Μέσα σε σχεδόν ενάμιση αιώνα Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, οι ξένες επεμβάσεις ή, η ξένη υποστήριξη, υπήρξαν υπεύθυνες-σε μεγαλύτερο ή, μικρότερο βαθμό-για τη δημιουργία ή το αποτέλεσμα κάθε κρίσης. Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, Παρίσι 1969. (μεταφρασμένο από τα Αγγλικά)

Kουράζουν,-όσο να’ναι-τα ευφυή κλισέ κάποιων «αντικειμενικών» σχολιαστών που πολλάκις αρχίζουν ή, και τελειώνουν, το αφήγημά τους με το ειρωνικό (;) «Οι καλοί Έλληνες» και «οι κακοί Γερμανοί». Ουδέν ανακριβέστερο από την τοποθέτηση των εισαγωγικών-έστω κι αν πολλοί Ελληνες και ξένοι αμφισβητούν την καλοσύνη των συμπατριωτών μας. Οι Γερμανοί όμως μάλλον δεν χρειάζονται εισαγωγικά στον επιθετικό προσδιορισμό τους γιατί η Ιστορία καταδεικνύει εναργώς ότι έχουν προκαλέσει και ακόμα προκαλούν μεγάλα δεινά στην Ελλάδα και όχι μόνον.

Tο ίδιο έχουν πράξει οι Βρετανοί (1824-1945) και κατόπιν οι Αμερικανοί (1947-1975). «για να μας προστατεύσουν από την κομουνιστική απειλή». Τέλος μέσω ΕΕ επανακάθισαν στον σβέρκο μας οι Γερμανοί, ύστερα από μία στυγνής βαρβαρότητας κατοχή (1941-44 και ένα υποχρεωτικό δάνειο που μας επέβαλαν να τους καταβάλουμε και τώρα ως ευρω-ηγεμόνες επιβάλλουν τις ολέθριες πολιτικές της λιτότητας που ξαναγυρίζουν την Ελλάδα στα χρόνια του βασιλιά Οθωνα όπου και τότε υπήρχαν διαθέσιμα για τους Ελληνες μνημόνια («πρωτόκολλα» τα’ λέγαν) καθώς και τρόικα (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Οι επεμβάσεις των ξένων υπήρξαν ιστορικά μοιραίες για τη χώρα αφού έγιναν για την ικανοποίηση των δικών τους συμφερόντων (δεν χρειάζεται να έχεις πολύ ηψηλό δείκτη ευφυίας για να το δεις) και παράλληλα για την επιβολή μιας μνημονιακής μιζέριας και διαχρονικής λιτότητας από το 1824 ως το 2016, που υπέστη και Κύριος οίδε για πόσο ακόμα θα υφίσταται ο ταπεινωμένος ελληνικός λαός με την υπομονή Ιώβ.

Η κατοχές στη χώρα μας

O έγκριτος αρθρογράφος του «Telegraph», Ambrose–Evans Pritchard έγραψε στις 18 Ιουλίου 2015- σε μια εποχή εξαιρετικά κρίσιμη για τη χώρα μας, άρθρο υπό τον τίτλο: «Η Ελλάδα υφίσταται μεταχείριση εχθρικής κατεχόμενης χώρας». Το μυαλό αυτόματα ταξίδεψε, πολύ πίσω στο Νοέμβριο του 1944, όταν ο αρχηγός των Βρετανικών Δυνάμεων (κατοχής;) στην Ελλάδα υποστράτηγος Σκόμπι είχε λάβει ρητή διαταγή από τον «πατέρα της νίκης» και πρωθυπουργό της (τότε Μεγάλης) Βρετανίας Γουίνστον Τσόρτσιλ «να φέρεται ο βρετανικός στρατός στους Ελληνες ως ένας στρατός κατοχής» αφού οι ανυπάκουοι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης αρνήθηκαν να παραδώσουν τα όπλα με τα οποία πολέμησαν τους Ναζί.

Η Ελλάδα στον Κριμαϊκά Πόλεμο

Ηδη από το 1853 στην περίοδο του Κριμαϊκού Πολέμου η Ελλάδα είχε υποστεί μεγάλη ταπείνωση, όταν οι Αγγλογάλλοι αποβιβάστηκαν στον Πειραιά και μετά στην Αθήνα έως τα Πατήσια, ως τιμωρητικός στρατός κατοχής, επειδή οι Ελληνες πήραν το μέρος της Ρωσίας γιατί πίστευαν ότι θα είχαν καλύτερη μεταχείριση από τους Ορθόδοξους Ρώσους. (όρα «Μόσκοβος» καθώς και «Το ξανθό γένος που θα σώσει την Ελλάδα»). Ο συντονισμός ελληνικών και ρωσικών δυνάμεων σε αυτή τη σύγκρουση Αγγλογάλλων και Τούρκων αφενός και Ρώσων αφετέρου, υπήρξε κάκιστος. Η Ελλάδα δεν κήρυξε τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των τότε συμμάχων της, δεν έλαβε κανενός είδους βοήθεια σε οπλισμό και τελικά το όλο εγχείρημα υπήρξε ανεπιτυχές. Οι Αγγλογάλλοι όμως μετά ήθελαν να παραταθεί ακόμα ένα χρόνο η κατοχή της Ελλάδας (1853-57) ώστε να έχουν περισσότερες δυνατότητες άσκησης πίεσης για να εξοφληθούν τα χρέη της προς αυτούς αλλά και να τιμωρήσουν τους αχάριστους Ελληνες για την αποστασία τους, μολονότι η συμμετοχή τους στην Κριμαία με την αποστολή λεγεώνας υπήρξε κατά το μάλλον ή ήττον οπερετικού χαρακτήρα.

