Η Ευρωπαϊκή Ενωση για ακόμη μια φορά μπροστά στο «πρόβλημα Τουρκία»

Εκτός από την κριτική που ασκήθηκε στην υπογραφή της συμφωνίας από διεθνείς παράγοντες και οργανισμούς, οι ίδιες οι δημοκρατικές δυνάμεις της κουρδικής και τουρκικής αντιπολίτευσης που αγωνίζονται για τερματισμό του πολέμου και διάλογο, την αντιμετώπισαν με απογοήτευση και σκεπτικισμό.

Εκτιμούν πως αυτή η συμφωνία παρέχει νομιμοποίηση στο καθεστώς της Άγκυρας το οποίο πλέον εξάγει τρομοκρατία, το «ξεπλένει» διεθνώς και το επιτρέπει απερίσπαστο να συνεχίσει την εσωτερική καταστολή κατά αντιφρονούντων και τον πόλεμο κατά των Κούρδων του ΡΚΚ, εξασφαλίζοντας την σιωπή της Δύσης με αμφιλεγόμενα μάλιστα ανταλλάγματα όσον αφορά το προσφυγικό.

Αυτή η κριτική, αν και είναι τεράστιας σημασίας, δυστυχώς δεν απασχόλησε ιδιαίτερα την δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Οι απόψεις των αντιπολιτευόμενων δημοκρατικών δυνάμεων όπως εκφράστηκαν από δηλώσεις και σχολιασμούς ηγετικών στελεχών του HDP, διανοουμένων, πανεπιστημιακών και δημοσιογράφων, διαφόρων κοινωνικών και άλλων οργανώσεων που απομακρύνθηκαν από το ΑΚΡ, αλλά και αυτού ακόμα του ρεπουμπλικανικού CHP, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από τους ηγέτες των ευρωπαϊκών θεσμών και ιδιαίτερα από την Γερμανία, μιας και αυτή η χώρα φαίνεται να πρωταγωνιστεί στις διαπραγματεύσεις με το καθεστώς της Άγκυρας, θεωρώντας πως θα ωφεληθεί από την εν λόγω συμφωνία. Είναι όμως έτσι;

Τον προηγούμενο μήνα, σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών της τουρκικής ακτοφυλακής, μεταξύ των προσφύγων που επιχείρησαν να περάσουν με βάρκες στην Ελλάδα, εντοπίσθηκαν και Κούρδοι πρόσφυγες από τις εμπόλεμες νοτιοανατολικές επαρχίες της χώρας. Σε περίπτωση άρσης της βίζας για τους υπηκόους Τουρκίας θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως εκατοντάδες χιλιάδες Κούρδοι της Τουρκίας αλλά και πολλές χιλιάδες αντιφρονούντες θα ταξιδέψουν στην Ε.Ε και θα ζητήσουν πολιτικό άσυλο, ειδικά σε χώρες όπως η Γερμανία, Γαλλία, Σουηδία, Ολλανδία, Ισπανία και Βέλγιο όπου διαβιούν χιλιάδες συγγενείς τους μετανάστες. Επομένως η συμφωνία αυτή, αν εφαρμοστεί, θα έχει το παράδοξο αποτέλεσμα να μειώσει πιθανόν τις ροές Σύριων και Αφγανών και να αυξήσει κατακόρυφα τις νόμμιμες πλέον ροές Κούρδων και Τούρκων αντιφρονούντων. Αν η ένοπλη διαμάχη μεταξύ τουρκικού στρατού και του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (ΡΚΚ) εξαπλωθεί και σε άλλες περιοχές της χώρας, τότε οπωσδήποτε θα υπάρξει τεράστιο κύμα φυγής προς την Ευρώπη. Επιπλέον τα αεροπορικά εισιτήρια, ειδικά των τουρκικών αεροπορικών γραμμών, είναι εξαιρετικά φθηνά και επομένως προσιτά σε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες. Επίσης δεν θα ήταν ρεαλιστικό να αναμένει κανείς ότι όσοι ταξιδέψουν για την Ε.Ε θα επιστρέψουν στην χώρα τους μετά την πάροδο 90 ημερών. Όλοι αυτοί θα παραμείνουν και θα ζητήσουν άσυλο. Συνειδητοποιεί η Ε.Ε ότι κινδυνεύει να εισάγει το τουρκικό πρόβλημα μέσα στην επικράτειά της; Έχουν υπολογισθεί οι ανθρωπιστικές, πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές, νομικές αλλά και γεωπολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης από την Γερμανική κυβέρνηση και τους υπόλοιπους στην Ε.Ε;

