Συμπληρώθηκαν εφέτος τριάντα χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ και για λόγους ευνόητους η κυβέρνηση αποφάσισε να μην εορτασθεί με πολλές φανφάρες το γεγονός. Ετσι δεν θα έλθει στην Αθήνα ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο, ο οποίος επρόκειτο να μετάσχει σε μια επετειακή εκδήλωση. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν υπέγραφε δύο χρόνια νωρίτερα, στις 28 Μαΐου 1979, τη συμφωνία ένταξης με στόχο να καταστήσει την Ελλάδα μια χώρα ισχυρή, δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι ο ανιψιός του θα την παρέδιδε στο χείλος της χρεοκοπίας και επαίτη των ευρωπαϊκών δανείων. Θυμάμαι ακόμη πολύ καθαρά την τελετή εκείνη στο Ζάππειο την οποία είχα καλύψει για «Το Βήμα» ως διπλωματικός συντάκτης και την πίστη του Καραμανλή ότι η ένταξη της Ελλάδας την κατοχύρωνε όχι μόνο στον οικονομικό τομέα αλλά και πολιτικά, ιδιαίτερα στο πρόβλημα ασφαλείας που αντιμετώπιζε από την τουρκική απειλή. Εκτοτε βέβαια άλλαξαν πολλά, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει το όνειρο της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Το βασικό σφάλμα υπήρξε ότι προχώρησε η μεγάλη διεύρυνση προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης χωρίς προηγουμένως να έχει επιτευχθεί η ευρωπαϊκή εμβάθυνση. Ετσι βρέθηκε η Ευρώπη με 27 μέλη, γεγονός που κατέστησε πολύ πιο δύσκολη τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ξεχείλωσε, δηλαδή, η όλη διαδικασία και, όταν ήλθε η ώρα να υιοθετηθεί το κοινό νόμισμα, και πάλι όλα έγιναν ανάποδα, καθώς θα έπρεπε να έχει προηγηθεί η οικονομική ενοποίηση προτού καθιερωθεί το ευρώ. Αν είχε επιβληθεί η οικονομική ενοποίηση, τότε κρίσεις όπως η ελληνική θα είχαν αποφευχθεί, όπως αποφεύγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου υπάρχουν Πολιτείες με ελλείμματα πολύ μεγαλύτερα από αυτό της Ελλάδας, τα οποία όμως καλύπτονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Ουάσιγκτον. Το ξεχείλωμα αυτό της Ευρώπης οδήγησε και στη χαλάρωση του βασικού της πυλώνα, δηλαδή της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών-μελών. Οι εθνικοί ανταγωνισμοί αντικατέστησαν τις προσπάθειες για περαιτέρω ενοποίηση. Και σε αυτό συνέβαλαν ευρωπαίοι ηγέτες χωρίς όραμα, οι οποίοι λαμβάνουν τις αποφάσεις τους με βάση εσωτερικά εκλογικά κριτήρια.

Αυτό που ήταν αναγκαίο, δηλαδή η περισσότερη Ευρώπη, δεν επιτεύχθηκε. Τα πράγματα μάλιστα χειροτέρευσαν ακόμη περισσότερο με την τεράστια οικονομική κρίση και τη μάστιγα της λαθρομετανάστευσης, που οδηγεί ήδη στην κατάργηση της Συνθήκης του Σένγκεν. Καθοριστική όμως υπήρξε και η αλλαγή στάσης της Γερμανίας, η οποία στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, σε ένδειξη μεταμέλειας για τις καταστροφές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε επιλέξει μια γνήσια φιλευρωπαϊκή πολιτική σε συνεργασία με τον προαιώνιο εχθρό της, τη Γαλλία. Μετά την επανένωση κατέστη η ισχυρότερη οικονομικά και πολιτικά χώρα της Ευρώπης και θέλει πλέον αυτή να επιβάλλει τους όρους της στους εταίρους της. Ολα αυτά όμως δεν απαλλάσσουν την Ελλάδα από την ευθύνη για τα τραγικά σφάλματα που διέπραξε και τα οποία την οδήγησαν εκεί που είναι σήμερα. Αν δεν το αντιληφθούμε αυτό και συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι για όλα φταίνε οι ξένοι, τότε δεν θα μπορέσουμε να αποφύγουμε την καταστροφή.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