H «προστάτιδα» της επαναστατημένης Ελλάδας και οι κοτζαμπάσηδες

Υπάρχει διάσταση απόψεων ως προς την χρονολογία επίσημης ίδρυσης και αναγνώρισης του Ελληνικού Κράτους. Είναι η 1η Μαρτίου 1827 στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας; Μήπως είναι το 1829 ή, αυτό που επεκράτησε τελικά, το 1832, έτος εγκατάστασης εις το θρόνο του Οθωνα, ως ανωτάτου άρχοντα στο «Βασίλειο της Ελλάδος», μολονότι ήταν ακόμα ανήλικος, (περίοδος αντιβασιλείας) αλλά τον επέβαλε θέλοντας και μη η Βρετανική Αυτοκρατορία; Και φυσικά δε ρωτήθηκαν οι Ελληνες. Προτού αναλάβει ως μονάρχης ο Οθωνας, έδωσε επίσημα υπόσχεση πως θα κυβερνούσε την Ελλάδα «συνταγματικά». Δεν είχε όμως κατά νου κανένα σύνταγμα. Μέχρι που αναγκάστηκε να παραχωρήσει ένα το 1843.

Η σχέση εξάρτησης της Ελλάδας από τη Μεγάλη Βρετανία, που ρύθμιζε την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα (και αλλού) όπως ήθελε εκείνη, με την έγκριση των δύο άλλων μεγάλων δυνάμεων (Ρωσία, Γαλλία) είναι ένα αφήγημα που άρχισε πολύ νωρίς, προτού καν ανακηρυχθεί διεθνώς «ανεξάρτητο» κράτος η Ελλάδα, το 1832. Συγκεκριμένα όταν το 1824 χρειάσθηκαν χρήματα για όπλα, πολεμοφόδια κ.ά.(δεν υπήρχε καμιά υποδομή) για να πολεμήσει τους Τούρκους.

Ομως δεν ήταν μόνον απελευθερωτικός αγώνας αλλά και ταξική πάλη. Λεγόταν τότε ότι οι 3 δαίμονες της Ελλάδας ήταν: α) Οι επίσκοποι β)οι Κοτσαμπάσηδες και γ) οι Τούρκοι . Οι (β) καταδυνάστευαν το λαό και αποτελούσαν ένα μισητό κράτος εν κράτει, μία ελίτ με διοικητικές, δικαστικές και αστυνομικές αρμοδιότητες που τους έδωσαν απλόχερα οι Τούρκοι φίλοι τους σε μια εποχή που η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν τόσο μεγάλη ώστε υπήρχε πρόβλημα διοίκησής της. Στην πλειονότητά τους, υπήρξαν συνεργάτες των Τούρκων (δωσίλογοι), εχθροί του λαού και ήταν μεγαλογαιοκτήμονες ενώ η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων ήταν ακτήμονες και θύματα στυγνής εκμετάλλευσης από αυτούς.

Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου ως αποφασιστικός παράγοντας

Ωστόσο πρέπει εδώ να τονισθεί ότι η Ναυμαχία του Ναυαρίνου (10 Οκτώβρη 1826) η τόσο καθοριστική για την απελευθέρωση της Ελλάδας ήταν έργο των τριών συμμάχων και των ναυάρχων Κόδριγκτον (Αγγλία), Δεριγνί (Γαλλία) και Χέιδεν (Ρωσία) που νίκησαν τις διπλάσιες αριθμητικά Τουρκο-αιγυπτιακές δυνάμεις. Πρέπει όμως επίσης να υπογραμμιστεί ότι εκτός από τον φιλελληνισμό-ούτως ειπείν- των Βρετανών κυρίως- υπήρχε το πολύ οξύ πρόβλημα της αποπληρωμής των δανείων από τους Ελληνες. Με την κακή τροπή της Επανάστασης τότε, υπήρχε φόβος να καταπνιγεί και να ξαναγίνει η Ελλάδα οθωμανική επαρχία. Από ποιους θα εισέπρατταν τα δάνεια που χορήγησαν οι τρεις μεγάλες δυνάμεις, στους Ελληνες εάν δεν υπήρχε κυρίαρχο Ελληνικό κράτος; Φαίνεται να ενήργησαν αποφασισμένοι να δώσουν ένα οριστικό τέλος σε έναν απελευθερωτικό αγώνα που δεν πήγαινε τόσο καλά και αυτό δεν τους συνέφερε οικονομικά καθόλου.

