Δύο σχολεία «βαφτίστηκαν» προσφάτως παίρνοντας τα ονόματα δύο ξεχωριστών προσωπικοτήτων: στις 30 Μαρτίου το 14ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας μετονομάστηκε σε 14ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας «Σταύρος Ξαρχάκος», ενώ στις 17 Ιουνίου το 4ο Γενικό Λύκειο Αθηνών μετονομάστηκε σε 4ο Γενικό Λύκειο Αθηνών «Μανώλης Γλέζος».
Το μέγεθος των προσωπικοτήτων είναι τέτοιο που δεν απαιτούνται εξηγήσεις για την επιλογή τους. Ωστόσο, τα συγκεκριμένα σχολεία δεν επέλεξαν τυχαία τη σύνδεσή τους με αυτές. Στην πραγματικότητα τόσο ο Σταύρος Ξαρχάκος όσο και ο εκλιπών Μανώλης Γλέζος συνδέονται ήδη με τα δύο αυτά σχολεία. Στο τραγούδι του πρώτου «Νυν και αεί» γίνεται σαφής αναφορά στο Μπλόκο της Κοκκινιάς (17 Αυγούστου 1944), του μπλόκου που οδήγησε στις μεγαλύτερες ανθρώπινες απώλειες στην Αθήνα στη διάρκεια της Κατοχής. Το σχολείο λοιπόν που έλαβε το όνομα του μεγάλου συνθέτη βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Μάντρα Μπλόκου Κοκκινιάς, όπου εκατοντάδες πολίτες εκτελέστηκαν από τα κατοχικά στρατεύματα. Η σύνδεση του Μανώλη Γλέζου με το σχολείο που πήρε το όνομά του είναι ακόμη πιο προσωπική: εκείνος και ο Απόστολος Σάντας, φίλος του και συνοδοιπόρος στην ηρωική υποστολή της φασιστικής σημαίας από την Ακρόπολη (την 30ή προς 31η Μαΐου 1941), ήταν συμμαθητές στο Δ’ Γυμνάσιο Αρρένων, σημερινό Λύκειο «Μανώλης Γλέζος».
«Δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι προσωπικότητες του Σταύρου Ξαρχάκου και του Μανώλη Γλέζου θα λειτουργήσουν ως πρότυπα».
Τι μπορεί αλήθεια να σημάνουν τα «βαφτίσια» για τους τωρινούς και μελλοντικούς μαθητές των επώνυμων πια σχολείων; Η εξελικτική αναπτυξιακή ψυχολογία διαθέτει έναν όρο για να περιγράψει το πώς μαθαίνουν τα παιδιά εκτός του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος: καθοδηγούμενη συμμετοχή (guided participation). Αν και ο όρος έχει αρχικά χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει την εκμάθηση των κοινωνικών κανόνων μέσω της συμμετοχής σε κοινωνικές εκδηλώσεις όπου ένα μεγαλύτερο παιδί ή ένας ενήλικος έχει τον ρόλο του καθοδηγητή, αυτός έχει επεκταθεί περιγράφοντας την καλλιέργεια των παιδιών μέσω προτύπων.
Δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι προσωπικότητες του Σταύρου Ξαρχάκου και του Μανώλη Γλέζου θα λειτουργήσουν ως πρότυπα. Προφανώς και δεν θα ασχοληθούν όλα τα παιδιά του Δημοτικού «Σταύρος Ξαρχάκος» με τη μουσική! Και είναι ευχή όλων να μη χρειαστεί κανένα παιδί, ούτε του Λυκείου «Μανώλης Γλέζος» ούτε άλλου σχολείου, να υποστείλει σημαία κατακτητή από την Ακρόπολη. Όμως το ασίγαστο πάθος και η συνέπεια με την οποία υπηρετεί την τέχνη του ο Σταύρος Ξαρχάκος, η μαχητικότητα και η αταλάντευτη προσήλωση του Γλέζου στα ιδανικά του θα δείξουν στα παιδιά τον δρόμο για το χτίσιμο της δικής τους καλλιεργημένης προσωπικότητας.
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στους εκπαιδευτικούς που πήραν την πρωτοβουλία για τη μετονομασία των σχολείων τους. Ας ελπίσουμε ότι θα βρουν μιμητές. Γιατί είναι μεγάλη ανάγκη να βρουν αληθινά πρότυπα τα σημερινά παιδιά που, με την ανοχή μας, έχουν γίνει βορά στο ΤikΤok!
