Κι αν εγκαθιστούσαμε χιλιάδες ειρηνικούς πρόσφυγες σε δύο ιδιωτικά ελληνικά νησιά;

Οι χώρες της Ευρώπης και οι πολιτείες των ΗΠΑ συζητούν τους κινδύνους που απορρέουν από την υποδοχή προσφύγων από την Συρία ή άλλη μουσουλμανική χώρα καθώς θα μπορούσαν να εισχωρήσουν οπαδοί της Αλ Κάιντα ή του Ισλαμικού Κράτους με την οικογένειά τους. Η συζήτηση αυτή παραβλέπει την ουσία με δυο σημαντικούς τρόπους.

Πρώτον, δεν υπάρχει καμία αδιάσειστη απόδειξη ότι κάποιος από εκείνους που πραγματοποίησαν τις επιθέσεις στο Παρίσι ήρθε από την Συρία σαν πρόσφυγας. Το συριακό διαβατήριο που βρέθηκε κοντά στο πτώμα ενός ήταν κλεμμένο. Όλοι τους είχαν μεγαλώσει στο Βέλγιο ή στη Γαλλία.

Δεύτερον, ο κόσμος σήμερα έχει 60 εκατ. πρόσφυγες. Μπροστά σε τόσο καταιγιστικούς αριθμούς, οι δεσμεύσεις για την υποδοχή χιλιάδων ή ακόμη και δεκάδων χιλιάδων δεν θα κάνουν σχεδόν τίποτε για να ανακουφίσουν τη δυστυχία εκατομμυρίων.

Αντί να συγχωνεύουν τα ζητήματα των προσφύγων και της τρομοκρατίας, οι πολιτικοί θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν καθένα χωριστά. Όσον αφορά τους πρόσφυγες, οι δυτικές χώρες πρέπει να υποδεχθούν όσους μπορεί να αφομοιώσει ο πληθυσμός τους. Αλλά απαιτούνται και πολύ πιο τολμηρές λύσεις από τις προσεγγίσεις του 20ού αιώνα, όπως οι περιορισμένες ποσοστώσεις ασύλου και οι «προσωρινοί» καταυλισμοί προσφύγων. Έφθασε ο καιρός να αγκαλιάσουμε την προοπτική όχι καταυλισμών αλλά πόλεων _ τόπων όπου ως και ένα εκατομμύριο πρόσφυγες μιας εθνικότητας θα μπορούν να ζήσουν με ασφάλεια και να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον.

Αδύνατο; Ο αιγύπτιος δισεκατομμυριούχος Ναγκίμπ Σαουάρις διαπραγματεύεται με τους ιδιοκτήτες δύο ελληνικών νησιών ένα σχέδιο για την επανεγκατάσταση εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων τους οποίους θα βάλει να εργαστούν χτίζοντας σπίτια και υποδομές.

Αν οι πολυεκατομμυριούχοι μπορούν να αγοράζουν ένα νησί σαν προορισμό διακοπών _ για παράδειγμα μέσω της ιστοσελίδας Private Islands Online _ γιατί να μην το αγοράσουν και ως προορισμό εκατοντάδων χιλιάδων εκτοπισμένων; Και γιατί να μην κάνουν το ίδιο και οι διεθνείς οργανισμοί;

Εναλλακτικά, οι γειτονικές χώρες θα μπορούσαν να χτίσουν πόλεις που θα αποτελούσαν πολύτιμα κέντρα εμπορίου και παιδείας για τον λαό τους. Η Κίνα ακολουθεί αυτήν ακριβώς τη στρατηγική, χτίζοντας πόλεις για εκατομμύρια ανθρώπους για να δημιουργήσει κόμβους οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας σε όλη την χώρα.

Παράλληλα, γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για τους σκληροπυρηνικούς δυτικούς πολίτες που πολεμούν στο πλευρό του ISIS απ’ όσο αφήνουν να εννοηθεί τα μέσα ενημέρωσης. Το New America, το θινκ τανκ του οποίου είμαι επικεφαλής, έχει καταρτίσει μια βάση δεδομένων με 466 άτομα από 25 δυτικές χώρες που πήγαν στη Συρία. Την περασμένη εβδομάδα, οι ερευνητές Πίτερ Μπέργκεν, Κόρτνεϊ Σούστερ και Ντέιβιντ Στέρμαν έδωσαν στη δημοσιότητα την έρευνά τους «ISIS In The West: The New Faces of Extremism» ( «Ο ISIS στη Δύση: τα νέα πρόσωπα του εξτρεμισμού») στο οποίο διαφαίνεται το προφίλ πολλών από τα άτομα αυτά.

Το σημαντικότερο στοιχείο είναι πως οι περισσότεροι έχουν οικογενειακούς δεσμούς με άλλους τζιχαντιστές. Πρόσφατα ρεπορτάζ από την συνοικία Μολενμπέκ των Βρυξελλών, που αποτελεί μέγα εκκολαπτήριο οπαδών του ISIS και της Αλ Κάιντα, δείχνουν ότι οι δεσμοί της οικογένειας και της κοινότητας είναι σημαντικοί. Τα επίμαχα ισάμικά τεμένη είναι εδώ και καιρό γνωστά στις αντιτρομοκρατικές αρχές και στην αστυνομία.

Αν καταγράψουμε αυτές τις οικογένειες, τα τζαμιά και τις γειτονιές, θα αποκαλυφθούν δίκτυα που μοιάζουν με χάρτες μιας επιδημίας. Η εφαρμογή επιδημιολογικών τακτικών για να βρούμε, να απομονώσουμε και να διαταράξουμε τη διάδοση της βίας και της ακραίας ιδεολογίας που την εκτρέφει έχει αποδειχθεί επιτυχημένη στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, η οργάνωση Cure Violence συνεργάζεται με συμμορίες πόλεων και αντιμετωπίζει τη βία σαν επιδημία, σταματώντας τη στην πηγή. Η ιδεολογική πηγή της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας μπορεί να βρίσκεται στη Συρία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν ή στο Μάλι αλλά η πηγή των «στρατιωτών» της στη Δύση είναι οι κοινότητες που έχουν ριζικά αποξενωμένους νέους.

Οι Δυτικοί, υπό το καθεστώς του φόβου, μπορούν εύκολα να φανταστούν εικόνες προσφύγων που διαπερνούν τα σύνορα δήθεν «για να προκαλέσουν χάος». Η πραγματικότητα όμως τόσο των προσφύγων όσο και των τρομοκρατών είναι πολύ πιο περίπλοκη. Αν μελετήσουμε τα στοιχεία, και στις δύο περιπτώσεις θα βρούμε νέους δρόμους για μακροχρόνιες λύσεις που ισορροπούν την ασφάλεια και τον ανθρωπισμό.