Ιστορία Ελληνικού χρέους από αρχαιοτάτων χρόνων

Τα δάνεια και τα συνακόλουθα «φέσια» αρχίζουν στην Ελλάδα από το 377 π.Χ. όταν 15 πόλεις-κράτη παίρνουν δάνειο από το ταμείο της Συμμαχίας της Δήλου, που είχε ιδρυθεί για την προστασία της Ελλάδος από τον περσικό κίνδυνο αλλά κατόπιν και κατά του σπαρτιατικού επεκτατισμού, και το αποπληρώνουν μόνον οι 2 από αυτές ενώ οι άλλες 13 δηλώνουν αδυναμία αποπληρωμής αφήνοντας μια ζημιά στο ταμείο της Συμμαχίας της τάξεως του 80%,

Ηδη η χώρα μας από τους βυζαντινούς χρόνους απόκτησε το προσωνύμιο –παρομοίωση «χρεοκοπημένος σαν την Ελλάδα». Η Βρετανία έκανε ό,τι μπορούσε με τα θαλασσοδάνεια που πρώτη της προσέφερε απλόχερα και τοκογλυφικά ώστε να βυθίζεται βαθύτερα η χώρα στο χρέος και να πηγαίνει η οικονομία της κατά διαόλου με τα λεγόμενα «δάνεια της ανεξαρτησίας» βοηθούντων και των ελληνικών παρασίτων και των αντιμαχόμενων ντόπιων φατριών που άδειαζαν τα ταμεία, κλέβοντας ή παίρνοντας ετσιθελικά ό,τι απέμεινε.

Οι αντιδράσεις των ξένων στην ελληνική εξέγερση

Ο ξεσηκωμός των σκλαβωμένων Ελλήνων, το 1821 συγκλόνισε την Ευρώπη και συνεπέφερε ένα κλίμα φιλελληνισμού για τη χώρα του Περικλή, του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Το 1821 οι σκεπτόμενοι Βρετανοί αισθάνθηκαν ότι κάτι έπρεπε να γίνει για να βοηθηθεί ο ηρωικά αγωνιζόμενος ελληνικός λαός. Περισσότερο από όλους ο ποιητής Λόρδος Μπάιρον, σε αντίθεση με την βρετανική κυβέρνηση που τηρούσε αυστηρή ουδετερότητα. Ένιωσαν όμως γρήγορα μεγάλη απογοήτευση οι ξένοι όταν διαπίστωσαν ότι «the glory that was Greece» της αρχαιότητας υπήρξε ένα λαμπρό πλην πολύ μακρινό παρελθόν που δεν είχε μεγάλη σχέση με την επαναστατημένη πλέμπα του 1821 και έκριναν ότι έπρεπε μεν να βοηθήσουν οικονομικά και στρατιωτικά τον ξεσηκωμό αλλά, αφετέρου, να μην γίνει αποδεκτή η Ελλάδα ως ισότιμο και ισόκυρο μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα άλλωστε δεν υπήρξε Αναγέννηση, Μεταρρύθμιση, ή Διαφωτισμός (τουλάχιστον όχι όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που δεν είχαν υποστεί την Οθωμανική σκλαβιά ). Η Ελλάδα είχε μείνει πολύ πίσω και ως επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε βρεθεί έξω από τις κοσμογονικές εξελίξεις που συνόδευαν την πορεία της Ευρώπης στο αύριο του ταραχώδους 20ου αιώνα με τους δύο παγκοσμίους πολέμους (1914-18), (1939-45) και την ρώσικη επανάσταση (1917).

Αφετέρου, όμως είχε προηγηθεί ένα αίσθημα δυσανεξίας αλλά και καχυποψίας από το γεγονός ότι μια μικρή χώρα-όχι ακόμα κράτος- αλλά οθωμανική επαρχία των Βαλκανίων είχε ξεσηκωθεί ενάντια σε μία αυτοκρατορία-έστω και Οθωμανική – (που ήταν μάλιστα και σύμμαχος της πανίσχυρης Μεγάλης Βρετανίας) γιατί αυτό θα δημιουργούσε κακό προηγούμενο για άλλες χώρες της περιφερειακής Ευρώπης που ζούσαν σε καθεστώτα υποτέλειας και ήθελαν πλέον την ελευθερία τους.

Τελικά ωστόσο επικράτησε το πνεύμα του φιλελληνισμού και του ρομαντισμού (Μπάιρον) για την αρχαιότητα αλλά και η ιδέα να απαλλαχθεί η πολιτισμένη Ευρώπη από το βάρβαρο, παρείσακτο «μεγάλο ασθενή» Ασιάτη, που ορεγόταν την Γηραιά Ηπειρο πολύ καιρό, πριν. Είχε από νωρίς εισβάλει στην Πολωνία (17ο αιώνα) και είχε πολιορκήσει ανεπιτυχώς δυο φορές τη Βιέννη για να φύγει κατόπιν , νικημένος και ταπεινωμένος ώστε να ανασάνει η έμφοβη Ευρώπη, που όντως διέτρεξε μεγάλο κίνδυνο.

Οικονομική βοήθεια με «παρακρατήσεις»

Μέσα σε ένα κλίμα φιλελληνισμού και θαυμασμού του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, αλλά και με τους ύμνους του Εδουάρδου Μπλακιέρ (Edward Blaquirere) Ιρλανδού αξιωματικού του ναυτικού και συνιδρυτή της Φιλλεληνικής Επιτροπής Λονδίνου ο οποίος μάλιστα είχε πάρει μέρος στα απελευθερωτικά κινήματα της Λατινικής Αμερικής, εξέδωσε φυλλάδιο και έπειτα βιβλίο, (1824) (Βλ. βιβλιογραφία) στο οποίο περιέγραφε μια αγνοημένη ευτοπία όπου «το μέλι και το γάλα έρρεαν άφθονα», αρχίζει η «επικερδής» επιχείρηση απελευθέρωσης των Ελλήνων.

