Χρυσοχοΐδης: Με «προίκα» Μητσοτάκη στο ναρκοπέδιο της Κατεχάκη

Πού σταματά ο Χρυσοχοΐδης και πού ξεκινά η Αστυνομία; Το όριο γίνεται όλο και πιο δυσδιάκριτο όσο περνούν τα χρόνια. Οποιος έχει εικόνα της ΕΛ.ΑΣ. αντιλαμβάνεται ότι από τη στιγμή που ακούστηκε την Τετάρτη στον μίνι ανασχηματισμό το όνομα «Μιχάλης Χρυσοχοΐδης» για το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μεταδόθηκε ένα αίσθημα ανακούφισης και αισιοδοξίας στην Αστυνομία, αλλά και ανησυχίας σε κάποιες εστίες διαφθοράς.

Ο,τι άποψη και αν έχει κάποιος για αυτόν τον πολιτικό με τους φανατικούς φίλους και τους ορκισμένους εχθρούς, δεν μπορεί να του αρνηθεί την εργασιομανία, την προσήλωση στη νομιμότητα, που τη θεωρεί θεμέλιο της δημοκρατίας, και στη διοίκηση που υπηρετεί τον πολίτη.

Η εξάρθρωση της 17Ν μετά την ανασυγκρότηση

Η φήμη του Χρυσοχοΐδη στον τομέα της ασφάλειας «τσιμεντώθηκε» το 2002 με την εξάρθρωση της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη». Από τότε όποιο υπουργείο και να αναλάμβανε στο τέλος κατέληγε στο στρατηγείο της Κατεχάκη, συχνά όταν ο εκάστοτε πρωθυπουργός αντιμετώπιζε έξαρση της εγκληματικότητας και άνοδο της τρομοκρατίας. Το συγκεκριμένο υπουργείο δεν είναι παίξε γέλασε. Ικανοί πολιτικοί που το ανέλαβαν δεν κατάφεραν να αφήσουν το στίγμα τους. Η τύχη μπορεί να χαμογέλασε στον Χρυσοχοΐδη όταν εξερράγη πρόωρα η αυτοσχέδια βόμβα στα χέρια του Σάββα Ξηρού, όμως είχε προηγηθεί μια περίοδος σχεδόν τριών ετών εκκαθάρισης και ανασύνταξης της Αστυνομίας.

Τον Φεβρουάριο του 1999, όταν ανέλαβε για πρώτη φορά το συγκεκριμένο υπουργείο, βρήκε μια Αστυνομία περιθωριοποιημένη, διαλυμένη και διεφθαρμένη. Σε λίγους μήνες την ανασυγκρότησε εκ βάθρων. Εφτιαξε υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων με νέους και αδιάφθορους αξιωματικούς της απόλυτης εμπιστοσύνης του, εκδίωξε τους διεφθαρμένους αστυνομικούς από ολόκληρη την ιεραρχία, εισήγαγε νέες μεθόδους εκπαίδευσης και αστυνόμευσης και αξιοκρατία στις προαγωγές. Η Αστυνομία απέκτησε κύρος και σεβασμό, που δεν τα είχε ποτέ πριν στην ιστορία της, και συνοδεύθηκαν από την υπερηφάνεια για την εξάρθρωση της ισχυρότερης τρομοκρατικής οργάνωσης στη χώρα μας. Πιθανόν να μην αγαπούν όλοι στην ΕΛ.ΑΣ. τον Χρυσοχοΐδη, αδιαμφισβήτητα όμως τον σέβονται.

