Βαγγέλης Σιαφάκας
Με μια χιλιάρα Καβασάκι.
Διηγήματα
Εκδόσεις Πόλις,
σελ. 271, τιμή 12 ευρώ

Τι ακριβώς ήταν οι αριστεροί νεολαίοι που αφού πρώτα αντιστάθηκαν οργανωμένα στη χούντα, έχοντας ήδη γυρίσει τις πλάτες στη σοβιετική ιδεολογία του ΚΚΕ, έσπευσαν κατά τη διάρκεια των πρώτων μεταπολιτευτικών ετών να ασπαστούν τις πολιτικές ιδέες του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος το οποίο αποσπώμενο από τη σιδερένια αγκαλιά της Μόσχας προσπάθησε υπό την ηγεσία του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ (και σε σύμπλευση με τους ισπανούς κομμουνιστές του Σαντιάγο Καρίγιο) να ανοίξει τον δρόμο του ευρωκομμουνισμού; Τι ακριβώς ήθελαν από τον κόσμο, από την πολιτική και από τον εαυτό τους οι Ρηγάδες του ΚΚΕ Εσωτερικού που αποτελούν ήδη αντικείμενο μελέτης των σημερινών ιστοριογράφων;

Ο Βαγγέλης Σιαφάκας υπήρξε στέλεχος του Ρήγα Φεραίου επί δικτατορίας και τα διηγήματα της συλλογής του Με μια χιλιάρα Καβασάκι έχουν συχνά Ρηγάδες ως πρωταγωνιστές στις σελίδες τους αλλά ευτυχώς για τα ίδια δεν φιλοδοξούν να απαντήσουν σε πολιτικά ερωτήματα. Ακόμα περισσότερο που κανένα από τα κείμενα του βιβλίου δεν είναι αναμνηστικό: κανένα κομμάτι του δεν νοσταλγεί και δεν μεγαλοποιεί την περίοδο στην οποία αναφέρεται, προσπαθώντας να εκβιάσει τα αισθήματά μας. Ο συγγραφέας όμως θέλει να βάλει ευθύς εξαρχής στην άκρη και το οποιοδήποτε κλίμα θρηνωδίας για όσα θα μπορούσε να γίνουν και δεν έγιναν, για οράματα που διαψεύστηκαν ή για τραύματα που έμειναν αθεράπευτα.
Ο συγγραφέας Βαγγέλης Σιαφάκας

Εκείνο το οποίο φέρνει στην επιφάνεια ο Σιαφάκας είναι η καθημερινότητα και ο ατομικός κόσμος των ηρώων του: ξεκινώντας από την παιδική και την εφηβική τους ηλικία, περνώντας ξυστά από τον καιρό της ένταξής τους στον Ρήγα και φτάνοντας μέχρι την ωριμότητά τους, όταν όλα έχουν γίνει μακρινά και τίποτε ταυτόχρονα δεν μπορεί να σβήσει ακόμη από τη μνήμη τους. Οι συλλογικοί όγκοι παραμένουν σε αυτήν τη γραμμή ένα αχνό άκουσμα ή ένας σταθερά εξωτερικός φλοιός. Μια μήτρα από την οποία θα ξεπηδήσει όχι ο αχός της Ιστορίας αλλά η μικροσκοπική κλίμακα του εγώ: τα παιδικά παιχνίδια και συμπλέγματα, τα εφηβικά ερωτικά σκιρτήματα (πάθη ικανά να αιχμαλωτίσουν διά βίου τις αισθήσεις), καθώς και οι τρανταχτοί έρωτες της νιότης, παντοδύναμοι ακόμα κι όταν τα πολιτικά καθήκοντα δεν επιτρέπουν καμιάν άλλη προτεραιότητα.

Και να που έτσι η μικροσκοπική κλίμακα του ατόμου θα μετατραπεί σε μακροσκοπική εικόνα της κοινωνίας και της εποχής: από τη μια πλευρά η κλειστή νοοτροπία και οι ηθικές προκαταλήψεις (ίδιες για αριστερούς και δεξιούς) που κυριαρχούν στα Γιάννενα της δεκαετίας του 1960 (η μικρή μας πόλη του Δημήτρη Χατζή) και από την άλλη οι ανοιχτές προοπτικές και ο κοσμοπολιτισμός της Ιταλίας λίγο μετά τον γαλλικό Μάη του 1968. Θα πρέπει να σημειώσω ότι τα Γιάννενα αποτελούν εδώ μια ξεχωριστή, αυτοδύναμη παράμετρο του βιβλίου, με το βάρος τους να πέφτει κυρίως στα πρώτα διηγήματα όπου και μια πολύ ζωντανή ανθρωπολογία των παλαιών κομμουνιστών, των πατεράδων της πρώτης ή και της δεύτερης γενιάς των Ρηγάδων.
Ο Σιαφάκας γράφει με πυκνότητα και ακρίβεια (μακριά από κάθε διακοσμητικό ύφος), δουλεύει στο αναγκαίο βάθος (και με διακριτικό χιούμορ) τους χαρακτήρες του και εναλλάσσει με άνεση τα χρονικά επίπεδα της αφήγησής του. Ενα βιβλίο που πηγαίνει σίγουρα πολύ πέρα από την ιστορία των Ρηγάδων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