Με τη μεγαλοπρέπεια που αρμόζει στη «λατρεία της προσωπικότητας» που ο Σι Τζινπίνγκ επιμελώς καλλιεργεί γύρω από το πρόσωπό του, το 20ό Συνέδριο του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ) ολοκλήρωσε χθες τις εργασίες του, αναδεικνύοντάς τον στο τιμόνι της Κίνας για τρίτη συνεχόμενη θητεία. Αυτό θα επισημοποιηθεί αύριο Δευτέρα, οπότε θα ανακοινωθεί η νέα κομματική ηγεσία, στην κορυφή της οποίας βρίσκεται η επταμελής Διαρκής Επιτροπή του Politburo.
Η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη αφού το 2018 ο Σι είχε μεταρρυθμίσει το Σύνταγμα, καταργώντας το όριο των δύο θητειών. Σέρνει ωστόσο το κόμμα πίσω στις παθολογίες της μαοϊκής εποχής, όπου η πολιτική ατζέντα ήταν έρμαιο των ιδεολογικών και προσωπικών προτεραιοτήτων ενός αυταρχικού ηγέτη.
Διαβάστε επίσης – Κίνα: Γιατί απομάκρυναν παρά τη θέλησή του από το συνέδριο του ΚΚ τον πρώην πρόεδρο της χώρας
Ερμηνεύοντας τον Σι
Η εναρκτήρια δίωρη ομιλία του Σι στη διάρκεια του Συνεδρίου την περασμένη Κυριακή, δείχνει μια βαθιά αναδιάταξη των προτεραιοτήτων του, με την ασφάλεια να αντικαθιστά την οικονομική ανάπτυξη στην πυραμίδα της πολιτικής του. «Η επιθετικότητα στο εξωτερικό και ο έλεγχος στο εσωτερικό παραμένουν η καρδιά των σχεδίων του» επισημαίνει ο «Guardian», ενώ το Bloomberg σημειώνει ότι είναι η πρώτη φορά από το 1949, όταν το ΚΚΚ ανέλαβε την εξουσία στη χώρα, που ο γενικός γραμματέας του και ηγέτης της Κίνας στέκεται στην ασφάλεια περισσότερο από την οικονομία.
Για τον κινέζο πρόεδρο η προσέγγιση εκτείνεται πολύ πέρα από τα στρατιωτικά ζητήματα και πρέπει να είναι ολιστική. Περιλαμβάνει μια δέσμη ζητημάτων από την ενέργεια και την ψηφιακή τεχνολογία ως τη διατροφική αλυσίδα, που αντανακλά τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με περιορισμούς ή ελλείψεις της χώρας του εξαιτίας των τεταμένων σχέσεών της με τη Δύση καθώς και τη φιλοδοξία του να γίνει η Κίνα πιο αυτάρκης.
Μ’ έναν λόγο, η εθνική ασφάλεια αποτελεί το θεμέλιο για την εθνική αναζωογόνηση και η σταθερότητα της κοινωνίας (ως απότοκο της ασφάλειας) είναι η προϋπόθεση για την ενδυνάμωση της χώρας.
Υπό αυτό το πρίσμα, δεν χωρεί αμφιβολία για το ποια θέτει ο Σι ως πρώτη προτεραιότητα, ανάμεσα στην ασφάλεια και στην ανάπτυξη. Γι’ αυτό δεν αμφιταλαντεύεται καθόλου για την πολιτική μηδενικής COVID, η οποία για τον υπόλοιπο κόσμο θεωρείται μια τρέλα αλλά για τον ίδιο πρέπει να συνεχιστεί, παρά τον καταστροφικό της αντίκτυπο στην οικονομία.
Αλλωστε, φάνηκε ξεκάθαρα ότι η επίτευξη της ανάπτυξης για τον Σι δεν ορίζεται με στοιχεία και αριθμούς τους οποίους δεν ανακοίνωσε στη διάρκεια της ομιλίας του, όπως ανέμεναν αναλυτές. Εχει να κάνει περισσότερο με τη διασφάλιση της ευημερίας των πολιτών και την αντιμετώπιση της φτώχειας ώστε να καταστήσει την Κίνα «μοντέρνα σοσιαλιστική κοινωνία», δηλαδή μια χώρα μεσαίου εισοδήματος, μέχρι το 2035.
