H εισαγωγή από τους «Γάμους του Φίγκαρο» που ερμήνευσε η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης υπό τον Μάρις Γιάνσονς στο πλαίσιο της παραδοσιακής Πρωτοχρονιάτικης Συναυλίας του 2006, προκαλώντας, είναι αλήθεια, ποικίλα σχόλια στον διεθνή Τύπο, δεν ήταν παρά μια μικρή πρόγευση της «καταιγίδας» εκδηλώσεων που προγραμματίζονται στην Αυστρία – αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο – προκειμένου να τιμηθεί η 250ή επέτειος από τη γέννηση του Μότσαρτ.
Με το Σάλτσμπουργκ να διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία ως γενέτειρα του συνθέτη αλλά και τη Βιέννη – όπου ο Μότσαρτ συνάντησε την αυτοκρατορική οικογένεια, παντρεύτηκε και γνώρισε μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του – να ακολουθεί κατά πόδας, οι εκδηλώσεις υπερβαίνουν τις 800 ως το τέλος του 2006, συμπεριλαμβάνοντας την «αφρόκρεμα» του παγκόσμιου καλλιτεχνικού στερεώματος. Αρχιτεκτονική, κινηματογράφος και εικαστικά «συναγωνίζονται» τις μουσικές παραστάσεις, ενώ παράλληλα οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να «περπατήσουν» κυριολεκτικά επάνω στα χνάρια του συνθέτη, αφού πολλά από τα μέρη όπου έζησε και δημιούργησε υπάρχουν ακόμη και σήμερα.
Στο Σάλτσμπουργκ
Ο καγκελάριος της Αυστρίας Βόλφγκανγκ Σιούσελ αναμένεται να κηρύξει την επίσημη έναρξη των εορτασμών στις 27 Ιανουαρίου, ημερομηνία γέννησης του Μότσαρτ. Την ίδια ημέρα στο Σάλτσμπουργκ η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης θα δώσει δύο πανηγυρικές συναυλίες. Την πρωινή της εμφάνιση στο Mozarteum θα διευθύνει ο βετεράνος Νικολάους Αρνονκούρ, ο οποίος θα εκφωνήσει και τον εναρκτήριο λόγο, ενώ η απογευματινή, στη Μεγάλη Αίθουσα του Φεστιβάλ και με τη συμμετοχή διεθνών αστέρων όπως η αμερικανίδα υψίφωνος Ρενέ Φλέμινγκ και ο ρώσος βιολιστής Γιούρι Μπασμέτ, θα δοθεί σε μουσική διεύθυνση του ιταλού σουπερστάρ του πόντιουμ Ρικάρντο Μούτι (τους δύο αρχιμουσικούς επέλεξε η ιστορική ορχήστρα να ηγηθούν των εορτασμών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τόσο εντός Αυστρίας όσο και στις μεγάλες εφετινές περιοδείες του συνόλου σε Ιαπωνία, ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό).
Στο πλαίσιο των υπόλοιπων εκδηλώσεων της εβδομάδας, η έκθεση «Viva Mozart», που πρόκειται να εγκαινιαστεί την παραμονή της γενέθλιας ημερομηνίας στο οίκημα της πλατείας που φέρει το όνομα του συνθέτη, διοργανώνεται με σκοπό την ανάδειξη όλων των πτυχών της ζωής και της δημιουργίας του μέσα από σπάνια εκθέματα που φυλάσσονται σε συλλογές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Στη Βιέννη
Οσον αφορά τη Βιέννη, από τα σημαντικότερα γεγονότα εν όψει της επετείου θεωρείται η επαναλειτουργία του ιστορικού Theater an der Wien ως θεάτρου όπερας. H έναρξη έγινε ήδη στις 8 Ιανουαρίου με την εμφάνιση του Πλάθιντο Ντομίνγκο, ενώ αναμένεται εκεί, μεταξύ άλλων, η πρεμιέρα του «Ιδομενέα» (27/1), σε μουσική διεύθυνση Πέτερ Σνάιντερ.
Την ημέρα της επετείου θα εγκαινιαστεί το Mozarthaus της αυστριακής πρωτεύουσας με μια μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στον συνθέτη, η οποία θα εκταθεί σε έξι ορόφους. Πέρα από τα έργα του Μότσαρτ, πολλά από τα οποία ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να ακούσει, η έκθεση εξερευνά ολόκληρο τον κόσμο του, τους φίλους και τις επιρροές στη διάρκεια του ύστερου μπαρόκ.
H κύρια έκθεση της Βιέννης, εν τούτοις, θα φιλοξενηθεί στην περίφημη αίθουσα της Albertina, δίπλα στην Κρατική Οπερα, δίνοντας βάρος στις ιδέες αλλά και στη διαρκή επιρροή που άσκησε ο συνθέτης στον μετέπειτα κόσμο.
