Αυτοί οι γαλαξίες είναι αντιμέτωποι με ένα μοναχικό μέλλον, εξόριστοι από τα γαλαξιακά σμήνη στα οποία βρίσκονταν» αναφέρει ο Ιγκόρ Τσιλινγκάριαν, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που δημοσιεύει την ανακάλυψή της στην επιθεώρηση «Science».

Ο μηχανισμός «αποβολής»

Οι ερευνητές θέλησαν να εντοπίσουν καινούργια, άγνωστα σε εμάς, μέλη μιας σπάνιας κατηγορίας γαλαξιών που έχουν λάβει την ονομασία «συμπυκνωμένοι ελλειπτικοί». Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια κοσμική δομή που περιέχει διάφορα σμήνη άστρων αλλά έχει μικρή έκταση – συνήθως μερικών εκατοντάδων ετών φωτός. Ο γαλαξίας μας που είναι από τους μεσαίου μεγέθους γαλαξίες έχει έκταση 100 χιλιάδων ετών φωτός. Μέχρι σήμερα είχαν εντοπιστεί μόλις 30 συμπυκνωμένοι γαλαξίες. Οι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν περίπου 200 νέους τέτοιους γαλαξίες και έκπληκτοι ανακάλυψαν ότι 11 από αυτούς είναι… δραπέτες. Κατάφεραν μάλιστα να ανακαλύψουν τον μηχανισμό που απομακρύνει έναν τέτοιο γαλαξία από το σμήνος του.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, κάποιες φορές ένας συμπυκνωμένος ελλειπτικός γαλαξίας έρχεται κοντά με έναν μεγαλύτερο ο οποίος αρχίζει να του αποσπά την ύλη και τα άστρα. Οταν ένας τρίτος γαλαξίας πλησιάζει το γαλαξιακό ζεύγος προκαλούνται μια σειρά από κοσμικά φαινόμενα που έχουν ως αποτέλεσμα ο ελλειπτικός γαλαξίας να ξεφύγει από τα «σαγόνια» του μεγαλύτερου γαλαξία και να αρχίσει να τρέχει με ταχύτητα έξω από το σμήνος. Ο γαλαξίας «εισβολέας» στη συνέχεια τιμωρείται από τον μεγάλο γαλαξία αφού υποχρεώνεται να συγχωνευθεί μαζί του.

Στην πρώτη εικόνα (από αριστερά) ένας σπειροειδής γαλαξίας πλησιάζει προς το κέντρο του σμήνους του όπου βρίσκεται ένας πολύ μεγάλος γαλαξίας ο οποίος «τρώει» έναν συμπυκνωμένο ελλειπτικό. Στη δεύτερη εικόνα καθώς ο σπειροειδής γαλαξίας πλησιάζει προς το γαλαξιακό ζευγάρι φαίνεται ότι αρχίζει να χάνει ύλη. Στην τρίτη εικόνα ο σπειροειδής γαλαξίας έχει εξαφανιστεί αφού τον έχει απορροφήσει ο μεγάλος γαλαξίας ενώ ο συμπυκνωμένος γαλαξίας έχει απελευθερωθεί και αρχίζει να εγκαταλείπει το σμήνος. Credit: (ESA/Hubble. Artwork by Andrey Zolotov)