Τα γερμανικά «λάδια» της ΕΡΓΟΣΕ

Ολα ξεκίνησαν όταν η γερμανική εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung» αποκάλυψε ότι το γραφείο του εισαγγελέα της Φραγκφούρτης εντόπισε σκάνδαλο στη θυγατρική των Γερμανικών Σιδηροδρόμων, DBI. Στελέχη της εταιρείας «λάδωσαν» έλληνες αξιωματούχους μέσω υπεράκτιων εταιρειών, προκειμένου να πάρουν μελέτες και υπηρεσίες συμβούλων στην Ελλάδα στο πλαίσιο της κατασκευής του προαστιακού σιδηροδρόμου και του μετρό. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης ήταν η αποχώρηση της DBI από μια σειρά χωρών όπου υπάρχει «υψηλός κίνδυνος διαφθοράς», όπως η Ελλάδα, η Αλγερία, η Λιβύη και η Ρουάντα.

Το πόρισμα του εσωτερικού ελέγχου, που παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής», αποκαλύπτει μάλιστα ότι και το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) έψαξε τις συμβάσεις ΕΡΓΟΣΕ – DBI στα τέλη του 2011, ενώ ο εσωτερικός ελεγκτής υπογράμμισε ότι επτά από τις δέκα συμβάσεις που ανέλαβαν οι Γερμανοί στην ΕΡΓΟΣΕ δόθηκαν χωρίς διαγωνισμό, αλλά με απευθείας ανάθεση.

Στη χώρα μας, σύμφωνα με τη δικογραφία, δόθηκαν παράνομες πληρωμές δεκάδων χιλιάδων ευρώ για την ανάληψη μελετητικού έργου για την ανάπτυξη των επεκτάσεων του μετρό και του Προαστιακού. Μάλιστα, γερμανικό δικαστήριο καταδίκασε την εταιρεία συμβούλων Lahmayer, με την οποία συνεργαζόταν η DBI στην Ελλάδα, να πληρώσει πρόστιμο 600.000 ευρώ, ενώ πρώην συνεργάτης της εταιρείας που ενεπλάκη στο ελληνικό σκέλος του σκανδάλου υποχρεώθηκε στην καταβολή προστίμου 30.000 ευρώ.

Η DBI πάντως έχει ήδη απολύσει τριάντα υψηλόβαθμους υπαλλήλους της που εμπλέκονταν στο σκάνδαλο, μεταξύ των οποίων και ο υπεύθυνος του γραφείου των Αθηνών, ενώ ο εισαγγελέας της Φραγκφούρτης ψάχνει 37 άτομα, τα οποία στην πλειονότητά τους είναι πρώην στελέχη της γερμανικής εταιρείας.

Σύμφωνα με τον έλεγχο της ΕΡΓΟΣΕ, η DBI (και η συνδεδεμένη με αυτήν De Consult GmbH) ανέλαβε συνολικά 10 συμβάσεις, με συνολικές αμοιβές 6 εκατ. ευρώ και μέση αμοιβή ανά σύμβαση ύψους 607.323 ευρώ. «Θεωρούμε ότι υπάρχουν σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής» σημειώνεται στο πόρισμα και αναφέρεται ότι «για να διερευνηθεί το θέμα σε μεγαλύτερο βάθος, χρειάζονται περισσότερα στοιχεία από τους καταγγέλλοντες».

«Οι επτά από τις δέκα συνολικά συμβάσεις δόθηκαν με απευθείας ανάθεση. Από τις υπόλοιπες τρεις, στις δύο η ανάθεση έγινε με συνοπτικές διαδικασίες και στη μία έγινε σε δύο φάσεις και με ανοιχτό διαγωνισμό» σημειώνεται. Επίσης, αναφέρεται ότι μερικές από τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΓΟΣΕ «δεν είναι ξεκάθαρο ποια σύμβαση αφορούν».

Ο εσωτερικός ελεγκτής αποκαλύπτει μάλιστα ότι «το ΣΔΟΕ έχει ζητήσει στοιχεία για τη συγκεκριμένη υπόθεση με επιστολή του τη 13η Δεκεμβρίου 2011 και η ΕΡΓΟΣΕ έχει απαντήσει αποστέλλοντας στοιχεία την 23η Ιανουαρίου 2012», όμως έκτοτε «δεν έχει επανέλθει για τυχόν διευκρινίσεις».