Σημαία η πάταξη της διαφθοράς
Το ΚΚΚ μπορεί να παρουσιάζεται ως ένας φάρος έμπνευσης για τον κινεζικό λαό, όμως «μπορεί να αποτελέσει και πηγή αδυναμίας» προειδοποίησε ο Σι, σε μια άμεση αναφορά στη διαφθορά την οποία έκανε σημαία της διακυβέρνησής του την περασμένη δεκαετία. Και από τη στιγμή που μίλησε εκτενέστερα για την ανάγκη διατήρησης της επαγρύπνησης στο εσωτερικό του κόμματος, είναι σαφές ότι θα συνεχίσει να υπηρετεί πιστά το μοντέλο της πάταξης φαινομένων κατάχρησης εξουσίας.
Αναλυτές μάλιστα θεωρούν ότι τα επόμενα χρόνια ο Σι, στο όνομα της κάθαρσης, θα σφίγγει ακόμη περισσότερο την πολιτική του λαβή, θα γίνεται όλο και πιο ακραίος και αυτός ο αυταρχισμός του θα έχει σοβαρές συνέπειες στην αναπτυξιακή πορεία της Κίνας. Το ερώτημα είναι αν η νέα επταμελής Διαρκής Επιτροπή του Politburo θα περιλαμβάνει πραγματιστές τεχνοκράτες, οι οποίοι θα επιχειρούν να μετριάζουν τις επιπτώσεις των πολιτικών του που νομοτελειακά θα περιχαρακώνουν τη χώρα, ή θα απαρτίζεται από πιστούς, οι οποίοι θα δηλώνουν τυφλή υπακοή στον απόλυτο ηγέτη, εμποδίζοντας την υγιή της ανάπτυξη.
Σκληρή γραμμή με την Ταϊβάν
Στο ζήτημα της Ταϊβάν ο Σι ήταν ξεκάθαρος. Παραμένει πιστός στη γραμμή του κόμματος ότι θα πρέπει να υπάρξει επανένωση με την ηπειρωτική χώρα. Αλλά παρά το ότι δεν απέκλεισε τη χρήση της βίας, δεν φάνηκε να έχει εξαντλήσει την υπομονή του για πολιτική συμφιλίωση.
Για τον Σι, δεν υπάρχει άλλη επιλογή πέρα από τη νίκη και για τον λόγο αυτόν ο πόλεμος με την Ταϊβάν αποτελεί έσχατη λύση. Αφενός η Κίνα δεν είναι έτοιμη στρατιωτικά και οικονομικά για αυτό το σενάριο, αφετέρου το παράδειγμα του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος έπεσε έξω στους αρχικούς του υπολογισμούς πως θα καταφέρει μια εύκολη νίκη στην Ουκρανία, αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα ώστε ο Σι να επιχειρήσει επιθετική κίνηση τη δεδομένη στιγμή.
Εμφαση σε εκπαίδευση και επιστήμη
Μια σημαντική αλλαγή στο περιεχόμενο της ομιλίας του κινέζου ηγέτη ήταν η νέα ενότητα που εισήγαγε και η οποία αφορά την εκπαίδευση και την επιστήμη που μπαίνουν στο επίκεντρο της προσπάθειας εκσυγχρονισμού αλλά και αυτάρκειας της χώρας. Είναι γεγονός ότι μέσα από αυτούς τους πυλώνες ο Σι φιλοδοξεί «να δώσει λύση στα οικονομικά προβλήματα της Κίνας και στην εξάρτησή της από τη δυτική τεχνολογία», όπως επισημαίνει ο Νιλ Τόμας, αναλυτής του Eurasia Group, στο πρακτορείο Bloomberg.
Αλλά πέρα από αυτή τη φιλοδοξία, η επιστήμη (βλ. καινοτομία, τεχνητή νοημοσύνη), ιεραρχείται ως ζήτημα μείζονος ενδιαφέροντος καθώς συνδέεται άρρηκτα και με βασικούς τομείς της πολιτικής σφαίρας, από την ενέργεια και το περιβάλλον ως τη διατροφική ασφάλεια, την υγεία, τα νέα εμβόλια και κυρίως την εθνική ασφάλεια. Για την τελευταία, όσο πιο έγκαιρα η Κίνα καταφέρει να ελέγξει τις τεχνολογικές εξελίξεις τόσο μεγαλύτερη γεωστρατηγική επιρροή αποκτά και ως εκ τούτου πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων της. Πολύ δε περισσότερο σε μια περίοδο όπου ο ανταγωνισμός με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης.