Σε ό,τι αφορά τον υπόλοιπο κόσμο, σημαντικές εκδηλώσεις διοργανώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στην Πράγα που διεκδικεί τα σκήπτρα του τρίτου πόλου στον παγκόσμιο εορτασμό, ενώ τα σπουδαιότερα θέατρα όπερας και διεθνείς διοργανώσεις (Σκάλα του Μιλάνου, Βασιλική Οπερα του Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο, Μητροπολιτική Οπερα της Νέας Υόρκης, Κρατική Οπερα της Βαυαρίας κ.ά.) συμμετέχουν στην επέτειο με ειδικές παραγωγές. Με ενδιαφέρον αναμένεται η πρεμιέρα του αριστουργηματικού «Ντον Τζιοβάνι» στην Οπερα του Παρισιού σε σκηνοθεσία Μίκαελ Χάνεκε, ανήμερα της γενέθλιας ημερομηνίας του συνθέτη.
Οι εκδηλώσεις της εβδομάδας στην Ελλάδα
Την περίφημη «Μικρή Νυχτερινή Μουσική» αλλά και την εισαγωγή από τον αριστουργηματικό «Ντον Τζιοβάνι» παρουσιάζει, μεταξύ άλλων, η Εθνική Συμφωνική της EPT στο πλαίσιο συναυλίας που δίνει στις 24 Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τη μουσική διεύθυνση έχει ο Νίκος Χριστοδούλου ενώ, πέρα από την χορωδία της EPT, συμπράττουν η Σόνια Θεοδωρίδου (υψίφωνος), η Αννα Φιλανδριανού (άλτο), ο Μιχάλης Δημητρακάκος (τενόρος) και ο Γιάννης Γιαννίσης (βαθύφωνος). Στο εκκλησιαστικό όργανο ο Τίτος Γουβέλης.
Στις 28 Ιανουαρίου εξάλλου, σε απευθείας μετάδοση από το Studio C, το Γ’ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας θα μεταδώσει μία ακόμη συναυλία που αφιερώνει η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της EPT στον Μότσαρτ.
Εργα για πιάνο του Μότσαρτ θα παρουσιάσουν στις 25/1 στο Athenaeum (Αδριανού 3) οι πιανίστες Στέλλα Περράκη και Βίλχελμ Γιέγκερ στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων που διοργανώνει το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο. Την επόμενη ημέρα η υψίφωνος Χριστίνα Γιαννακοπούλου και ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς θα ερμηνεύσουν ντουέτα του Μότσαρτ, ενώ ανήμερα της επετείου, στις 27/1 και υπό τον τίτλο «Σήμερα έχει γενέθλια ο Μότσαρτ», η πιανίστριες Μαριάννα Αϊβαζόβα και Φωτεινή Λιβαθινού θα παρουσιάσουν έργα για δύο πιάνα του συνθέτη. Μουσική δωματίου του Μότσαρτ περιλαμβάνει η συναυλία της 28ης Ιανουαρίου, ενώ στις 30/1 οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με μια βραδιά υπό τον τίτλο «Ο Μότσαρτ και η εποχή του», όπου η Μαρίνα Κρίλοβιτς και νέοι λυρικοί τραγουδιστές θα παρουσιάσουν διάσημες άριες και ντουέτα του συνθέτη. Στο πιάνο ο Δημήτρης Γιάκας.
Στο Νέο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, ανήμερα της επετείου (27/1), η υψίφωνος Μάτα Κατσούλη συνοδευόμενη από τον πιανίστα Γιώργο Πέτρου θα παρουσιάσει τα τραγούδια του Μότσαρτ.
«Μαραθώνιος» Μότσαρτ στην ET1
Συναυλίες, όπερα, χορός, ντοκυμαντέρ αλλά και ιστορικές παραστάσεις είναι μερικά μόνο από όσα περιλαμβάνει ο 24ωρος τηλεοπτικός «μαραθώνιος» που αφιερώνει στον Μότσαρτ η ET1 αρχίζοντας από τις 08.00 το πρωί της 27ης Ιανουαρίου με σκοπό να διαρκέσει ως τις 08.00 της επόμενης ημέρας. H εν λόγω παγκόσμια, μέσω δορυφόρου, τηλεοπτική εκπομπή θα μεταδώσει το μήνυμα της μουσικής του Μότσαρτ σε περισσότερες από 30 χώρες περιλαμβάνοντας ζωντανές μεταδόσεις από τη Βιέννη, το Σάλτσμπουργκ, το Βερολίνο, την Πράγα αλλά και το Πεκίνο.