Αποφασίζεται η παροχή δανείων μεν αλλά με αφόρητα τοκογλυφικούς όρους. Τα δάνεια χορηγεί το 1824 η τότε ισχυρότερη βιομηχανική δύναμη στον κόσμο, Βρετανία, σύμμαχος της Ρωσίας, της Γαλλίας αλλά και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ηταν όντως μια εποχή που η Βρετανία αποτελούσε την πλέον περιζήτητη φίλη για όλους, αφού ως πρώτη ναυτική δύναμη στον κόσμο «κυβερνούσε» τα κύματα» («Rule Britannia, Britannia rule the waves») και «βοηθούσε» οικονομικά όποιον είχε ανάγκη, με το τοκογλυφικό αζημίωτο, φυσικά

Η Ελλάδα, πριν καν γίνει επίσημα κράτος, με τη συνδρομή του Φιλελληνικού Κομιτάτου (Φιλελληνική Επιτροπή Λονδίνου) κατόρθωσε να πάρει δάνειο 800 χιλιάδων λιρών (9/2/1824) και από εκεί και πέρα αρχίζει η συμμαχική ληστεία αφού φθάνουν στα χέρια της μόνο 298 χιλιάδες λίρες. Προπληρώθηκαν τόκοι 2 ετών. (80 χιλιάδες λίρες). 16 χιλιάδες για χρεολύσια, 2 χιλιάδες ως προμήθεια αλλά και άλλες δαπάνες, ώστε να συρρικνωθεί το ποσό στις 298 χιλιάδες λίρες.

Το δεύτερο δάνειο από τον οίκο των αδελφών Ricardo ένα χρόνο μετά τη σύναψη του πρώτου, έγινε για αποπληρωμή του πρώτου και για έργα υποδομής. Είχε δε ως ονομαστικό κεφάλαιο το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 2 εκατομμυρίων στερλινών. Αλλά και εδώ υπήρξαν παρακρατήσεις ακόμα πιο ληστρικές ώστε να μείνουν για το ελληνικό κράτος–ύστερα από αυτές- το ποσό των 232.558 λιρών λόγω των παρακρατήσεων αλλά και της κακοδιαχείρισης όσων χρημάτων είχαν απομείνει από τους σκαπανείς- λαμόγια της σύγχρονης Ιστορίας μας. Η Ελλάδα θα αναγκασθεί να κηρύξει την πτώχευση μόλις το 1826. Αργότερα ο εκ Βαυαρίας πρίγκιπας που ανακηρύχθηκε Βασιλεύς των Ελλήνων, Οθων Α΄, (Otto Wittelsbach) αρνήθηκε να αποπληρώσει τα δύο δάνεια προβάλλοντας ως νομικό επιχείρημα το γεγονός ότι αυτά δόθηκαν επί κυβερνήτη Καποδίστρια στους ιδιώτες Λουριώτη και Ορλάνδο, όταν δεν είχε ανακηρυχθεί ακόμα το επίσημο ελληνικό κράτος του 1832: το οθωνικό «Βασίλειον της Ελλάδος»).

1843: Σύνταγμα και Χρεοκοπία

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1843 οι Ελληνες στρατιωτικοί αντέδρασαν δυναμικά στον αυταρχισμό της Βαυαροκρατίας που δεν τον άντεχαν ούτε οι πολιτικοί, ούτε οι στρατιωτικοί, ούτε ο λαός. Δεν άντεχαν να πληρώνουν τους πραιτοριανούς Βαυαρούς μισθοφόρους, ούτε την σκανδαλώδη επίδειξη πλούτου του παλατιού, όταν ο λαός υπέφερε. Ο στρατός με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη θα οργανώσει αναίμακτο κίνημα ενώ οι στρατιώτες του θα φθάσουν στα ανάκτορα κραυγάζοντας «Ζήτω το Σύνταγμα», οπότε ο Οθων θα παραχωρήσει ένα κάκιστο σύνταγμα την επόμενη χρονιά, ενώ ο Καλλέργης θα γίνει αργότερα Υπουργός Στρατιωτικών, χάρη στην στήριξη των νέων του φίλων Γάλλων, κάτι που δεν ενθουσίασε μήτε τον Οθωνα ούτε τη σύζυγό του Αμαλία.

Aλλά το 1843 συνέβη και η δεύτερη πτώχευση, λόγω του χρέους για το οποίο είχαν εγγυηθεί οι τρεις μεγάλες δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αφού δεν υπήρχαν παραγωγικές επενδύσεις στην οικονομική ανάπτυξη και τα δανεικά αναλώνονταν σε αποπληρωμή παλαιοτέρων χρεών και σε αμοιβές μισθοφόρων Βαυαρών του Οθωνα .

Ολως παραδόξως, ωστόσο, το φτωχό ελληνικό κράτος κατάφερε να αποκτήσει τη ζητούμενη υποδομή που χρειαζόταν για μια στοιχειώδη ανάπτυξη της οικονομίας της σε χαμηλότερο κόστος. Η αποκοπή λόγω χρεοκοπίας από τους ξένους δανεισμούς την ανάγκασε να κινητοποιήσει τις εγχώριες πηγές πετυχαίνοντας έτσι για πρώτη φορά μετά από την απελευθέρωσή της βιώσιμη ανάπτυξη.