Σύμφωνα με στοιχεία του τουρκικού υπουργείου δικαιοσύνης, 1800 είναι μόνο οι υποθέσεις που αναμένουν να εκδικαστούν και που αφορούν στο αδίκημα της προσβολής του προσώπου του προέδρου Ερντογάν, ενώ είναι περισσότεροι από 350.000 οι πολίτες που έχουν εκτοπιστεί τις τελευταίες εβδομάδες από τις νοτιοανατολικές κουρδικές επαρχίες λόγω του πολέμου. Επιπλέον, σύμφωνα με σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Ασφαλείας και Αναπτυξιακής Πολιτικής που εδρεύει στη Στοκχόλμη, εκτιμάται ότι περίπου μισό εκατομμύριο Κούρδοι τουρκικής υπηκοότητας θα αναζητήσουν άσυλο στην Ε.Ε σε περίπτωση άρσης της βίζας. Τις άκρως αρνητικές συνέπειες για την Ε.Ε μιας τέτοιας πολύ πιθανής εξέλιξης μπορούμε λίγο πολύ να τις κατανοήσουμε όλοι εδώ στην Ελλάδα. Αυτό που δεν έχουμε συζητήσει είναι τα οφέλη και οι επιδιώξεις τις ισλαμο-κεμαλικής συμμαχίας στην Τουρκία.

Τι κερδίζει επομένως η Άγκυρα από την άρση της βίζας και γιατί επιμένει τόσο πολύ σε αυτό το θέμα διατηρώντας το τόσο ψηλά στην ατζέντα, αυτήν ειδικά την περίοδο; Μήπως γιατί πιστεύει ότι οι Τούρκοι πολίτες επιθυμούν να πάνε διακοπές στην Ευρώπη για να ξεχάσουν την βία που ξέσπασε στην πατρίδα τους; Προφανώς και όχι. Η άρση της βίζας θα προσφέρει δύο πολύ σημαντικά, στρατηγικής σημασίας δώρα στο διαρκώς παραπέον ισλαμο-εθνικιστικό καθεστώς του AKP και στους συμμάχους του. Πρώτον, θα ξεφορτωθεί ένα σημαντικό τμήμα του κουρδικού, του αλεβιτικού αλλά και του σουνιτικού τουρκικού πληθυσμού που παραμένει πολιτικά δραστήριο και αντιπολιτεύεται την κυβέρνηση του ΑΚΡ. Το κλίμα πανικού, εκφοβισμού και τρομοκρατίας που κυριαρχεί επηρεάζει όλο και μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας. Είναι χιλιάδες οι αναφορές από πολίτες οι οποίοι δηλώνουν πως επιθυμούν να εγκαταλείψουν την χώρα λόγω καθεστώτος και πιθανότητας εξάπλωσης του πολέμου. Δεύτερον, η άρση της βίζας και το τεράστιο κύμα φυγής που θα δρομολογήσει θα αποδιαρθρώσει την κοινωνική βάση και θα υπονομεύσει καίρια την εκλογική υποστήριξη του HDP, του μοναδικού αληθινά δημοκρατικού κόμματος της αντιπολίτευσης αλλά και δευτερευόντως του αμφιλεγόμενου συντηρητικού Κεμαλικού CHP που υποστηρίζεται από σημαντικά τμήματα των δυτικόφιλων Αλεβιτών. Αυτό θα έχει πιθανότατα ως αποτέλεσμα το HDP να μην καταφέρει να μπει στην βουλή στις επόμενες εκλογές, αν και όταν πραγματοποιηθούν, να αποδυναμωθεί περαιτέρω το CHP και να ενισχυθεί έτσι κάθετα η φιλοστρατιωτική πτέρυγα του σουνιτικού ΑΚΡ και ο ίδιος ο Ερντογάν, μαζί βέβαια με το ναζιστικών προδιαγραφών κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Αυτό σημαίνει ότι αν η Ευρώπη άρει την βίζα μέχρι τον Ιούνιο, όπως διακαώς επιθυμεί το καθεστώς της Άγκυρας, τότε θα υπονομεύσει τα κινήματα και τις φωνές που διεκδικούν ειρήνη και εκδημοκρατισμό και θα ενισχύσει το μιλιταριστικό και διεφθαρμένο τουρκο-σουνιτικό «soft» θεοκρατικό καθεστώς της Τουρκίας, ενώ θα αναγκαστεί να κρατήσει στην επικράτειά της όσους η Άγκυρα θεωρεί πολιτικά επικίνδυνους και ανεπιθύμητους. Θα πρόκειται για μια νέας μορφής «ανταλλαγή πληθυσμών» από την οποία o μόνος πολιτικά κερδισμένος θα είναι το σουνιτικό-εθνικιστικό μπλοκ και ο στρατός της Τουρκίας. Άλλωστε για αυτούς είναι προτιμότερο οι αντιφρονούντες να ζουν ως περιθωριακοί πρόσφυγες και μετανάστες στην Ευρώπη ασχολούμενοι με την επιβίωσή τους παρά να διαμαρτύρονται στους δρόμους της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης ή να βγαίνουν στο βουνό για να ενισχύσουν την δράση του ΡΚΚ εναντίον του καθεστώτος…