Η νέα πρόκληση και το μεγάλο τίμημα

Την πέμπτη φορά που θα καθίσει στην καρέκλα του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, παραλαμβάνει ξανά μια Αστυνομία ταπεινωμένη από τα πρόσφατα φιάσκα, οργανωτικά αποσαρθρωμένη και επικίνδυνα διεφθαρμένη. Θα μπορέσει ο 68χρονος πολιτικός να επαναλάβει τον άθλο τον 44χρονου εαυτού του; Η ηλικία δεν είναι πρόβλημα για έναν από τη φύση του ακατάβλητο άνθρωπο. Ωστόσο, η διαρκής φρούρησή του επί εικοσιτετραώρου βάσεως, ο θάνατος του υπασπιστή και στενού φίλου του ταξίαρχου Γιώργου Βασιλάκη στο διπλανό γραφείο μέσα στο υπουργείο από έναν εκρηκτικό μηχανισμό που προοριζόταν για τον ίδιο, η διαρκής επαγρύπνηση, η επί τόπου παρουσία για να διορθώσει, να εμψυχώσει, να βάλει τις φωνές, να ζήσει από κοντά θριάμβους και απώλειες, υλικές και ανθρώπινες, έχουν το τίμημά τους.

Η άκομψη αποπομπή και ο πόλεμος εκ των έσω

Η αποπομπή του το 2021, με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές, στον απόηχο των κρουσμάτων αστυνομικής βίας με αποκορύφωμα το συμβάν στη Νέα Σμύρνη, έγινε άκομψα και του φορτώθηκαν ευθύνες που δεν του αναλογούσαν. Η στοχοποίησή του από ακροαριστερές ομάδες και από τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν εμφανής, παρότι υπήρξαν και ατυχείς στιγμές αστυνομικής υπερβολής και η αρμοδιότητα για τις πυρκαγιές είχε περάσει στα χέρια του τότε γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά. Ο δεξιός Χαρδαλιάς ήταν ένας από τους προστατευομένους του Μεγάρου Μαξίμου, ενώ ο κεντροαριστερός Χρυσοχοΐδης αντιμετώπιζε τον αδυσώπητο πόλεμο του πανίσχυρου γενικού γραμματέα του Πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη, ο οποίος επικράτησε. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη αντικαταστάθηκε ως αποτυχημένος – ένα μοτίβο που ακολουθήθηκε και στις κατοπινές διορθωτικές αλλαγές στην κυβέρνηση άλλοτε δίκαια άλλοτε άδικα για τους υπουργούς.

Οι μετέπειτα αποκαλύψεις για το σκάνδαλο των υποκλοπών, θύμα των οποίων φέρεται να είναι και ο Χρυσοχοΐδης, έριξαν νέο φως σε εκείνη τη διαμάχη που εκτυλισσόταν στο παρασκήνιο και έμοιαζε ακατανόητη ως προς τις αιτίες της. Πριν από τις εκλογές του 2019 συγκεκριμένοι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. μετακινήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ στην ελκτική τροχιά της ΝΔ, αναβαθμίστηκαν και έκαναν κουμάντο στην Αστυνομία υπαγόμενοι ατύπως στον υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη Ελευθέριο Οικονόμου, ο οποίος αναφερόταν στον Δημητριάδη. Ο Χρυσοχοΐδης, σύμφωνα με το ρεπορτάζ εκείνης της εποχής, ήθελε να «ξηλώσει» αυτό το σύστημα και να φέρει νέο αίμα σε κρίσιμες θέσεις στην ΕΛ.ΑΣ.

Αντί για ανανέωση «έφαγε» το κεφάλι του, ενώ και ο φάκελος με στοιχεία και 500 ονόματα ποινικών που σχετίζονταν με την Greek mafia έμεινε στα αζήτητα της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου. Μετά την παραίτηση του γενικού γραμματέα του Πρωθυπουργού το κλίμα άλλαξε, το σύστημα «αποκεφαλίστηκε», αλλά ο διάδοχος του Χρυσοχοΐδη, Τάκης Θεοδωρικάκος, είχε την εντύπωση ότι η ΕΛ.ΑΣ. δουλεύει στον αυτόματο και έθεσε το Σώμα στην υπηρεσία της προσωπικής του προβολής. Ολα τα παραπάνω συντέλεσαν στο οργανωτικό και επιχειρησιακό ξεχαρβάλωμα της Αστυνομίας που παρακολούθησε όλη η Ελλάδα με ανοιχτό το στόμα στην περίπτωση των κροατών χούλιγκαν και με οργή στα συνεχόμενα περιστατικά οπαδικής και αιματηρής βίας.