Kριμαϊκός Πόλεμος και Ελληνικές φρούδες ελπίδες

Το περίφημο «Ανατολικό Ζήτημα» επηρέασε την Ελλάδα σε μέγιστο βαθμό αφού υπέστη ταπεινωτική κατοχή (1853-57) από τους Αγγλογάλλους, πριν από και μετά τον Κριμαϊκό Πόλεμο, ώστε να μην τολμήσει να παρενοχλήσει τους Τούρκους και τους συμμάχους τους παίρνοντας το μέρος των Ρώσων,, όπως είχε αρχικά πράξει. Ο «Μόσκοβος» θεώρησε ασύμφορο να βοηθήσει την Ελλάδα να επεκταθεί περαιτέρω (Ηπειρος, Μακεδονία, Κρήτη, νησιά του ανατολικού αρχιπελάγους). Ουσιαστικά κανείς δεν ήθελε μια μεγαλύτερη Ελλάδα εκτός από τους ίδιους τους Ελληνες που σχεδόν μόνοι τους με σταθερούς συμμάχους τους Σέρβους το κατάφεραν στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13).

Εν τω μεταξύ η χώρα δεν μπόρεσε να αποφύγει μία νέα χρεοκοπία το 1860 και μία άλλη το 1893 (Ο Χαρίλαος Τρικούπης είπε επίσημα προς τους βουλευτές: «Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν») ενώ ανάμεσα από τις δύο αυτές χρεοκοπίες μεσολάβησε μια περίοδος σχετικής «ανάκαμψης που αποπληρώθηκαν τα δάνεια, οπότε οι διεθνείς αγορές άνοιξαν πάλι στη χώρα μας τη στοργική τους αγκάλη.

Η χρεοκοπία του 1893 (κατά το Θάνο Βερέμη, αποτέλεσμα του υπερδανεισμού) εξανάγκασε τη χώρα να αφεθεί ταπεινωτικά στον Διεθνή Οικονομικό Ελεγχο (ΔΟΕ), «όρος όζων δουλείας», το 1898 που κατάφερε να φύγει από πάνω μας μόλις το 1978!. Επιβλήθηκαν και άλλοι φόροι, μειώθηκαν οι δημόσιες δαπάνες και αποσύρθηκε ένα μεγάλο μέρος ρευστού από την κυκλοφορία. Επιβλήθηκαν ακόμα οι κατ’ ευφημισμόν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και ελήφθησαν (επί ματαίω) μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η Ελλάδα ήταν όμηρος της προηγμένης Ευρώπης γιατί εκτός από Αγγλία Γάλλια Ρωσία, προστέθηκαν και νέα αφεντικά: οι Γερμανία, Ιταλία και Αυστρο-ουγγαρία, όλοι επιβλέποντες την Ελλάδα με τη Γερμανία να πρωτοστατεί στην επιβολή αυστηρών μέτρων κατά της ρημαγμένης χώρας. Η μεγάλη όμως ντροπή τότε υπήρξε η υπερψήφιση από την ολομέλεια της Βουλής της εγκαθίδρυσης της ΔΟΕ που έγινε νόμος Ν.2519/1898 και έδινε στα ξένα αφεντικά απόλυτη ελευθερία κινήσεων ακόμη και σε διορισμούς ή παύσεις υπαλλήλων, για να μην αναφέρουμε το δικαίωμα παρεμβάσεως στα δημοσιονομικά. Ουσιαστικά οι ελληνικές κυβερνήσεις έπαιζαν διακοσμητικό ρόλο. Την τραγική κατάσταση περιγράφει γλαφυρά ο βουλευτής και δημοκράτης Γ. Φιλάρετος:

«… Τα πλείστα και σπουδαιότερα των βουλευτικών καθηκόντων του λοιπού ανατίθενται εις τους εξ(ι) αντιπροσώπους των ξένων δυνάμεων, οι δε βουλευταί και ο βασιλεύς ήθελον υποβιβασθή εις νευρόσπαστα προς επικύρωσιν των υπογραφών εκείνων

Αλλά εδώ ίσχυσε το «ουδέν καλόν αμιγές κακού» δεδομένου ότι πραγματοποιήθηκαν κάποια έργα υποδομής. Η Ελλάδα απέκτησε επιτέλους σιδηροδρομικό δίκτυο από Πειραιά έως Λάρισα

Ο «ατυχής» ηλίθιος πόλεμος του 1897

Ωστόσο, η χρεοκοπία οδήγησε σε εθνικιστικές αναταράξεις, και προκάλεσε άλλο ένα ελληνικό bad timing που κόστισε πολύ ακριβά ηθικά και οικονομικά. Ο Πόλεμος του 1897 που ονομάσθηκε «πόλεμος των 30 ημερών», «ατυχής πόλεμος» , «μαύρο 97». Κανένας δεν είχε την ειλικρίνεια να του δώσει τότε την πρέπουσα ονομασία: Ο ηλίθιος πόλεμος. Πρόσφατα «Το ΠΟΝΤΙΚΙ» τον χαρακτήρισε «βλακώδη πόλεμο».