Σύμφωνα με τον εσωτερικό έλεγχο, «υπάρχουν βεβαιώσεις περαίωσης ή έγκρισης για όλες τις συμβάσεις» εκτός της υπ’ αριθμόν 175, η οποία υπεγράφη στις 2 Φεβρουαρίου 1999 και προέβλεπε την παροχή «καθηκόντων συμβούλου υποβοήθησης της ΕΡΓΟΣΕ στη σύνταξη της μελέτης του δεύτερου σταδίου του Master Plan του εμπορευματικού σταθμού του Θριάσιου Πεδίου», με συμβατική αμοιβή 132.500 ευρώ. Η σύμβαση «ευρέθη να είναι μόνο στην αγγλική γλώσσα και αναφέρει το ποσό της αμοιβής του συμβούλου σε ευρώ και όχι σε δραχμές, παρά το ότι υπεγράφη το 1999» παρατηρεί ο ελεγκτής.

Επίσης, δύο μελέτες φαίνεται να άργησαν πέραν του συμβατικού χρόνου. Η 622/2009 για την «παροχή υπηρεσιών Ειδικού Εμπειρογνώμονος για την υποβοήθηση της ΕΡΓΟΣΕ επί θεμάτων Ενεργειακής Επάρκειας» με συμβατική αμοιβή 84.000 ευρώ, η οποία δόθηκε με απευθείας ανάθεση, παρελήφθη όχι τρεις μήνες μετά την έγκριση «όλων των σταδίων του συμβατικού αντικειμένου», όπως προέβλεπε, αλλά στις 11 Μαρτίου 2011 και η περαίωσή της βεβαιώθηκε στις 10 Ιουλίου 2012. Το ίδιο περίπου συνέβη και στη σύμβαση 625/2009 για την παροχή υπηρεσιών «ειδικού εμπειρογνώμονος για την υποβοήθηση της ΕΡΓΟΣΕ επί θεμάτων Ηλεκτροκίνησης», με συμβατική αμοιβή 141.500 ευρώ, η οποία δόθηκε με απευθείας ανάθεση.

Γαϊτανάκι αναθέσεων

Επίσης, η DBI είχε αναλάβει το 2001 με απευθείας ανάθεση (σύμβαση 275) καθήκοντα συμβούλου για «το σχέδιο γενικής διάταξης εγκαταστάσεων μηχανοστασίου Ρέντη και την ηλεκτροκίνηση του κεντρικού τετραπλού διαδρόμου Ρέντη – Αθήνας – ΣΚΑ, καθώς και της γραμμής ΣΚΑ – Αεροδρομίου», με αμοιβή 372.000 ευρώ.

Ακόμη, την ίδια χρονιά (σύμβαση 304) ανέλαβε με απευθείας ανάθεση τη «Διερεύνηση – τεχνική ανάλυση λειτουργίας και ζήτησης εμπορευματικής μεταφοράς με τη συμμετοχή ιδιωτικής επένδυσης του εμπορευματικού σταθμού του Θριάσιου Πεδίου», με αμοιβή 281.000 ευρώ.

Επίσης, το 2001 τους ανατέθηκαν απευθείας (σύμβαση 272) καθήκοντα συμβούλου «για την παροχή υπηρεσιών σε θέματα σιδηροδρομικής επιδομής για το έργο του προαστιακού σιδηροδρόμου Αθηνών», με αμοιβή ύψους 366.838 ευρώ.

Το ίδιο έτος ανέλαβαν με «συνοπτικές διαδικασίες» (σύμβαση 310), μεταξύ άλλων, μελέτες για την «ηλεκτροκίνηση του ηλεκτραμαξοστασίου του Ρέντη» και την «επικαιροποίηση της μελέτης ηλεκτροκίνησης του άξονα Ρέντη – ΣΚΑ – Αεροδρoμίου», με αμοιβή 130.000 ευρώ. Επίσης, το 2002 ανέλαβαν με απευθείας ανάθεση (σύμβαση 350) καθήκοντα συμβούλου «για την ηλεκτροκίνηση σε τοπολογία δικτύου», με αμοιβή 193.000 ευρώ, καθώς και μελέτη για την επιδομή της γραμμής ΣΚΑ – Αεροδρομίου, η οποία δόθηκε «με συνοπτικές διαδικασίες» και αμοιβή 140.000 ευρώ (σύμβαση 328).

Η μεγαλύτερη σύμβαση που υπέγραψαν οι Γερμανοί ήταν το 2003, όταν συμμετείχαν στην ένωση De Consult Deutsche Eisenbahn Consulting GmbH – Lahmeyer International GmbH – SGI – Trademco. Τότε, έπειτα από διαγωνισμό και με τη μέθοδο της προεπιλογής, τους ανατέθηκαν καθήκοντα συμβούλου «μελετών και συμβούλου διαχείρισης έργου», με αμοιβή 4,2 εκατ. ευρώ, στην οποία συμμετείχαν κατά 33%.