Τρία χρόνια μετά την αποπομπή του, η ενδοοικογενειακή βία, η βία των ανηλίκων, η ανεξέλεγκτη εγκληματικότητα στο κέντρο και στις γειτονιές της Αθήνας από το οργανωμένο ή το κοινό έγκλημα, η επανεμφάνιση μιας δυνητικά επικίνδυνης τρομοκρατίας, κλόνισαν σοβαρά το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Η πρωτοφανής άρνηση των ΜΑΤ να αστυνομεύσουν το γήπεδο του Παναθηναϊκού έπειτα από τον θανάσιμο τραυματισμό του συναδέλφου τους στα επεισόδια στου Ρέντη θα πρέπει να ξεχείλισε το ποτήρι της πρωθυπουργικής δυσαρέσκειας. «Κάτι πρέπει να κάνουμε» έλεγε συνεχώς στους συνομιλητές του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που γυρόφερνε στο μυαλό του αλλαγές στην κυβέρνηση μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Το εκρηκτικό μείγμα και το αντιφατικό μήνυμα

Ο Γιάννης Οικονόμου δεν ταίριαξε στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και δεν κατάφερε να συγκρατήσει την κατάσταση. Η ασφάλεια έγινε η δεύτερη προτεραιότητα των πολιτών πίσω από την ακρίβεια. Το μείγμα των δύο προβλημάτων θα ήταν εκρηκτικό για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης και το μήνυμά της αντιφατικό, ειδικά σε σχέση με τις αλλαγές στην ποινική δικαιοσύνη. Τι νόημα έχει η αυστηροποίηση των ποινών όταν η Αστυνομία αδυνατεί να κάνει τη δουλειά της;

Στα δύσκολα επιστρατεύθηκε για άλλη μια φορά ο Χρυσοχοΐδης, ο οποίος δίσταζε να φύγει από το υπουργείο Υγείας όπου είχε δρομολογήσει σειρά αλλαγών για την ενίσχυση του ΕΣΥ, τις οποίες επωμίζεται πλέον ο Αδωνις Γεωργιάδης. Το υπουργείο Υγείας έχει τα δικά του «πιράνχας» και εμφανείς δυσλειτουργίες όπως έδειξε ο «αποκεφαλισμός» 5-6 διοικητών νοσοκομείων που παρέκκλιναν από τους στόχους ή τις εντολές, αλλά τουλάχιστον δεν απειλείται καθημερινά η προσωπική ασφάλεια του υπουργού από κάθε λογής νονούς και άνομα συμφέροντα.

Η πρωθυπουργική διαβεβαίωση

Επειτα από αρκετές συζητήσεις, οι προβληματισμοί του κάμφθηκαν κυρίως εξαιτίας της διαβεβαίωσης Μητσοτάκη ότι αυτή τη φορά θα κάνει απερίσπαστος τις αλλαγές που θεωρεί αναγκαίες στην ΕΛ.ΑΣ., εν όψει και των επικείμενων κρίσεων. Στο πλευρό του δεν έχει έναν υπονομευτικό μηχανισμό, αλλά έναν αξιόλογο νέο βουλευτή της ΝΔ στη θέση του υφυπουργού, τον Ανδρέα Νικολακόπουλο. Ο Χρυσοχοΐδης ξέρει ότι δεν έχει μόνο υποστηρικτές, έχει και αμετακίνητους εχθρούς που ζητούν το κεφάλι του επί πίνακι και δεν θα του κάνουν τη ζωή εύκολη. Η εμπειρία του είναι μεγάλη, αλλά εξίσου μεγάλο είναι το στοίχημα της ανάκτησης της εμπιστοσύνης από την Αστυνομία για την ηγεσία της και από την κοινωνία για την Αστυνομία, σε μια στιγμή που ούτε η κυβέρνηση είναι καινούργια ούτε εκείνος άφθαρτος.