Ο υπόδουλος ελληνισμός δεν άντεχε άλλο τη σκλαβιά και ξέσπασαν πολλές εξεγέρσεις σε Μακεδονία, Ηπειρο και Θεσσαλία αλλά και στην πατρίδα του Ελευθερίου Βενιζέλου την Κρήτη που ήταν πανέτοιμη να ενωθεί με την Ελλάδα, ενώ η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη διέκειτο ευμενέστατα προς τον αγώνα του κρητικού λαού. Οι Τούρκοι προκαλούσαν τους Ελληνες ασύστολα και επιδόθηκαν σε σφαγές στα Χανιά με τις ευλογίες του Σουλτάνου τους

Οι Τούρκοι κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδος όταν ελληνικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στην Κρήτη, και θεώρησαν ορθώς την ενέργεια ως casus belli και ως λαμπρή ευκαιρία για να επιτεθούν στην Μακεδονία με στρατό υπέρτερο των Ελλήνων και όπλα μάουζερ σε αντίθεση με τους Ελληνες που διέθεταν τα πρωτόγονα γκρά. Με εξαίρεση το συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Σμολένσκη που σημείωσε σημαντικές επιτυχίες, οι άλλοι, οι κατά Θεόδωρο Πάγκαλο «ένοπλος συρφετός», υπήρξαν θέαμα οικτρόν ιδείν. Απειροι, αγύμναστοι, τελείως απροετοίμαστοι και φοβισμένοι, τράπηκαν σε φυγή και οι Τούρκοι τους κυνήγησαν μέχρι τη Λαμία. Εδώ ισχύει η λατινική ρήση: «Amat Victoria curam». Η νίκη αγαπάει την(καλή) προετοιμασία: Οι Τούρκοι ως ψύχραιμοι, πανέτοιμοι επιτιθέμενοι. Oι Ελληνες ως έμφοβοι, απροετοίμαστοι αμυνόμενοι. Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: θριαμβευτική νίκη των Τούρκων και εξευτελιστική ήττα και διεθνής διασυρμός των Ελλήνων.

Ο Τρικούπης είχε παραιτηθεί αφού έχασε στις εκλογές και είχε αναλάβει πρωθυπουργός ο λαϊκιστής Θεόδωρος Δηλιγιάννης που ενέδωσε στις πιέσεις για πόλεμο –ιδιαίτερα στις πιέσεις της εθνικιστικής και επικίνδυνης Εθνικής Επιτροπής.

Η ταπείνωση της Ελλάδας δεν είχε όρια. Ο Δηλιγιάννης παραιτήθηκε. Οι προστάτιδες δυνάμεις μας προστάτεψαν αρκούντως, αναγκάζοντάς μας να καταβάλουμε 95 χιλιάδες χρυσά φράγκα στους Τούρκους ως «επανορθώσεις» σε μια περίοδο που είμαστε υπερχρεωμένοι. Φυσικά δανειστήκαμε από αλλού (η συνήθης ολέθρια λύση) για να καταβάλουμε το υπέρογκο αυτό ποσό .Και ήταν από τις χειρότερες περιόδους λόγω της καθέτου πτώσεως της τιμής της σταφίδας που ήταν το πιο σημαντικό ίσως εξαγώγιμο προϊόν της χώρας μας.

1932 : Η τελευταία προπολεμική χρεοκοπία

Με τον ερχομό του 20ου αιώνα παρεμβάλλεται μια περίοδος εθνικής ηθικής ανάτασης λόγω των νικηφόρων Βαλκανικών πολέμων που διεύρυναν σε σημαντικό βαθμό τα σύνορά μας (Θεσσαλία, Μακεδονία, Κρήτη, νήσοι). Οι αγορές μας ξανάνοιξαν τις πόρτες τους και επιδοθήκαμε στο προσφιλές μας σπορ του υπερδανεισμού, οπότε μας έρχεται η τελευταία προπολεμική χρεοκοπία το 1932, όταν ο Βενιζέλος φαίνεται πως είχε υποτιμήσει το μεγάλο κραχ της Wall Street το 1929. Αλλωστε σε αυτή τη χρεοκοπία η Ελλάδα είχε καλή παρέα: κι άλλες χώρες δήλωσαν αδυναμία αποπληρωμής. Tην καλή παρέα όμως την έχασε, γιατί οι άλλοι κάποτε ανέκαμψαν και αποπλήρωσαν τα χρέη τους, ενώ η Ελλάδα, έχοντας επιβάλει και ένα μορατόριουμ, ζούσε σε καθεστώς χρεοκοπίας από το 1932 έως το … 1964.

Η μισή ζωή του Σύγχρονου κράτους στην χρεοκοπία

Ο θλιβερός απολογισμός είναι ότι στην Ιστορία της η Σύγχρονη Ελλάδα το ήμισυ του βίου της ως «ανεξάρτητου κυρίαρχου κράτους» το πέρασε στη θλιβερή μιζέρια της πτώχευσης και ότι οι ξένοι αλώνιζαν τη φτωχή χώρα εισπράττοντας ακόμα τα κέρδη από τα κρατικά μονοπώλια καπνού, πετρελαίου, σπίρτων, τσιγαρόχαρτου, τραπουλόχαρτων άλατος κτλ.

Το περιβόητο «μεσοδάκυλο» γερμανικό περιοδικό «Focus» δημοσίευσε δηλώσεις του Ζαντ- Κλοντ Γιουνκέρ στις 3/7/2011 όπου ομολογεί «με συντριβή πως η «Εθνική Κυριαρχία μας θα είναι πλέον μαζικά περιορισμένη Το. κύμα ιδιωτικοποιήσεων α λα Ανατολική Γερμανία, (το περίφημο treuhandel) όπου πουλήθηκαν 14 χιλιάδες ανατολικογερμανικές φίρμες με τεράστιες απώλειες κερδών προσφέρεται ως έξοχο παράδειγμα προς μίμηση για την Ελλάδα. Ο Γιουνκέρ προσθέτει θρασύτατα- αλλά με μεγάλη δόση αλήθειας- ότι οι Ελληνες δεν πρέπει να προσβληθούν, αφού (ήθελές τα παθές τα) oι ίδιoι προκάλεσαν τη μοίρα τους με ασωτία, κλεψιά, αλόγιστη σπατάλη ,μνημειώδη κακοδιαχείριση.

