Σε ένα πρόσφατο άρθρο του ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και γνωστός εκλογολόγος Ηλίας Νικολακόπουλος έκανε ορισμένες εξαιρετικά εύστοχες επισημάνσεις για τη σημασία και τον ρόλο των δημοσκοπήσεων. «Η πολιτική χρήση και κατάχρηση των δημοσκοπήσεων εκπορεύεται από δύο εδραιωμένες πεποιθήσεις, που συνιστούν ισάριθμες ουσιαστικές παρεξηγήσεις. Η πρώτη παρεξήγηση αφορά τον πιθανολογούμενο επηρεασμό των ψηφοφόρων από τη δημοσίευση των δημοσκοπήσεων και η δεύτερη και σημαντικότερη παρεξήγηση αφορά την αυξημένη προβλεπτική ικανότητα που αποδίδεται στις δημοσκοπήσεις, όταν όλοι όσοι ασχολούνται με έρευνες της κοινής γνώμης γνωρίζουν ότι ακόμη και η ακριβής αποτύπωση της παρούσας κατάστασης είναι σε ορισμένες περιπτώσεις εξόχως προβληματική» υπογράμμιζε ο Ηλίας Νικολακόπουλος (εφημερίδα «Τα Νέα», 12 Φεβρουαρίου 2000).
Μια σοβαρή προσπάθεια με στόχο να απαλλαγεί η εμπειρική πολιτική και κοινωνική έρευνα από την επιφανειακή και υπεραπλουστευμένη χρήση φαίνεται να επιχειρείται με την έκδοση Η κοινή γνώμη στην Ελλάδα του Ινστιτούτου VPRC. Οπως σημειώνει και ο πρόεδρος του Ινστιτούτου VPRC Χρ. Βερναδάκης, στόχος είναι να καθιερωθεί αυτή η έκδοση ως μια ετήσια αποτίμηση των ερευνών που έγιναν στο πλαίσιο του Ινστιτούτου. Οι αναλύσεις αυτού του τόμου εντάσσονται σε τέσσερις μεγάλες ενότητες: πολιτική, κοινωνία, ιστορία, ζητήματα μεθοδολογίας.
Στο πρώτο άρθρο ο Χρ. Βερναδάκης ασχολείται με τη δομή του κομματικού συστήματος και της πολιτικής σκηνής κατά την περίοδο 1995-1998. Στη συνέχεια η Μ. Μενδρινού εξετάζει τη σχέση που διαμορφώνεται μεταξύ των θεμάτων της «ατζέντας διακυβέρνησης», ο Α. Χριστοδουλίδης παρουσιάζει τις συγκριτικές έρευνες σε Ελλάδα και Κύπρο για το εθνικό πρόβλημα και το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου, και ο Γ. Μαυρής εξετάζει τη θεσμική διάσταση των δημοσκοπήσεων στο σύγχρονο πολιτικό σύστημα. Τέλος, στην πρώτη ενότητα του τόμου παρουσιάζονται χρήσιμα στοιχεία που αφορούν την κοινωνική, επαγγελματική και ιδεολογική σύνθεση των στελεχών του ΠαΣοΚ.
Στη δεύτερη ενότητα ο Μ. Γκίβαλος παρουσιάζει τις έρευνες για τη συνδικαλιστική ένταξη και συμμετοχή των μισθωτών, ο Δ. Δώδος αναλύει τις διαστάσεις της κοινωνικής επιρροής της Εκκλησίας, ενώ οι Γ. Πανούσης και Β. Καρύδης εξετάζουν τις ιδεολογικές διαστάσεις της «εγκληματοφοβίας».
Στη συνέχεια, στην τρίτη ενότητα, ο Π. Καφετζής παρουσιάζει και αναλύει την έρευνα για το καθεστώς της 21ης Απριλίου. Δύο γάλλοι πολιτικοί επιστήμονες και ερευνητές, ο Daniel Boy και ο Jean Cliche, εξετάζουν την ποιότητα των ερευνών της πρόθεσης ψήφου στη Γαλλία αλλά και στις χώρες της Ευρώπης. Τέλος, ο Κ. Μαυρέας παρουσιάζει υπό τη μορφή λημμάτων ορισμένα ενδιαφέροντα κοινωνικά δεδομένα.