Καλλιτέχνες όπως ο Ρικάρντο Μούτι με τη Φιλαρμονική της Βιέννης, σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση από το Σάλτσμπουργκ, ο Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ και ο Γκίντον Κρέμερ θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο του αφιερώματος. Για το έτος Μότσαρτ μιλούν προσωπικότητες όπως ο Πίτερ Σέλαρς και ο Τόμας Κβάστχοφ, ενώ από ελληνικής πλευράς δηλώσεις κάνουν στην EPT ο Νίκος Τσούχλος, διευθυντής καλλιτεχνικού προγραμματισμού του MMA, ο Νίκος Αθηναίος, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΜΜΘ, η πιανίστρια Ντόρα Μπακοπούλου, ο βιολονίστας Σίμος Παπάνας, η υψίφωνος Ζανέτ Πηλού κ.ά.
Μότσαρτ και Ευρώπη
«Ο ήχος της Ευρώπης» είναι ο τίτλος του συνεδρίου που διοργανώνεται στις 27 και 28 Ιανουαρίου στο Σάλτσμπουργκ από την αυστριακή προεδρία και με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων απ’ όλο το φάσμα της διεθνούς δημόσιας ζωής (πολιτική, οικονομία, διανόηση, τέχνη).
«H γενέθλια ημερομηνία του Μότσαρτ είναι συμβολική προκειμένου να αποτυπώσει προσδοκίες ως προς το όραμα μιας ειρηνικής Ευρώπης» εξηγεί στο «Βήμα» ο πρεσβευτής της Αυστρίας στην Αθήνα δρ Χέρμπερτ Κρελ, ο οποίος συνεχίζει λέγοντας ότι ο Μότσαρτ, που με τη μουσική του υπερέβη σύνορα και «αγκάλιασε» ολόκληρη τη Γηραιά Ηπειρο, απετέλεσε την ενσάρκωση του ευρωπαίου πολίτη.
«Το συνέδριο φιλοδοξεί να εξετάσει το θέμα της ευρωπαϊκής ταυτότητας. H περίοδος μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο σημαδεύτηκε από τον Ψυχρό Πόλεμο, τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Τώρα που ο ένας πόλος έχει εκλείψει εδώ και αρκετά πλέον χρόνια, οφείλουμε να βρούμε νέα στοιχεία επαφής, στόχους για το μέλλον. Μία από τις επιδιώξεις του συνεδρίου εξάλλου είναι και η επανεξέταση του θέματος της εμπιστοσύνης του ευρωπαίου πολίτη απέναντι στους πολιτικούς…».
Οσον αφορά εξάλλου τον Μότσαρτ και την εφετινή επέτειο, ο πρεσβευτής της Αυστρίας δεν θεωρεί ότι πρόκειται για ένα θέμα που αφορά αυστηρά την πατρίδα του. «Ο Μότσαρτ γεννήθηκε στο Σάλτσμπουργκ, έζησε αρκετά στη Βιέννη, αλλά επηρέασε ολόκληρο τον κόσμο, πράγμα που φαίνεται εξάλλου από τον παγκόσμιο χαρακτήρα των εορταστικών εκδηλώσεων».
Σχετικά με αυτό καθαυτό το νόημα μιας επετειακής χρονιάς για έναν συνθέτη όπως ο Μότσαρτ, στον οποίο ούτως ή άλλως κάθε χρόνο αφιερώνεται μεγάλο κομμάτι του διεθνούς καλλιτεχνικού προγραμματισμού, ο δρ Κρελ ισχυρίζεται ότι «είναι ένας τρόπος να υπογραμμιστεί η σημασία του έργου του στις νεότερες κυρίως γενιές. Στην πραγματικότητα το Ετος Μότσαρτ δεν λήγει το 2006, αλλά είναι ένα προοίμιο για όσα θα ακολουθήσουν. Και αυτό γιατί, πράγματι, θα ήταν αδιανόητο ένα έτος χωρίς Μότσαρτ…».
Τριήμερο ραδιοφωνικό αφιέρωμα
Τριήμερο αφιέρωμα στα 250 χρόνια από τη γέννηση του συνθέτη προγραμματίζει για τις 27, 28 και 29 Ιανουαρίου το Γ’ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. H ζωή και η δημιουργία του Μότσαρτ παρουσιάζονται μέσα από ειδικές εκπομπές, ζωντανές συναυλίες, συνεντεύξεις, αφιερώματα και διεθνείς μεταδόσεις. Συμφωνίες, κοντσέρτα, έργα για πιάνο, όπερα, μουσική δωματίου, στιγμιότυπα της ζωής του συνθέτη, στο πλαίσιο εκπομπών που επιμελούνται οι παραγωγοί του Γ’ Προγράμματος, αλλά και σπάνιες ηχογραφήσεις από το Αρχείο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας περιλαμβάνονται στο εν λόγω αφιέρωμα.