Η Παραίτηση από τα κυριαρχικά σου δικαιώματα: a pirce of cake

Όταν ένα πρόσωπο ή μια επιχείρηση δηλώνει επίσημα αδυναμία πληρωμής, θα πρέπει να πάει στα δικαστήρια, όπου υποχρεούται να ρευστοποιήσει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία για να αποπληρώσει τα χρέη του. Αλλά με ένα απλήρωτο δάνειο μιας χώρας τα πράγματα περιπλέκονται γιατί υπάρχουν συνθήκες και συμφωνίες που την προστατεύουν ως κυρίαρχη οντότητα. Εκτός βέβαια, αν μία χώρα παραιτηθεί των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Οπερ και εγένετο εκείνο το μοιραίο Μάιο του 2011 με την Ελλάδα, πράγμα που- ειρήσθω εν παρόδω- δεν έπραξε ποτέ άλλη χώρα είτε ελεύθερη, είτε αποικιακή: να υπογράψει την ατιμωτική απώλεια της Εθνικής της κυριαρχίας. Το λυπηρό αυτό συμβάν επαναλαμβάνεται τον Ιούλιο του 2015 με την αντιμνημονιακή νεοφιλελεύθερων αποκλίσεων αριστερή κυβέρνηση, όταν επιβλήθηκαν στην Ελλάδα επαχθέστερα και πολύ πιο επώδυνα μέτρα (πρόκληση κρίσης ρευστότητας από την ΕΚΤ του Μάριο Ντράγκι) για να την «συνετίσουν» Η κοροϊδία τώρα συνεχίζεται: «βρίσκεστε στο σωστό δρόμο αλλά αργείτε. Πουλήστε κι άλλα. Το αεροδρόμιο του Ελληνικού δε αρκεί. Χρειάζεστε κι άλλες «μεταρρυθμίσεις», όπως μειώσεις μισθών και συντάξεων και πλήρης κατάργηση του κράτους πρόνοιας. Τι το θέλετε αυτό;» (Το’χε πει και ο Φρίντριχ φον Χάγιεκ στη Μ. Θάτσερ).

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι η Ελλάδα ουδόλως πλέει σε αχαρτογράφητα ύδατα. Ξέρει πάντα τι την περιμένει αλλά υφίσταται κατ’ επανάληψη την ίδια βάσανο του εξωτερικού δανεισμού και πληρώνει ακριβά τις συνέπειες, ανελλιπώς.

Αλλά η βόμβα πολλών μεγατόνων έσκασε από τη συντηρητική εφημερίδα «Handelsblatt» (Μάιος 2016) όταν δημοσίευσε εμπεριστατωμένη έρευνα της «Ευρωπαικής Σχολής Μάνατζμεντ και Τεχνολογίας» (Βερολίνο) για την τύχη των bail outs που υποτίθεται πως έλαβε η Ελλάδα να «ορθοποδήσει»(2 πακέτα «βοήθειας»): Ελαβε μόνο το 5% ενώ το 95% διατέθηκε δια την εξυπηρέτηση των αναγκών των αναξιοπαθουσών τραπεζών- κυρίως γερμανικών- καθώς και των ιδιωτών πιστωτών. Συγκεκριμένα από το συνολικό ποσό βοήθειας 215,9 δις ευρώ στο ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό έφτασαν μόνο 9,7 δις Αλλά αυτό καθιστά την τρόικα Αγγλίας Γαλλίας, Ρωσίας του 19ου αιώνα «όμορφο κόσμο ηθικό αγγελικά πλασμένο» συγκριτικά με τους τωρινούς «σωτήρες»-δανειστές μας.

Κοιτάζοντας πίσω με οργή έλληνες και ξένους κακοδιαχειριστές και εμπρός σε ένα εξαιρετικά αβέβαιο μέλλον, ο λαός δεν μπορεί παρά να νιώθει προδομένος από την «πρώτη φορά αριστερά» και από την ψευδοαισιοδοξία και τις αριστερούλικες βερσιόν του success story που δεν πείθουν κανένα. Ο λαός διακατέχεται από ένα αίσθημα συγκρατημένης απαισιοδοξίας. Συγκρατημένης-ας το ελπίσουμε- γιατί αν γίνει ασυγκράτητη ίσως ξαναζήσουμε εφιαλτικές μνήμες που ακολούθησαν την εν ψυχρώ δολοφονία του μακαρίτη φοιτητή Γρηγορόπουλου. Ενα βούτυρο εξαιρετικής ποιότητας στο ψωμί της ΧΑ που θα αναγορευθεί σε εγγυητή τάξης και ασφάλειας.