Ωστόσο η άτυπη «ανταλλαγή πληθυσμών» δεν εξαντλείται μόνο στην άμεση βίαιη προσφυγοποίηση και στην έμμεση εκδίωξη Κούρδων και αντιφρονούντων μέσω άρσης της βίζας, αλλά αφορά και στην διαχείριση των εκατομμυρίων προσφύγων σουνιτών της Συρίας που τα τελευταία πέντε περίπου χρόνια ζουν στην Τουρκία. Αυτός ο πληθυσμός θεωρείται από τους κρατικούς μηχανισμούς ως εύκολα αφομοιώσιμος λόγω θρησκευτικής ταύτισης. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά ρεπορτάζ της πλήρως ελεγχόμενης τουρκικής τηλεόρασης και του τύπου κάνουν εκτενείς αναφορές στην εκπαίδευση των προσφυγόπουλων από την Συρία σε τουρκικά σχολεία και την σταδιακή αφομοίωσή τους, προετοιμάζοντας ανάλογα την κοινή γνώμη. Επιπλέον πληθαίνουν οι αναφορές για δημιουργία νέων προσφυγικών οικισμών με σουνίτες, οι περισσότεροι εκ των οποίων υπήρξαν υποστηρικτές του ΙΣΙΣ, δίπλα σε κοινότητες αλεβιτών στις κεντρικές και νοτιοανατολικές επαρχίες όπου πλειοψηφεί ο κουρδικός πληθυσμός. Εκτιμάται πως η κυβέρνηση του ΑΚΡ, έχοντας αποτύχει να αλλοιώσει την κουρδική πλειοψηφία εντός της βόρειας Συρίας και να υπονομεύσει την πολιτική της αυτονομία μέσω της δημιουργίας μιας υποτιθέμενης ασφαλούς ουδέτερης ζώνης, προχωράει στο plan B, πραγματοποιώντας δημογραφική αλλοίωση των δικών της κουρδικών και αλεβιτικών επαρχιών με την εγκατάσταση και απορρόφηση σχεδόν τριών εκατομμυρίων σουνιτών προσφύγων. Και όλα αυτά με την οικονομική βοήθεια και συμπαράσταση της Ε.Ε!

Παράλληλα, σε αναφορά που ετοίμασε σχετικά με το θέμα ο βουλευτής Κωνσταντινούπολης του κόμματος CHP της αντιπολίτευσης Ερντογάν Τοπράκ, αναφέρει πως η κυβέρνηση ΑΚΡ προετοιμάζει το έδαφος για να δώσει υπηκοότητα σε περίπου 2,5 με 3 εκατομμύρια σουνίτες πρόσφυγες οι οποίοι εισήλθαν στην Τουρκία τον Απρίλη του 2011 και σε μερικές ημέρες θα συμπληρώσουν πέντε χρόνια διαρκούς παρουσίας στην χώρα. Σε πολλούς εξ αυτών έχει άλλωστε δοθεί, εδώ και καιρό, άδεια παραμονής και εργασίας. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, μετά την παρέλευση 5 ετών, οι πρόσφυγες μπορούν να αιτηθούν την απόκτηση τουρκικής υπηκοότητας. Επιπλέον, από το 2011 μέχρι τον Φλεβάρη του 2016 έχουν γεννηθεί από Σύριους πρόσφυγες εντός της Τουρκικής επικράτειας 152.000 παιδιά και ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνει ραγδαία. Και σε αυτά τα παιδιά θα δοθεί τουρκική υπηκοότητα. Έτσι, στόχος του καθεστώτος είναι να ενσωματώσει τον τεράστιο όγκο σουνιτών προσφύγων, να τους δώσει υπηκοότητα και άρα δικαίωμα ψήφου σε εκλογές και δημοψηφίσματα. Με αυτό τον στρατηγικό σχεδιασμό το ΑΚΡ σκοπεύει να αυξήσει κατακόρυφα τους ψηφοφόρους του και την νομιμοποίησή του και να κυβερνά εσαεί την χώρα. Άλλωστε έχει εδώ και καιρό αρχίσει να αναπτύσσει τα κομματικά δίκτυά του εντός των προσφυγικών καταυλισμών…

