Η ορολογία τελικά έχει τη σημασία της. Αλλη φινέτσα έχει η εφεδρεία, διαφορετικό κύρος διαθέτει η διαθεσιμότητα. Η κινητικότητα, με τη σειρά της, έχει μια αμφισημία. Η επιλογή της λέξης αφήνει τη φαντασία μας να διεισδύσει στα πολιτικά γραφεία, εκεί όπου υπουργοί, επικοινωνιολόγοι και διάφοροι επιτήδειοι ανοίγουν λεξικά για να βρουν την πιο βελούδινη εκφορά. Σαν να είναι ντροπή να πουν άμεσα στον κόσμο ότι πρόκειται για απολύσεις. Η λογική της απόλυσης ταιριάζει στον ιδιωτικό τομέα. Στους δημοσίους υπαλλήλους επιφυλάσσεται καλύτερη γλωσσική μεταχείριση.
Η γλωσσική σύγχυση της περασμένης τριετίας εξυπηρέτησε κάτι βαθύτερα πολιτικό. Για παράδειγμα, παραμένει ασαφές για τον πολύ κόσμο αν η εφεδρεία και η κινητικότητα αναφέρονται στον ίδιο πληθυσμό εργαζομένων. Επίσης, οι συνεχείς αλλαγές στους αριθμούς συμβάλλουν στη θολούρα του εργασιακού τοπίου. Να θυμηθούμε ότι τους πρώτους μήνες του προγράμματος στήριξης τα πολιτικά κέντρα άφηναν να διαρρεύσουν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες θα απομακρύνονταν 250.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Τα νέα δεδομένα είναι σαφώς μικρότερα, παρ’ ότι αυξομειούμενα. Το βέβαιο είναι ότι ένας πολίτης που δεν ασχολείται ολημερίς με το ζήτημα δεν έχει πλήρη εικόνα των συνθηκών.
Παρά την πληθώρα όρων, πάντα υπάρχει περιθώριο για μια καινούργια διατύπωση. Η έξοδος είναι η νέα λεκτική μόδα, παρά τους συνειρμούς που δημιουργεί με την εξόδιο ακολουθία. Ας δούμε, λοιπόν, πως ανακατεύτηκε τεχνηέντως η κατάσταση. Στο αναθεωρημένο μνημόνιο υπήρξε αναφορά σε επιπλέον 11.000 «εξόδους» υπαλλήλων που θα προέρχονται από τη δεξαμενή των 25.000 εφέδρων. Στο κουβάρι προστίθεται η εξήγηση ότι οι εξοδούχοι θα προστεθούν στις 15.000 υποχρεωτικές άμεσες απολύσεις, δηλαδή χωρίς διαθεσιμότητα. Πόσοι έφυγαν, πόσοι είναι για να φεύγουν;
Το όλο μπέρδεμα προσφέρεται για να υβρίσουμε τον Μητσοτάκη τζούνιορ. Τον Κυριάκο που έχει χάσει τον ύπνο του και κυκλοφορεί με μαύρους κύκλους. Επίσης, οι αριθμοί θέτουν ερωτήματα για την αύξηση της ανεργίας και τα παρελκόμενα της ύφεσης. Για όσους διαθέτουν ακόμη ψιχία αλληλεγγύης υπάρχει προβληματισμός για το μέλλον αυτών των ανθρώπων, που έχουν προγραμματίσει τη ζωή τους με δεδομένη τη μονιμότητα. Το θεώρημα της ουρημένης ποδιάς και του φιλήματος από τους δημοσίους υπαλλήλους αναιρείται αυθωρεί από εκείνους που έχουν αισθήματα ανθρωπιάς.
Σε αυτό το πλαίσιο δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε ότι η κινητικότητα έχει μια πολύ θετική πλευρά. Μελλοντικά. Για να το παραδεχτεί κάποιος πρέπει, φυσικά, να έχει όραμα για την ελληνική κοινωνία και πίστη στην προοπτική εξόδου από την κρίση. Διαβάζοντας προσεκτικά τα στάδια της κινητικότητας και προσέχοντας τα στεγανά που τίθενται (σειρά προτεραιότητας, ανεξάρτητες επιτροπές, δυνατότητα να προσπεράσει ένας υπάλληλος την αδρανή υπηρεσία και να απευθυνθεί στο υπουργείο) μπορεί να ελπίσει σε έναν υγιή δημόσιο τομέα. Υγιή από την άποψη ότι οι τοποθετήσεις θα γίνονται με βάση τις ανάγκες και όχι με βάση τις προσωπικές επιθυμίες υπαλλήλων που περιθάλπονται ως προστατευόμενο είδος.
Πολλά ειπώθηκαν για τον διορισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηλεκτρική καρέκλα της Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Διακινήθηκε η ιδέα ότι ο Αντώνης Σαμαράς τον έβαλε εκεί για να τον ξεπαστρέψει. Πλην, όμως, ο Μητσοτάκης τζούνιορ υποστήριξε τις απομακρύνσεις, τις μετατάξεις και γενικώς την ανατροπή των δεδομένων. Εν ολίγοις, δεν παριστάνει την παρθένα, όπως προκάτοχοί του. Θέτει τις βάσεις για τον σχεδιασμό του δημόσιου τομέα με όποιο προσωπικό κόστος. Είναι ένας συνεπής δεξιός υπουργός που θέλει μικρότερο και πιο αποτελεσματικό κράτος. Ο Κυριάκος πράττει το αυτονόητο. Επί δεκαετίες στοιβάζονταν υπάλληλοι σε μια υπηρεσία, χωρίς να έχουν καθήκοντα, ενώ σε άλλες υπηρεσίες οι εργαζόμενοι δεν επαρκούσαν. Τώρα επικρατεί ορθολογισμός.
Σε επόμενη φάση μπορούν να ληφθούν υπ’ όψιν και κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά από την εμπειρία των δημοσίων υπαλλήλων. Θα ήταν, δηλαδή, απερίσκεπτο να απαιτηθεί η επιστροφή σε νοσοκομείο μιας νοσηλεύτριας που εργάζεται επί μακρόν ως ιδιαιτέρα γραμματεύς. Ποιος θα της εμπιστευτεί την ένεση; Για να μην τα πολυλογούμε, ένας υπάλληλος δεν κρίνεται μόνο από το ψευδές ή γνήσιο πιστοποιητικό γλωσσομάθειας. Υπάρχουν πολλά κριτήρια αξιολόγησης, αλλά αυτά θα τα λύσει η επόμενη γενιά του μητσοτακέικου.
*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