Θλιβερός Αριστερός Επίλογος: το χαμένο όνειρο

Θυμάστε τις μεγάλες προσδοκίες της Αριστεράς για ένα δικαιότερο κόσμο; Την ελπίδα για την συγκρότηση ενός Μσογειακού Αριστερού μετώπου ικανού να υψώσει ανάστημα ενάντια στο νεοφιλελεύθερο ελιτισμό που διαφεντεύει την ΕΕ; Το όνειρο για ένα κράτος πρόνοιας; Την ονείρωξη για μια δικαιότερη ανακατανομή του πλούτου; Πού είναι τώρα; Πόσες έγκριτες εφημερίδες δεν αναρωτήθηκαν: «Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει την Ευρώπη; Η απάντηση είναι: Νο, we can’t

Τώρα ο Ισπανός Πάμπλο Ιγκλέσιας ηγέτης των Podemos απομακρύνεται από τον Ελληνα ομοϊδεάτη του γιατί ο Τσίπρας κρίνεται ασύμφορος. Το πρώτο αριστερό πείραμα άφησε πληγές και σωρευμένη πίκρα. Πιο καλά συμφέρει η διαφοροποίηση. «Εμείς δεν γίναμε προτεκτοράτο σαν την Ελλάδα». «Εμείς είμαστε η 4η οικονομική δύναμη της Ευρώπης!» είπε (αντιγράφοντας τις λέξεις του συντηρητικού πρωθυπουργού Ραχόι στη δεύτερή του πρόταση). Η τύχη δεν του χαμογέλασε ωστόσο. Ευθύνεται για αυτό η πρώτη Αριστερή ελληνική αποτυχία;

Απειρία, αδέξιοι χειρισμοί μπορεί να συγχωρεθούν από το λαό. Δεν συγχωρούνται όμως ευνοιοκρατίες, πελατειακές σχέσεις, ψεύδη επί ψευδών και κομματικό κράτος, γιατί ο λαός έχει συνδέσει την Αριστερά με την πολιτική εντιμότητα και έτσι είχε ελπίσει ότι θα κυβερνούσε. Η απογοήτευση υπήρξε μεγάλη και αποτυπώνεται πεντακάθαρα σε όλες τις δημοσκοπήσεις

Τι να πεις για το Brexit; Το τεράστιο δημοκρατικό έλλειμμα της Ε.Ε.; Τη νοσηρή ξενοφοβία των Αγγλων που γνωρίζω από πρώτο χέρι; Το χάσμα Βορρά – Νότου με τη συνακόλουθη δημιουργία μιας ελιτ σε μια «ένωση λαών» που δεν υπήρξε ποτέ ένωση; Παρασημασιολογήθηκε ποτέ πιο βάναυσα η έννοια «Ευρωπαϊκή Ενωση»; Ιδίως μετά τη συνθήκη του Μάασρτιχ όταν ονομάστηκε κατ’ ευφημισμό ΕΕ;

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ανδρεάδης, Ανδρέας.1904. Ιστορία Εθνικών Δανείων (1ο μέρος). Τα δάνεια της ανεξαρτησίας(1824-1825)-Τα Δημόσιο Χρέος επί της Βαυαρικής Δυναστείας. Αθήνα: Εκδοσ. ΚΑΡΑΒΙΑΣ ΔΙΟΝ.

Ασπρέας, Γεώργιος.1930. Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος1821-1928. Αθήνα¨: εκδ. Δημητράκου.

Βεργόπουλος, Κωνσταντίνος. 1935. Ιστορία του ελληνικού έθνους.Τομ. Ε.΄ Ελληνική οιοκονομία από το 1926 έως το 1936. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.

Blaquiere, Edward.1824. The Greek revolution: its origins and progress: together with some remarks on the religion, national character& c.of the Greeks. London: Whittaker.

Clogg , Richard. 2013. Α Concise History of Greece. (Third Edition) Cambridge : Cambridge University Press.

Δερτιλής, Γιώργος, Β. 2009. Ιστορία του Ελληνικού Κράτους1830-1920 (Α+Β Τόμοι). Αθήνα: Εκδόσεις Εστίας.

Ekiney, Mehmet-Ugur. 2006. The origins of Ottoman-Greek War: A Diplomatic History. Ankara: University of Bilkent.

Καρολίδης, Παύλος.2014. Σύγχρονος Ιστορία του Ελληνισμού. Αθήνα: Πελεκάνος.

Koliopulos, John and Thanos Veremis. 2002. Νεότερη Ελλάδα; Μια Ιστορία από το 1821 (Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία-39. Αθήνα: εκδ. Πατάκη.

______ ____ ________.2006. Ελλάς, η σύγχρονη συνέχεια. Αθήνα: εκδ Καστανιώτη.

Κορδάτος, Γιαν(ν)ης.1946.( εκδοση αναθεωρημένη και συμπληρωμένη). Η κοινωνική σημασία της ελληνικής επαναστάσεως του 1821. Αθήνα: εκδ. Μάτι.

Kofas, John. 1981. Financial Relations and the Great Powers. 1832-1862. Boulder: East Europe Monographs.

Κόκκινος, Διονύσιος .1944. Η Ελληνική Επανάσταση Αθήνα: Εκδ. Μέλισσα.

Levandis, John.1944. The Greek Foreign Debt and the Great Powers. 1821-1898. New York: Columbia University Press.

Λιγνάδης, Τάσος 1975. Η ξενική εξάρτησις κατά την διαδρομήν του ελληνικού κράτους (1821-1945). Αθήναι.

Reinhart, Carmen and Christof Trebesch .2015.”The pitfalls of external dependence: Greece, 1825-2015”.Brooking papers on economic activity.

Tsoukalas. Konstantine. 1969. The Greek Tragedy. Harmonsworth: Penguine special.