Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για την επιθετική συμπεριφορά στο σχολείο, το περιβόητο bullying, που όπως φαίνεται ανθεί. Οσο για τις επιπτώσεις του στη ζωή των παιδιών που το υφίστανται, όλες οι μελέτες δείχνουν ότι όχι μόνο είναι μακροχρόνιες, αλλά μπορούν ενίοτε να είναι και δραματικές. Λιγότερη ωστόσο σημασία έχει δοθεί σε μια άλλη κατηγορία παιδιών που δεν εμπλέκονται άμεσα με το bullying (που δεν είναι δηλαδή ούτε τα επιθετικά παιδιά ούτε τα παιδιά που υφίστανται την επίθεση), αλλά είναι οι αυτόπτες μάρτυρες αυτής της συμπεριφοράς.
Το κενό αυτό ήρθε να καλύψει πρόσφατα μια εκτενής μελέτη καναδών, βέλγων και γάλλων επιστημόνων, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στην αρχή της εβδομάδας στην επιθεώρηση «Journal of Epidemiologoly and Community Health». Σύμφωνα με αυτά, το να είναι ένα παιδί αυτόπτης μάρτυρας σχολικής βίας είναι εξίσου καταστροφικό για την ψυχική και πνευματική του υγεία με το να υφίσταται το ίδιο τη βίαιη συμπεριφορά!
Στη διάρκεια της μελέτης, τέσσερις χιλιάδες παιδιά από γυμνάσια της περιοχής του Κεμπέκ παρακολουθήθηκαν επί σειρά ετών. Αυτό έδωσε την ευκαιρία στους επιστήμονες να έχουν εξετάσει την ψυχική υγεία των παιδιών προτού αυτά εκτεθούν σε φαινόμενα bullying, αλλά και δύο χρόνια μετά την έκθεσή τους σε αυτά. Ετσι, ήταν σε θέση να συσχετίσουν με ασφάλεια την έκθεση στο bullying με αλλαγές στην ψυχοκοινωνική συμπεριφορά αλλά και στις ακαδημαϊκές επιδόσεις των παιδιών.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η πλειονότητα των μαθητών παραδέχθηκε ότι είχε γίνει αυτόπτης μάρτυρας βίαιης συμπεριφοράς, καθώς και το γεγονός ότι επίπτωση στον ψυχισμό των μαρτύρων δεν είχαν μόνο τα φαινόμενα που αφορούσαν σωματική βία, αλλά και φαινόμενα όπως κλοπές, βανδαλισμοί, απειλές και προσβολές. Οσο για τις επιπτώσεις, αυτές εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα, από την απάθεια για τα τεκταινόμενα στο σχολείο και τα μαθήματα, μέχρι την κατάθλιψη, την αντικοινωνική ή/και παραβατική συμπεριφορά και τη χρήση ουσιών.
Οι συστάσεις της διεθνούς ερευνητικής ομάδας είναι σαφείς: τα σχολεία θα πρέπει να υιοθετήσουν στρατηγικές ενδυνάμωσης (και) των μαθητών που γίνονται αυτόπτες μάρτυρες βίαιων συμπεριφορών και να πάψουν να περνούν το μήνυμα «μην εμπλέκεστε». Διότι μακροχρόνια αυτό όχι μόνο δημιουργεί ένα αίσθημα αδυναμίας στο άτομο («δεν μπορώ να κάνω κάτι να βοηθήσω, και γι’ αυτό δεν ανακατεύομαι»), αλλά και αφήνει χώρο στο bullying να ανθήσει.
