Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς συμπληρώνει φέτος 80 έτη από την έναρξη του βίου του. Η επέτειος των 80 ετών μάς δίδει την αφορμή να τιμήσουμε όλους αυτούς που συνεισέφεραν στη συνεχή ανάπτυξη και πρόοδό του, στη δυναμική μετεξέλιξη, διεύρυνση των επιστημονικών του πεδίων και καθιέρωσή του ως ενός σημαντικού πανεπιστημίου στον εθνικό και διεθνή χάρτη της εκπαίδευσης και της έρευνας. Ταυτοχρόνως, μας δίδει την αφορμή να αξιολογήσουμε την υφιστάμενη κατάσταση, να εντοπίσουμε τα ισχυρά και αδύνατα σημεία μας, να προγραμματίσουμε τη μελλοντική μας πορεία στη βάση ενός ολοκληρωμένου και συνεκτικού στρατηγικού σχεδίου.
Επιχειρώντας μια τομή στον χρόνο, διαπιστώνουμε ότι η ιστορική μετεξέλιξη του Ιδρύματός μας από Σχολή σε Πανεπιστήμιο ακολούθησε τον κύκλο της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής εξέλιξης της Ελλάδας και ήταν αποτέλεσμα επίπονων προσπαθειών ισχυρών προσωπικοτήτων.
Ετσι, ιδρύεται το 1938 ως Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων και Βιοτεχνών και του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών της Ελλάδος στην Αθήνα και φέρει ως έμβλημά της τον Ηφαιστο. Σκοπός της είναι η παραγωγή ικανών στελεχών για τη Βιομηχανία και Βιοτεχνία, η οποία κατά το διάστημα 1930-1939 παρουσίασε αύξηση της παραγωγής κατά 68%.
Οι κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές συνθήκες τη δεκαετία του 1950 επέτρεψαν, παρά τις αντιδράσεις των Αθηνών, τη μεταφορά της στον Πειραιά (1958) για την κάλυψη των αναγκών σε στελέχη του πρώτου βιομηχανικού και ναυτιλιακού κέντρου της χώρας. Ταυτοχρόνως, μετονομάζεται σε Ανώτατη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς (ΑΒΣΠ) και υιοθετεί ως έμβλημά της τον Ποσειδώνα. Κατά το διάστημα 1959-1988 η Σχολή διευρύνει τα ακαδημαϊκά της τμήματα και τα ερευνητικά της κέντρα και καθιερώνεται ως ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Από το 1989 λειτουργεί ως Πανεπιστήμιο Πειραιώς, διαθέτοντας σήμερα περίπου 11.000 ενεργούς προπτυχιακούς και περίπου 3.000 μεταπτυχιακούς φοιτητές, οι οποίοι φοιτούν στα 10 Τμήματά του και στα 30 προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών του, αξιοποιώντας, παράλληλα, τις ερευνητικές δομές και υποδομές των 61 εργαστηρίων του.
Από ιδρύσεώς του, το Πανεπιστήμιό μας ακολουθεί πιστά τις ακαδημαϊκές αρχές και είναι σταθερά προσανατολισμένο στην αριστεία. Επιδιώκει αταλάντευτα την ποιότητα στην εκπαίδευση και την αποτελεσματικότητα στην παραγωγή νέας και εφαρμοσμένης γνώσης, προσανατολισμένης στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας. Σήμερα, τα προγράμματα σπουδών του εστιάζουν στους βασικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, όπως η Ναυτιλία, ο Τουρισμός, η Βιομηχανία, η Ενέργεια, οι Χρηματοπιστωτικές και Ασφαλιστικές Υπηρεσίες, οι Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών, καθώς και σε γνώσεις και δεξιότητες σε τομείς όπως η Διοίκηση Επιχειρήσεων, η Οικονομική
Ανάλυση, η Στατιστική, το Οικονομικό Δίκαιο, οι Διεθνείς Σχέσεις, η Ευρωπαϊκή Ενωση κ.ά. Συνεπώς, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς συνεισφέρει με την παραγωγή καταρτισμένων στελεχών στους πλέον ζωτικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, ενώ, ταυτοχρόνως, συμβάλλει στην ανάπτυξη του ερευνητικού οικοσυστήματος της χώρας, μέσω των εκατοντάδων ερευνητικών του προγραμμάτων.
Τα χρόνια της πρόσφατης κρίσης προκάλεσαν μεγάλα προβλήματα σε όλα τα πανεπιστήμια, κυρίως υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης, ενώ συγχρόνως ενίσχυσαν την υπερ-ρύθμιση και τη θεσμική σύγχυση. Με περισσότερη δουλειά από όλους και με την αξιοποίηση ίδιων πόρων κρατήσαμε το δημόσιο Πανεπιστήμιο όρθιο, αποφεύγοντας εκπτώσεις σε διδασκαλία και έρευνα.
Στη βάση των διδαγμάτων του παρελθόντος και των συμπερασμάτων της τρέχουσας αξιολόγησης σχεδιάζουμε το μέλλον στο πλαίσιο της στρατηγικής μας για την επόμενη δεκαετία. Το όραμά μας είναι: «Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς να είναι ένα Ιδρυμα διεθνούς κύρους στον σύγχρονο ακαδημαϊκό χάρτη και να αναγνωρίζεται για την αριστεία στην εκπαίδευση και την έρευνα, για την παραγωγή και διάδοση γνώσης αιχμής, για τον ηγετικό του ρόλο στη διαμόρφωση αξιών και στην αντιμετώπιση σύγχρονων επιστημονικών, κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων».
Διατηρώντας όλα τα βασικά ακαδημαϊκά μας χαρακτηριστικά επιδιώκουμε τη συνεχή προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών του στις επιστημονικές εξελίξεις και στις ανάγκες της κοινωνίας, τη διεύρυνση των τεχνολογικών και ανθρωπιστικών επιστημονικών πεδίων του, την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, την εντονότερη διασύνδεση της εφαρμοσμένης έρευνας με την παραγωγή, την επέκταση και εντατικοποίηση των διεθνών δικτυώσεων και συνεργασιών του, την ανάπτυξη συνεργειών με την τοπική κοινωνία και, ασφαλώς, τη δημιουργία ενός ευνοϊκού υλικοτεχνικού και ακαδημαϊκού περιβάλλοντος για διδάσκοντες, φοιτητές και στελέχη της διοίκησης. Η μεγιστοποίηση του αντικτύπου της δράσης μας στην κοινωνία είναι η βασική αποστολή μας.
Διδασκόμενοι από την 80ετή ιστορία μας, αντλώντας συμπεράσματα από το παρόν και λαμβάνοντας υπόψη τις επερχόμενες ευκαιρίες και προκλήσεις, ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία. Γιατί το μέλλον ανήκει σε αυτούς που το προετοιμάζουν!
Ο καθηγητής κ. Αγγελος Κότιος είναι πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