Το 2019 πρόκειται να διεξαχθούν τρεις εκλογές στις οποίες, αν όλα εξελιχθούν όπως σχεδιάζεται, μπορεί να ψηφίσουν σχεδόν 3 εκατομμύρια νέοι ψηφοφόροι. Επιπλέον αν το τρέχον έτος γίνουν έκτακτες εκλογές ή και δημοψήφισμα για το προεδρικό σύστημα, αναμένεται να ψηφίσουν περίπου 500,000 πρόσφυγες που θα έχουν πολιτογραφηθεί. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ενώ η αντιπολίτευση υποστηρίζει πως το καλύτερο για τους Σύριους πρόσφυγες είναι να τελειώσει ο πόλεμος και να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, το ΑΚΡ εμφανίζεται ως προστάτης τους κατηγορώντας μάλιστα την αντιπολίτευση για έλλειψη ανθρωπιστικών αισθημάτων! Αν ο εν λόγω σχεδιασμός υλοποιηθεί και λαμβάνοντας υπόψη την πιθανή αποδυνάμωση του φιλοκουρδικού HDP, τότε είναι πολύ πιθανόν να δούμε Άραβες και Κούρδους σουνίτες δημάρχους υποστηριζόμενους από το ΑΚΡ σε πολλές κουρδικές επαρχίες. Έτσι, το τουρκικό κράτος προσφυγοποιεί αλλά και ωθεί προς νόμιμη μετανάστευση τους κάθε είδους αντιφρονούντες, ενώ από την άλλη σχεδιάζει να πολιτογραφήσει τους δυνητικά πειθήνιους Άραβες σουνίτες. Η δια της βίας μεταβολή του υπάρχοντος κοινωνικού ιστού που επιδιώκει η Άγκυρα, αν δεν ανακοπεί, θα αντικατοπτρισθεί σύντομα και στο πολιτικό της σύστημα.

Εν κατακλείδι, είναι πλέον ορατό πως μέσω αυτής της ρατσιστικής δημογραφικής μηχανικής το βαθύτατα Δημοκρατοφοβικό και ακροδεξιό ισλαμοεθνικιστικό καθεστώς της Άγκυρας επιδιώκει να «εκκενώσει» την χώρα από τις φιλελεύθερες δυνάμεις και να ενισχύσει τον σουνιτικό συντηρητικό χαρακτήρα της κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος. Η δημιουργία από την Δύση εναλλακτικής προοπτικής στο επικίνδυνα αποσταθεροποιητικό αυτό σενάριο της νέας πονηρής και ακήρυχτης «ανταλλαγής πληθυσμών» θα πρέπει να περιλαμβάνει και τα εξής μέτρα: α) περαιτέρω αποδόμηση των όποιων διεθνών ερεισμάτων του καθεστώτος της Άγκυρας β) την με κάθε τρόπο κάθετη ενίσχυση της δημοκρατίας και των ελευθεριών στο εσωτερικό της χώρας γ) άσκηση εντονότερης πίεσης στην κυβέρνηση για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με το ΡΚΚ, ακόμα και με πρόσκληση για εμπλοκή προς τον ΟΗΕ, γεγονός που συνιστά και de facto συλλογικής αναγνώριση της συγκεκριμένης, προς το παρόν εκτός νόμου, πολιτικής οργάνωσης. Αυτές οι ενέργειες θα συμβάλλουν στην επιτυχή διαχείριση του τουρκικού προβλήματος, η οριστική επίλυση του οποίου θα επιφέρει μακροπρόθεσμα ειρήνη και δημοκρατία για όλους τους λαούς της Ανατολίας καθώς και σταθερότητα, συνεργασία και ανάπτυξη στην ανατολική Μεσόγειο, στην Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη.